زمانی که صحبت از آب میوه غیر طبیعی میشود، منظور آب میوههای صنعتی موجود در بازار است. باید میان آب میوه طبیعی و آب میوه صنعتی تمایز قائل شد، حتی اگر روی بسته آب میوه صنعتی نوشته شده باشد که ۱۰۰ درصد طبیعی است.
آبمیوههای طبیعی نه در ظاهر و نه در خاصیت و طعم، هیچ شباهتی به آبمیوههای صنعتی ندارند. آبمیوههای صنعتی صرفا محصولی شبیه سازی شده از آبمیوههای طبیعی هستند.
دکتر کوروش جعفریان متخصص تغذیه و از اساتید گروه تغذیه بالینی دانشکده علوم تغذیه و رژیم شناسی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت و گو با همشهری به نکات مهمی درباره تفاوتهای آب میوههای طبیعی و غیر طبیعی، خطر مصرف بیش از حد آنها، شیوه تولید و عوارض و طعم دهندهها و نگهدارندههای به کار رفته در آب میوههای صنعتی اشاره کرد که در ادامه میآید.
چه نوع آب میوهای میخورید؟
اگر بخواهیم این دور را از هم تفکیک کلی کنیم بدون شک آب میوه طبیعی به شرطی که در خوردن آن زیاده روی نشود، بسیار برای بدن خوب است. آب میوههای صنعتی نیز عمدتا مضر هستند. البته آب میوههای صنعتی نیز انواع مختلفی دارند، بعضی از اینها پالپ یا تکههای میوه دارند برخی نیز فاقد این مواد طبیعی هستند. برخی دیگر از اینها نیز در واقع رنگ و اسانس و طعم دهنده دارند. بعضی از اینها دارای ویتامین و برخی دیگر نیز تولید شرکتهای معتبر تحت نظارت سیستمهای بهداشتی هستند. برخی دگیر نیستند به همین دلیل باید از این مساله آگاهی داشته باشید که در حال استفاده از چه نوع آب میوه صنعتی هستید.
افزایش وزن و سندروم متابولیک؛ عوارض مستقیم آب میوه غیر طبیعی بر سلامت
مطالعات زیادی انجام گرفته و مشخص شده در هر جامعهای که مصرف آب میوه صنعتی زیاد شده وزن افراد هم زیاد شده. بیماریهای مزمن به ویژه دیابت و بیماریهای قلبی و عروقی هم افزایش پیدا کرده است. در واقع سندروم متابولیک که نقطه ثقل بسیاری از بیماریهای مزمن است با استفاده از آب میوههای صنعتی افزایش پیدا میکند. بنابراین توصیه متخصصان تغذیه بر این است که افرادی که دارای وزن بالا یا مبتلا به بیماریهای زمینهای هستند به هیچ عنوان آب میوههای صنعتی استفاده نکنند.
یک پاکت کوچک آب میوه صنعتی معادل ۴۰ حبه قند
در زمینه مصرف آب میوههای صنعتی باید مراقب کودکان نیز بود چرا که به دلیل شیرینی زیاد این نوع آب میوه تمایل پچهها به خوردن آن افزایش مییابد. به عنوان مثال زمانی که کودک یک پاکت کوچک آب میوه غیر طبیعی مصرف میکند چیزی در حدود ۴۰ گرم قند ساده را وارد بدن خود میکند، گویی ده حبه قند را یکجا مصرف کرده است. همه اینها ممکن است باعث بروز عوارض و مشکلاتی برای کودکان شود. این نوشیدنی میتواند برای دندانها به دلیل خطر پوسیدگی نیز مضر باشد.
اهمیت خوردن میوه؛ آب میوههای صنعتی فیبر ندارند
بسیاری از کودکان یا والدین آنها بر این تصور اشتباه هستند که چون آب میوه صنعتی خوردند تباید میوه بخورند، به هیچ عنوان آب میوه صنعتی جایگزین میوه یا آب میوه طبیعی نمیشود. به احتمال زیاد بسیاری از ویتامینها که در اب میوه طبیعی موجود است در نوع صنعتی آن وجود ندارد. همچنین در یکسری از آب میوههای صنعتی دیگر فیبر دیده نمیشود چرا که عاری از تکههای میوه حاوی فیبر هستند. فیبر عملکرد سیستم گوارشی را بهبود میبخشد.
طعم دهندهها و مواد نگهدارنده
امکان دارد در آب میوههای صنعتی از رنگها و طعم دهندههای مصنوعی و مواد نگهدارنده استفاده شده باشد که عمدتا حاوی اسید سیتریک هستند. همه این موارد میتواند برای بدن مضر باشد. اگرچه روی برخی از پاکتهای آب میوه نوشته شده باشد طعم دهنده مجاز، اینها عمدتا صنعتی هستند. حتما باید در مصرف آب میوه صنعتی اعتدال را رعایت کرد. تا جایی که میتوانند مصرف نکند، در صورت مصرف هم حتما اعتدال را رعایت کنند.
جایگزینهای سالم برای کودکان
باید به طور ویژه مراقب کودکان بود و اجازه نداد آب میوههای صنعتی مصرف کنند، چرا که آنها به دلیل شیرین کنندهها تمایل بیشتری نسبت به مصرف این نوع آب میوهها دارند که با جایگزین کردن آب میوههای غیر طبیعی با میوه طبیعی آب سبزیجات و آب سزیجات ریسک بیماریهای مزمن در آنها را کاهش داد.