اختلال نعوظ نوعی بیماری است که در طی آن، فرد قابلیت نعوظ کامل و حفظ آن برای آمیزش جنسی را ندارد. دکتر پیمان صالحی، متخصص جراحی کلیه و مجاری ادراری و ناباروری، اینگونه توضیح می‌دهد: اختلال نعوظ یک مشکل شایع در بین مردان است.
حدود ۳۹ درصد مردانی که در سنین ۴۰ سالگی قرار دارند درجاتی از اختلال نعوظ را گزارش می کنند. همچنین دو سوم مردانی که در سنین بالای ۷۰ سال قرار دارند علائم قابل توجهی از اختلال نعوظ را بروز می دهند. اختلال نعوظ نوعی بیماری است که در طی آن، فرد قابلیت نعوظ کامل و حفظ آن برای آمیزش جنسی را ندارد.
البته وجود اختلالات گذرا و موقتی در نعوظ لزوماً به معنای وجود اختلالات جدی نیست. اختلال نعوظ اگرچه اختلالی نیست که حیات فرد را تهدید کند اما می تواند موجب ایجاد استرس ، کاهش اعتماد به نفس و مشکلاتی در روابط عاطفی و جنسی شود. همچنین اختلال نعوظ می تواند نشانه ای از وجود بیماری های زمینه ای دیگری مانند بیماری های قلبی باشد که می توانند برای سلامتی فرد خطرهای جدی ایجاد کنند.
یکی از اصلی ترین دلایل ایجاد اختلال نعوظ، تصلب شرایین یا گرفتگی عروق است که به اصطلاح آترواسکلروزیس (atherosclerosis) نام دارد. وجود اختلالات نعوظ یکی از علائم اصلی وجود تصلب شرایین در قسمت دیگری از بدن مانند قلب است.
مکانیسم ایجاد نعوظ در آلت تناسلی مردان
خونی که به آلت تناسلی مردان جریان پیدا می کند از سرخرگ های شکمی عبور می کند. این سرخرگ ها در مسیر خود به شاخه های کوچکتری تقسیم می شود که مسیر نهایی آن ها آلت تناسلی خواهد بود. زمانی که فرایند نعوظ شروع می شود این سرخرگ ها گشادتر می شوند، در نتیجه ی این افزایش قطر رگ ها، خون بیشتری به آلت تناسلی جریان پیدا می کند و درون بافت اسفنجی آن جای می گیرد که نتیجه ی نهایی آن افزایش اندازه آلت تناسلی یا به اصطلاح نعوظ است.
همچنین در این حالت رگ هایی که مسئول خالی کردن خون از آلت تناسلی هستند منقبض شده و جریان خون خروجی از آلت تناسلی ضعیف می شود. نعوظ ایجادشده تا زمان ارضای جنسی مرد به صورت پایدار باقی می ماند و پس از آن با انبساط دوباره سیاهرگ ها، خون از آلت تناسلی خارج شده و سرخرگ ها نیز کاهش قطر می دهند تا خون ورودی نیز کاهش یابد و در نهایت آلت از حالت نعوظ خارج می شود. اصلی ترین علائم اختلال نعوظ شامل مشکل در آغاز نعوظ، مشکل در حفظ نعوظ به مدت نرمال و طبیعی و کاهش میل جنسی است.
ارتباط تصلب شرایین و اختلال نعوظ
برای ایجاد و حفظ یک نعوظ طبیعی، رگ های خونی آلت تناسلی باید قدرتمند باشند تا بتوانند جریان خون را با سرعت در آلت تناسلی افزایش دهند. اختلال نعوظ معمولاً زمانی ایجاد می شود که رگ های خونی در قسمت های مختلفی از بدن در سلامت کامل نیستند بنابراین اختلال نعوظ می تواند نشانه ای از یک خطر نهفته باشد. زمانی که بافت درونی رگ های خونی که اندوتلیوم نام دارند آسیب ببینندعملکرد رگ های خونی با اختلال مواجه می شود.
بافت اندوتلیوم می تواند توسط فشار خون بالا ، مصرف دخانیات از جمله سیگار و یا بیماری دیابت دچار آسیب شود. وجود آسیب در اندوتلیوم باعث می شود تا رگ های خونی در مواقع مورد نیاز به خوبی منبسط یا منقبض نشوند، در نتیجه جریان خون واردشونده به آلت تناسلی کاهش می یابد. این کاهش جریان به اختلال نعوظ منجر می شود زیرا خون کافی برای نعوظ کامل به آلت تناسلی نمی رسد.
باید به این نکته توجه داشت که معمولا آسیب اندوتلیوم قبل از انسداد کامل عروق به وجود می آید، بنابراین تشخیص آسیب بافت اندوتلیوم می تواند به عنوان یک زنگ هشدار عمل کند و با تشخیص به موقع آن از تصلب شرائین جلوگیری شود. بنابراین معمولا اختلال نعوظ به عنوان یک علامت هشدار اولیه برای انسداد عروق است. همچنین اختلال نعوظ می تواند به عنوان علامتی از وجود انسداد عروق پس از ایجاد آنها در بدن باشد. این انسداد می تواند در رگ های قلبی یا مغزی به وجود آمده باشد. فاکتورهای خطری که باعث گرفتگی عروق می شوند شامل موارد زیر هستند:
- سابقه ی خانوادگی
- کلسترول بالا
- مصرف سیگار
- فشار خون بالا
- دیابت
- چاقی
بنابراین اختلال نعوظ به عنوان یک زنگ خطر برای سایر بیماری های مربوط به عروق عمل می کند و متخصصان این حوزه هشدار می دهند که افرادی که به اختلال نعوظ دچار هستند باید بررسی های مختلف مربوط به فاکتورهای خطر تصلب شرائین را زیر نظر پزشک متخصص دنبال کنند. ذکر این نکته نیز مهم است که علاوه بر تصلب شرایین و گرفتگی عروق، عوامل دیگری نیز می توانند باعث اختلال نعوظ شوند که بررسی تمام این ها توسط پزشک متخصص صورت می گیرد. از جمله ی سایر عوامل می توان به آسیب های عصبی ، اختلالات هورمونی و فاکتورهای روانی اشاره کرد.
درمان موقت اختلال نعوظ و تصلب شرائین
امروزه شواهد کافی برای این مسئله که درمان تصلب شرایین می تواند وضعیت اختلال نعوظ را بهبود بخشد وجود ندارد! و بهترین روش های درمانی برای اختلال نعوظ، داروهایی هستند که به عنوان مهارکننده های فسفودی استراز شناخته می شوند. معروف ترین نوع این داروها شامل ویاگرا ، لویترا ، و سیالیس هستند که لزوما باید زیر نظر پزشک متخصص مصرف شوند و از مصرف خودسرانه ی آنها دوری گردد.
نحوه ی عملکرد این داروها به این صورت است که میزان جریان خون به درون آلت تناسلی را به طور موقت افزایش می دهند. با این حال این داروها وضعیت مشکلات جانبی که منجر به اختلال نعوظ می شوند را نمی توانند بهبود ببخشند. همچنین این داروها به عنوان عامل پیشگیری کننده یا درمان برای گرفتگی عروق در سایر نقاط بدن کاربرد نخواهند داشت. تنها راه برای کاهش یا جلوگیری از گرفتگی عروق، کاهش فاکتورهای خطر در زندگی است.
سبک سالم زندگی شامل دوری از دخانیات ، کنترل مداوم فشار خون و کلسترول خون و تنظیم آن ها ، داشتن فعالیت منظم و ورزش و همچنین تغذیه سالم است. همچنین بررسی سلامت قلب بصورت مداوم می تواند خطر ایجاد اختلال نعوظ را کاهش دهد