علائم غیرمنتظره میتوانند نسبتاً ترسناک باشند و باعث شوند بدترین حالتها به ذهنتان برسند. تصورات ما دارای قدرت غیرقابلتصوری در ترساندن ما هستند و وقتی به یک علامت غیرعادی در بدنمان برمیخوریم سعی دارند به ما بقبولانند که بدترین اتفاقها افتاده است. بیشتر ترسها از ناشناختهها ناشی میشوند.
اگر متوجه یک ضایعه پوستی عجیبوغریب بشوید، تپش قلب ناگهانی سراغتان بیاید یا نسبت به قبل فراموشکارتر شوید ممکن است بترسید. واقعیت این است که بیشتر علائم ترسناک آنقدر که فکر میکنید جدی و خطرناک نیستند. مطمئناً برخی علائم ممکن است نشاندهنده مشکل جدی باشند؛ اما اکثر آنها جای نگرانی ندارند.
علائمی که میگوییم ممکن است نگرانکننده به نظر برسند؛ اما در واقع اینطور نیستند و به شما میگوییم اگر با آنها مواجه شدید چه باید بکنید و چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است.
بالارفتن ضربان قلب و دیگر علائم اضطرابی
اضطراب میتواند موجب واکنشهای فیزیولوژیکی در بدن بشود و این علائم شبیه دیگر عوارض پزشکی جلوه میکنند و این میتواند ترسناک باشد، خصوصاً اگر هرگز قبلاً افزایش ضربان قلب را تجربه نکرده باشید. انگار قلبتان از سینهتان بیرون میزند، به سینه میکوبد و یا تمام بدنتان را تکان میدهد. این علائم ممکن است باعث بالارفتن فشارخون و اضطراب شوند و حتی دلپیچه و شکمدرد ایجاد کنند. حتی گاهی این علائم خود را شبیه علائم یک حمله قلبی نشان میدهد. اما خوشبختانه این علائم همیشه هم نشاندهنده یک مشکل جدی نیستند، حتی اگر احساس کنید اتفاق بدی در بدنتان در حال رخدادن است.
اضطراب یک هیجان است؛ هیجانی که بیشتر افراد هرازگاهی تجربهاش میکنند. حالا چگونه باید این هیجانات و علائم فیزیکی آنها را کنترل کنید؟
تغییر الگوهای فکری که برانگیزاننده واکنش جنگ یا گریز هستند میتواند مفید باشد. به خودتان یادآوری کنید که نیازی نیست از موقعیتهایی که اضطراب در شما ایجاد میکنند فرار یا اجتناب کنید، زیرا هیچ خطر و تهدید واقعی وجود ندارد. به ذهنتان آموزش دهید که این احساسات فیزیولوژیکی ناخوشایند را تشخیص دهد و قبول کند که آسیبی به شما نمیزنند، بدین ترتیب میتوانید بر ترس خود غلبه کنید. اما اگر میبینید علائمی که دارید بهمرور بدتر شدهاند یا در زندگی روزمرهتان اختلال ایجاد کردهاند به پزشک مراجعه کنید.
تگهای پوستی
بزرگترین و آشکارترین عضو بدن شما پوستتان است. ممکن است بهراحتی متوجه هر گونه تغییری که در پوستتان رخ میدهد بشوید. بعضی از افراد در مواجهه با تگهای پوستی دچار وحشت میشوند؛ زیرا فکر میکنند مبادا نشانه سرطان باشد. معمولاً بعد از دیدن یک ضایعه پوستی غیرمعمول، اولین چیزی که به ذهن افراد خطور میکند، سرطان است.
همه تغییرات یا ضایعات پوستی سرطانی نیستند. یک تگ پوستی، نوعی ضایعه پوستی بسیار شایع است. تگ پوستی، یک بافت به رنگ پوست است که اغلب در تاخوردگیهای پوست جایی که اصطکاک زیاد است به وجود میآید. اگر تگهای پوستی را نشناسید میتوانند شما را نگران کنند، اما در واقع هر چند آزاردهنده و ناخوشایندند، خطرناک نیستند. این ضایعات پوستی نسبتاً بیخطرند. اگر ضایعه پوستیتان در جایی است که درد ایجاد میکند، سابیده میشود یا خونریزی دارد سعی نکنید خودتان در خانه از شر آن خلاص شوید؛ چون ممکن است منجر به عفونت شود. به متخصص پوست مراجعه کنید تا ضایعه با شیوهای درست برداشته شود.
اگر متوجه شدید یک کبودی در حال بزرگتر شدن است، درد و ناراحتی زیادی ایجاد میکند یا روی مفصل قرار دارد یا با علائم دیگری مثل تب یا خونریزی خارجی از دهان یا بینی همراه است باید به پزشک مراجعه کنید.
وزوز گوش
وزوز یا صدای سوت مانند در گوش یا احساس اینکه سروصدایی در گوشتان است درحالیکه هیچ منبع خارجی وجود ندارد ممکن است شما را بترساند و فکر کنید در حال ازدستدادن شنواییتان هستید یا بدتر اینکه، تومور مغزی یا یک بیماری نورولوژیکی دارید. صدای وزوز یا زنگ در گوش چیزی است که بیش از ۱۰ درصد از افراد بزرگسال با آن مواجهاند.
وزوز گوش معمولاً علامتی بیخطر است که خودبهخود برطرف خواهد شد. البته این مشکل برای عدهای بسیار آزاردهنده بوده و زندگی روزمرهشان را مختل میکند. برخی از علتهای وزوز گوش مانند تجمع مایع یا جرم در گوش، بهسادگی تشخیصدادهشده و درمان میشوند. اما دیگر علتها ممکن است مداوای سختتری داشته باشند. سروصدای زیاد و مدام در معرض آلودگیهای صوتی بودن میتواند باعث شود افراد در سطح بسیار بالایی صدای زنگ در گوش داشته باشند و این مسئله استرس زیادی ایجاد کرده و کیفیت زندگی را بهشدت پایین میآورد.
اگر وزوز و زنگ گوش ادامه پیدا کرد و بهتر نشد باید به پزشک مراجعه کنید. ممکن است علت مشکل شما مربوط به آسیبی در سر، سرگیجه ورتیگو و یا مشکلات دندانی باشد یا شاید لازم است داروهایی که مصرف میکنید بررسی شود یا علتهای نورولوژیکی احتمالی مطرح شوند.
فراموشی
هزاران بار از کارتبانکی خود استفاده کردهاید؛ اما باز هم گاهی رمز آن را فراموش میکنید؟ گاهی سادهترین چیزها یادتان میرود؟ همه ما در این موقعیتها قرار گرفتهایم و تعجب هم کردهایم که چرا چیزهایی به این سادگی را فراموش میکنیم. افت حافظه یا فراموشی با افزایش سن بیشتر میشود و تجربه چنین فراموشیهای روزمرهای میتواند هر کسی را بترساند که مبادا پای زوال عقل یا آلزایمر در میان باشد.
فراموشکاری تقریباً برای همه افراد زمانی در زندگیشان اتفاق میافتد و بهندرت نگرانکننده است. این دورههای فراموشکاری هر چند آزاردهندهاند اما تا زمانی که خودتان یا اطرافیانتان آن را مداوم نبینید جای نگرانی وجود ندارد. میتوانید با داشتن یک سبک زندگی اجتماعیتر و مشغول فعالیتهای چالشبرانگیز برای مغز شدن، گیم بازیکردن و مطالعه ذهنتان را تمرین دهید و قوی کنید.
اگر فراموشی اختلالی در زندگیتان ایجاد کرده یا نگران بدتر شدن علائم هستید به پزشک مراجعه کنید.
لرزش دستها
لرزش دستها مطمئناً ناراحتکننده است و انجام خیلی از کارها را سخت میکند. برخی از افراد لرزش دست را علامتی از پارکینسون میدانند یا به دیگر اختلالات نورولوژیکی ربط میدهند و همین اضطراب و موقعیت را بدتر میکند.
خیلی چیزها میتوانند باعث لرزش دستها شوند؛ کافئین زیاد، اضطراب یا کمخوابی. پایینبودن فشارخون، مصرف الکل یا عوارض جانبی داروها نیز میتوانند از علتهای لرزش دست باشند. هر چند لرزش دست شما را میترساند؛ اما در بیشتر موارد جای نگرانی وجود ندارد و با تغییراتی در سبک زندگی قابلدرمان است.
چه زمانی مراجعه به پزشک لازم است؟ اگر لرزش دستهایتان ادامهدار شد یا در انجام کارهای روزمرهتان مثل لباس پوشیدن، خوردن و نوشیدن و دیگر کارهای معمول اختلال ایجاد کرد، به پزشک مراجعه کنید تا علت بررسی شود.
خونریزی از بریدگی
بدن در مواجهه با بریدگیها بسیار توانمند و مقاوم است. بعضی از قسمتهای بدن مثل سر در زمان بریدگی بیشتر خونریزی میکنند و زخمهایی که ایجاد میشود میتواند ترسناک باشد. بیشتر بریدگیهای سطحی در خانه مداوا میشوند. اما شما باید بدانید کدام بریدگیها به اقدام پزشکی نیاز دارند.
اگر آسیبی به خودتان زدید و زخمتان خونریزی دارد، زخم را بشویید و سپس فشار مستقیم به آن وارد کنید و در صورت امکان زخم را بالا نگه دارید تا خونریزی متوقف شود. اگر خونریزی با فشار، کمتر یا متوقف شد؛ اما بعد از رهاکردن دوباره ادامه پیدا کرد، فشار را حداقل ۱۵ دقیقه ادامه دهید. میتوانید چند باند روی زخم بگذارید؛ اما اگر خون فوراً بیرون زد، همچنان زخم را بالا نگه دارید. بعد از توقف خونریزی، یک باند تمیز روی زخم بگذارید؛ اما اگر همچنان خون از باند عبور کرد باز هم فشار را تا ۱۵ دقیقه نگه دارید یا اگر زخم در ناحیهای مثل سینه یا شکم بود باید به اورژانس مراجعه کنید.
چرخش غیرارادی چشم
چرخش غیرارادی چشم میتواند آزاردهنده یا حتی تجربهای مضطربکننده باشد. بیشتر علتهای چرخش غیرارادی چشم شامل خستگی و استرس میشوند. عجیب هم نیست؛ ما در دنیایی دیجیتالی زندگی میکنیم که مدتزمانهای طولانی در حال خیره شده به اسکرینها هستیم. استفاده زیاد از این ابزارها میتواند فشار زیادی به چشم وارد کند و در نهایت موجب چرخش چشم شود.
استفاده زیاد از چشم و استرس از دلایل اصلی چرخش چشم هستند و به همین دلیل باید سعی کنید متوجه شوید چه چیزی عامل استرستان است و هر وقت احساس خستگی کردید به چشمهایتان استراحت بدهید. شاید بدنتان میخواهد به شما بگوید خسته است و نیاز به استراحت دارد. بیشتر موارد چرخش چشم بدون نیاز به مداخله پزشکی خوب میشوند. اما اگر مشکل ادامه پیدا کرد و علائم دیگری نیز ظاهر شدند به پزشک مراجعه کنید. در موارد بسیار نادر، چرخش چشم میتواند ناشی از اختلالات سیستم عصبی باشد.
کبودیهای بیدلیل
یادتان نمیآید ضربهای خورده باشید یا به جایی زده باشید؛ اما اخیراً کبودیهایی در بدن خود میبینید. دلیلی ندارد بترسید.
کبودیها ناشی از ضربههای فیزیکی به بافتها هستند. کبودی زمانی ایجاد میشود که مویرگهای زیر پوست طی ضربه پاره میشوند.
بعضی از داروها مانند آسپرین، داروهای ضدالتهاب و رقیقکنندههای خون ممکن است باعث کبودیهای ناگهانی شوند. برخی از این داروها به طور مرتب برای درمان دردها استفاده میشوند و برخی دیگر برای درمان مشکلات خاصی از سلامتی. پیش از متوقف کردن هر داروی تجویزی ابتدا با پزشک مشورت کنید. متأسفانه با بالارفتن سن، پوست ما نازک و حساستر میشود و بیشتر مستعد کبودیها خواهیم شد.
اگر متوجه شدید یک کبودی در حال بزرگتر شدن است، درد و ناراحتی زیادی ایجاد میکند یا روی مفصل قرار دارد یا با علائم دیگری مثل تب یا خونریزی خارجی از دهان یا بینی همراه است باید به پزشک مراجعه کنید.
سردرد
سردردها اغلب بسیار ناراحتکنندهاند. اگر سردردتان همراه با تهوع و استفراغ یا دردی باشد که به گردن و چشمها و گونهها و شانهها میزند، شاید نگران شوید. در نتیجه ممکن است بترسید که مبادا یک آنوریسم یا دیگر عارضهٔ جدی وجود داشته باشد.
پیش از اینکه بدترین حالتها را در نظر بگیرید، لازم است بدانید که سردرد یکی از معمولترین مشکلهای سلامتی است. تقریباً نیمی از افراد بزرگسال حداقل سالی یکبار به سردرد دچار میشوند. خیلی از سردردها بیخطرند و نگرانکننده نیستند.
پس از کجا باید بدانید که سردردتان خطرناک است یا نه؟ سردرد انواعی متفاوتی دارد که اکثر آنها معمولی و قابل درماناند. اگر سردردتان در فعالیتهای روزمرهتان اختلال ایجاد کرد، علامتهای دیگری هم داشت و دردتان بدون هیچ تسکینی بدتر شد یا بعد از چند روز خوب نشدید باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین سردردی که ناگهان و شدید ظاهر میشود و در عرض چند ثانیه بدتر هم میشود نیازمند اقدام پزشکی است. این نوع سردرد یک وضعیت اورژانسی است.
صدادادن مفاصل
چیزهای زیادی میتوانند باعث صدادادن مفاصل شوند. صدادادن مفصل وقتی از روی صندلی بلند میشوید یا حرکات معمولی انجام میدهید شاید شما را بترساند. این صدا که اغلب بلند هم هست، مشکل خاصی محسوب نمیشود و معمولاً علامتی از مشکل مفصل یا استخوان نیست. هر چند این صداها ممکن است با بالاتر رفتن سن مکررتر شوند، اما اگر تورم و دردی وجود ندارد نباید نگران شوید.
غضروف معمولاً با افزایش سن ضعیف و نازک میشود و در نتیجه سطوح مفاصل به هم سابیده شده و هنگام حرکتکردن صدای بیشتر تولید میکنند. صدایی که از مفاصل میشنوید میتواند دلیل دیگری هم داشته باشد؛ حبابهای نیتروژن در مایع مفصلی میترکند و صدا تولید میکنند. این کار را تعمداً هم ممکن است انجام دهید، مثلاً وقتی که مفاصل انگشت خود را میشکنید. اگر صدای مفاصلتان با درد و التهاب همراه بود احتمالاً مشکلی وجود دارد که باید توسط پزشک بررسی شود.
درد در قفسه سینه
بیشتر افراد درد قفسه سینه را به حمله قلبی ربط میدهند و در این شرایط نگران میشوند. اما مشکلات دیگری نیز میتوانند درد و ناراحتی در سینه ایجاد کنند. مثلاً ریهها، اندامهای گوارشی، عضلات، دندهها، استخوانها و قلب همگی در حفره سینه یا نزدیک به آن هستند و عوارض متعددی در این قسمت میتوانند درد در قفسه سینه ایجاد کنند.
هرچند لازم است نسبت به ریسک فاکتورهای بیماری قلبی و علائم مربوط به حمله قلبی آگاه باشید، اما این را هم باید بدانید که بیشتر دردهای قفسه سینه دارای علتهای خطرناکی نیستند.
اکثر موارد درد قفسه سینه ناگهان ظاهر میشوند و خودشان نیز برطرف میشوند. اما ازآنجاییکه درد قفسه سینه میتواند مربوط به بیماریهای خطرناکی نیز باشد، همیشه خوب است بررسی پزشکی شوید.
تورم غدد لنفاوی
تابهحال شده وقتی گلودرد یا سرماخوردگی دارید دست به گلویتان بزنید و یک برآمدگی کوچک و گرد لمس کنید که شما را بترساند؟ نیازی نیست بترسید؛ احتمالاً چیزی که لمس کردهاید یک غده لنفاوی متورم است. وقتی غده لنفاوی ورم میکند، اغلب نشان میدهد بدن شما در حال مبارزه با یک عفونت است. این تورم طبیعی است، خصوصاً در کودکانی که دچار عفونت ویروسی هستند. بهندرت پیش میآید تورم غدد لنفاوی با سرطان مرتبط باشد.
بدن انسان دارای صدها غده لنفاوی است. نقش اصلی سیستم لنفاوی، محافظت از بدن در برابر عفونتها و بیماریهاست اما هدفهای دیگری هم دارد. معمولاً تورم یک غده لنفاوی تنها علامت این است که بدن شما در حال محافظت از خود است. اما اگر تورم غده لنفاوی با خستگی زیاد همراه باشد و ادامهدار شود باید به پزشک مراجعه کنید.