مطالعه مفید یکی از ارکان اصلی موفقیت و حتی ثروت است. اما وقتی شما فرصت کافی ندارید و درگیر کار و زندگی هستید، چگونه میتوانید برای مطالعه، وقت کافی داشته باشید؟ آیا باید مطالعه را از زندگی کنید؟ البته که نه. کاری که باید انجام دهید، مطالعه هدفمند است.
همانگونه بارها گفته شد، کلید رسیدن به موفقیت برای افرادی مثل بیل گیتس ، استیو جابز و ایلان ماسک، مطالعه بوده است نه رفتن به دانشگاه. اما این افراد چگونه وقت خود را به مقدار قابل توجهی به مطالعه اختصاص می‌دهند؟
آیا می‌دانید ایلان ماسک حتی توانست از طریق مطالعه ی فراوان، دانش خود را در مورد پرتاب راکت های فضایی به فضا، افزایش دهد؟
مطالعه به حدی مفید است که تحقیقات نشان داده اند، مطالعه ی روزانه میتواند میزان استرس را کمتر کند، تمرکز ما را بالاتر ببرد، و حافظه کوتاه مدت و بلند مدت ما را نیز افزایش دهد. پس فواید پرورش ماهیچه‌های مطالعه گر ذهن شما، از واضحات است و نیازی به گفتن ندارد. اما مطالعه نیاز به زمان دارد و اشخاصی که زمان کافی برای مطالعه ندارند و تقریبا غیر ممکن است که بتوانند در آنِ واحد زمانی برای مطالعه داشته باشند و هم بتوانند طبق برنامه ریزی زمان بندی شده، کارهایشان را انجام دهند، چه کار باید بکنند؟
خوشبختانه محققان دانشگاه هاروارد، در تحقیقات خود، راه حل و ترفندهای خوبی را برای این مسئله پیدا کرده‌اند. آنها می‌گویند مطالعه به معنای این نیست که هر روز یک سری کتاب بخوانیم، بلکه به این معنی ست که بتوانیم به طور مفید مطالعه کنیم تا بتوانیم اساسی و ریشه‌ای، میزان دانش خود را از طریق مطالعه بالا ببریم و از این دانش بهره برداری کنیم.
هفت راه عملی برای بهبود عادت مطالعه
۱. بپذیرید که ترک یک کتاب اشکالی ندارد
گاهی وقتی در آغاز یا نیمه های یک کتاب هستیم ، متوجه می‌شویم که آنچه را می‌خوانیم چندان کمکی به بالا بردن دانش ما نمی‌کند و چیزی نیست که ذهن ما را به خودش مشغول سازد. در این مواقع بهتر است از خواندن آن کتاب دست بکشیم.
بر خلاف تیتر کتاب ( برنده ها هیچ وقت دست نمی کشند)، اینجا برنده کسی ست که اگر متوجه شد این کتاب چندان کارآیی ندارد از خواندن آن دست بکشد. این دست کشیدن به شما زمان بیشتری می‌دهد که به سراغ خواندن یک کتاب بهتر بروید. سالیانه حدود ۵۰ هزار عنوان، کتاب چاپ میشود، این رقم خوبی ست و چرا باید زمان خود را برای خواندن کتابی که برای شما کارآیی ندارد، هدر دهید؟ میتوانید یک عنوان دیگر را بخوانید.
۲. زمان های مخفی، همه جا وجود دارند
در نظر بگیرید زمانهای زیادی هستند که روزانه آنها را هدر می‌دهیم و به عبارتی به سطل آشغال می ریزیم. موقع انتظار برای رسیدن اتوبوس یا مترو. موقعی که در مترو و اتوبوس هستیم، به جای زل زدن به سقف یا دیگران، فرصت این را داریم که مطالعه کنیم. به جز این موارد، در زندگی همه ی ما زمانهایی هستند که در گوشه کنار زندگی قایم شده اند و ما آنها را نمی بینیم. اما اگر اینبار با دقت بیشتری نگاه کنیم می‌توانیم آنها را ببینیم و از این زمان ها استفاده نماییم.
۳. بی سر و صدا کتاب بخوانید
محققان متوجه شده اند اگر هدفی را دنبال می‌کنید صحبت کردن در مورد آن، باعث کم شدن انگیزه شما برای دنبال کردن آن هدف میشود. اگر تصمیم دارید میزان مطالعه ی خود را بالا ببرید، نیازی آنرا به زبان بیاورید بلکه فقط کافی ست کتاب بخوانید.
۴. حواس پرتی ها را کم کنید
خاموش کردن تلویزیون و دور کردن کنترل آن . دور کردن گوشی های هوشمند و خلاصه هر آنچه که موجب بر هم زدن تمرکز شما شود، باعث میشود زمانتان هدر رود. پس بهتر است این حواس پرتی‌ها را تا جایی که ممکن است کم کنید. حتی حواس پرتی مثل گرسنگی نیز، باعث هدر دادن زمان شما میشود. بهتر است مقداری خوراکی کنار دستتان باشد تا فکر شما به جای اینکه روی گرسنگی معطوف شود، بر خواندن کتاب متمرکز گردد.
یک مطالعه بر روی دو گروه انجام شد. افراد در دو گروه باید یک پازل را حل می‌کردند . به یک گروه بیسکوییت دادند و به یک گروه گفتند به شما بیسکوییت نمی‌دهیم چون باید حواستان روی حل کردن پازل باشد. حدس بزنید کدام گروه توانست زودتر پازل را حل کند؟ بله. گروهی که بیسکوییت داشت.
۵. ترجیحا کتاب کاغذی بخوانید نه دیجیتالی
یکی دیگر از روش هایی که میتواند حواس شما را کمتر پرت کند، خواندن کتابهای کاغذی ست. اگر کتاب دیجتالی را از طریق موبایل یا تبلت یا کامپیوتر بخوانید، چون این دستگاهها امکان وصل شدن به اینترنت را دارند باعث می‌شوند شما وسوسه شوید و به سراغ چک کردن ایمیل خود بروید، یا به شبکه های اجتماعی سری بزنید ببینید چه خبر است.
اما کم شدن حواس پرتی، فقط یکی از دلایل توصیه به خواندن کتابهای کاغذی است. دلیل مهم تر آن، طبق گفته‌ی محققان این است که چون مغز شما در طول روز با صفحات دیجیتالی زیادی موبایل و کامپیوتر مشغول است، بهتر است برای ایجاد یک تجربه‌ی جدید، کتابهای کاغذی مطالعه نمایید تا از تک بُعدی شدن مغز خود جلوگیری نمایید.
۶. طرز فکر خود را عوض کنید
تغییر دادن دیدگاه تان در مورد اینکه چگونه در مورد مطالعه کردن فکر می‌کنید، کلیدی ست که باعث میشود مطالعه ی بیشتری داشته باشید یا کمتر. بهتر است مطالعه کردن را یک امر معمولی در نظر بگیرید نه اینکه فکر کنید مطالعه کردن یک “باید” است. مطالعه کردن بایستی در ذهن شما شبیه به یکی از کارهای معمولی زندگیتان مثل نفس کشیدن یا غذا خوردن باشد. به همین راحتی. مطالعه کردن نباید کاری باشد که احساس کنید باید انجامش دهید بلکه باید به صورت یکی از رخدادهای عادی زندگیتان در آید.
برای رسیدن به موفقیت، نباید فقط آرزو کنید و یک چشم انداز بزرگ را جلوی چشمتان بگذارید و به آن زل بزنید، بلکه باید کارهایی را هر روز قدم به قدم انجام دهید تا به آن برسید. کتاب خواندن نیز به همین صورت است. بایستی مطالعه را امر شدنی بپندارید نه یک آرزو.
۷. لیست منظم و سازماندهی شده
ضعف اراده یکی از مشکلات رسیدن به اهداف است و یکی از دلایلی که باعث ضعف اراده میشود این ست که یک لیست بلند بالا از مثلا صدها کتابی که باید بخوانیم برای خودمان تهیه کنیم و ندانیم از کجا شروع کنیم. این لیست بلند بالا، باعث میشود حتی یک صفحه هم نخوانیم.
برای غلبه بر این مشکل، بهتر یک لیست سازماندهی شده برای خود تهیه نمایید. این لیست بر اساس نیازهای شما به مطالعه در هر رشته ای میتواند سازمان دهی شود. خوشبختانه افرادی مثل بیل گیتس یا مارک راکربرگ، کسانی هستند که خجالت نمی‌کشند کتابهایی را که خوانده اند به دیگران بگویند. شما میتوانید با یک سرچ ساده در گوگل بفهمید آنها چه کتابهایی را خوانده‌اند و اگر شما هم به شغل و فعالیت آنها علاقه مند هستید، همان کتابها را بخوانید.
به طور کلی توسط سرچ در اینترنت و خواندن نظرات دیگران، میتوانید کتابهایی را که برای شما مفید تر هستند بیابید و مطالعه نمایید و در واقع به مطالعه خود نظم ببخشید.
و اما آخرین سخن اینکه : بهتر است واقع بین باشیم. شاید ما وقت آنرا نداشته باشیم که سالی ۵۰ تا کتاب بخوانیم، اما می‌توانیم با برنامه‌ریزی صحیح، و رعایت نکاتی که در این مقاله ذکر شد، مطالعه ی بسیار مفیدی داشته باشیم و از آنچه خوانده ایم بهره ببریم نه اینکه در بایگانی مغزمان به فراموشی بسپاریم. چرا که اغلب ما دچار این مشکل هستیم که کتابی را کمی بعد از خواندنش، فراموش می‌کنیم