هنوز تصورات نادرست زیادی در مورد دادن شیر مادر به نوزاد از آن وجود دارد که باعث میشود بسیاری از زنان دادن شیر خودشان را به نوزادشان قطع میکنند یا زمانی که نوزاد لزوماً نیازی به شیر خشک ندارد، آن را به رژیم غذایی نوزاد میافزایند.
به گزارش سلامت نیوز به نقل از همشهری آنلاین، بررسیها نشان دادهاند نوزادانی که در شش ماه اول زندگیشان فقط با شیر مادر تغذیه میشوند، سالمترین نوزادان هستند. در واقع، نوزادان از بهوسیله طبیعت و دستگاه ایمنی خود برای دریافت شیر مادر آماده میشوند.
سیر تکاملی باعث شده است به شیر مادر به یک منبع غذایی کامل تبدیل شود و حاوی صدها نوع ماده مغذی شناختهشده و نیز بسیار از مواد مغذی دیگر است که هنوز شناخته نشدهاند.
شیر مادر در هر مرحله از رشد نوزاد حاوی موادی است که با نیازهای نوزاد در آن مرحله مطابقت دارند و برای کمک به تقویت دستگاه ایمنی مهم هستند.
بررسیها نشان دادهاند که نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، نسبت به آنهایی که با شیر خشک تغذیه میشوند، در برابر ابتلا به آسم، آلرژی، اگزما، بیماریهای تنفسی، اسهال، بیماری کرون و کولیت زخمی (بیماریهای التهابی روده)، دیابت (هر دو نوع)، چاقی و حتی سرطانهای خون (یا لوسمیهای) دوران کودکی مقاومتر هستند. همچنین به نظر میرسد که شیر مادر از نوزاد در برابر «نشانگان مرگ ناگهانی نوزاد» (SIDS) محافظت کند.
شیر مادر حتی با توجه به آبوهوا تغییر میکند: با افزایش دمای محیط بیرون، محتوای آب شیر مادر افزایش مییابد تا آب بدن نوزاد تأمین شود.
شیردهی به سلامت مادر کمک میکند
شیر دادن به نوزاد بلافاصله پس از تولد، سلامت مادر را در کوتاهمدت و بلندمدت تقویت میکند.
به عنوان مثال، بلافاصله شروع شیردهی پس از زایمان، به تازهمادر کمک میکند تا جفت را خارج کند، خونریزی پس از زایمان را کند میکند، باعث میشود رحم به اندازه قبل از بارداری بازگردد و با مصرف کالری اضافهوزن دوران بارداری زودتر رفع شود.
به نظر میرسد در درازمدت در زنانی که به فرزندان خود شیر خودشان را میدهند، خطر دچار شدن به پوکی استخوان، دیابت، سرطان پستان، سرطان تخمدان و سرطان آندومتر (پوشش داخلی رحم)، و نیز خطر بیماری قلبی و فشارخون بالا کاهش مییابد.
مشکلات تازهمادران در دادن شیر خودشان به نوزاد
فکر کردن درباره دادن شیر خود به نوزاد برای مادران جدید میتواند ترسناک باشد، به خصوص که نوزادان در ابتدا معمولاً در هر ۲۴ ساعت به هشت بار شیر خوردن نیاز دارند.
کلید موفقیت در دادن شیر مادر به نوزاد چفت شدن درست دهان نوزاد با نوک پستان مادر است.
نحوه قرار دادن و چسباندن نوزاد به سینه مادر عامل بسیار مهمی در تداوم یافتن شیردهی است. در هنگام شیر دادن از پستان نوزاد باید به اصطلاح «شکم به شکم» با پوست شما در تماس مستقیم باشد و فاصله بین بدن شما و بدن نوزادتان وجود نداشته باشد.
باید کودک را «شکم به شکم» نگه دارید تا فاصلهای بین بدن شما و نوزادتان وجود نداشته باشد. صورت نوزاد باید رو به سمت پستان شما باشد.
در حین شیر دادن از پستان از فشار دادن به پشت سر کودک خودداری کنید، اما پستان خود را به دست نگهدارید. انگشتان خود را در پشت بخش هاله (آرئولای) پستان (ناحیه تیره اطراف نوک پستان) نگهدارید و از فشار دادن نوک پستان به درون دهان نوزاد خودداری کنید (این کار همچنین به پیشگیری از درد نوک پستان کمک میکند).
برای اینکه در چفت کردن دهان نوزاد با نوک پستان موفق شوید، نوزاد شما باید دهان خود را به اندازه کافی باز کند تا نوک پستان و مقداری از ناحیه تیره اطراف نوک پستان را به داخل دهان خود ببرد. گوشههای دهان نوزاد باید با زاویه باز باشد و هر دو لب بالا و پایین او خارج از دهان او باشند.
نشانههایی وجود دارد که نشان میدهد جفت شدن نوک پستان با دهان نوزاد به درستی انجام نشده است:
درد نوک پستانها در طول شیردهی، یا ترکخوردگی یا خونریزی نوک پستانها.
چروک شدن یا کج شدن نوک پستانها به محض رها کردن آنها بهوسیله نوزاد.
کودک تنها پس از چند بار مکیدن نوک پستان را رها میکند.
گونههای کودک در هنگام مکیدن چال میشود.
نوزاد هنوز بعد از شیر دادن گرسنه به نظر میرسد.
آیا شیر من برای نوزاد کافی است؟
نگرانی تازهمادران در مورد کمبود شیر خودشان برای نوزادشان شایع است. نوزادان به خصوص در هفته اول زندگی به دفعات بسیار بخواهند از پستان مادر شیر بخورند و مادران ممکن است این وضعیت را این چنین تفسیر کنند که شیر کافی ندارند.
اما این دوره ابتدایی یک مرحله طبیعی از روند شیردهی است. در واقع، طبیعت تغذیه با شیر مادر را طوری طراحی کرده است که با افزایش تقاضای کودک، عرضه شیر افزایش مییابد. پستانهای مادر باید بعد از شیر خوردن نرمتر شوند و این نشانه خوبی است که کودک شیر کافی دریافت کرده است.
مهم این است که در برابر وسوسه «تکمیل کردن» شیر خودتان با شیر خشک یا دادن شیر با شیشه به نوزاد مقاومت کنید.
شیشههای شیر نوزاد از دو طریق باعث ایجاد مشکل میشوند.
استفاده از این شیشهها که شیر به راحتی از نوک آنها خارج میشود، باعث میشود نوزاد به سرعت سیر شود و بنابراین دیگر تمایلی به تلاش کردن برای مکیدن نوک پستان مادر نشان نخواهد داد. هنگامی که به این علت شمار موارد شیر دادن از پستان کاهش مییابد، تولید شیر در آن هم کم میشود.
شکل نوک شیشه شیر نوزاد بسیار متفاوت با نوک پستان مادر و شیر سریعتر از بطری جریان مییابد. نوزادان ممکن است در هفتههای اولیه که تازه نحوه شیر خوردن را یاد میگیرند، هنگام ارائه شیشه شیر یا پستانک گیج شوند.
معیارهای تغذیه کافی با شیر مادر
نوزادان هنگامی به اندازه کافی شیر مادر دریافت میکنند که:
حداقل ۸ بار در هر ۲۴ ساعت معمولاً با الگوی مکیدن، بلع، مکث و مکیدن ریتمیک به نوزاد شیر بدهید.
«نشانههای نیاز به تغذیه» مانند بازتاب دهان گردی (نوزاد دهانش را به سمت انگشتی که گونهاش را لمس کرده است)و مکیدن انگشتان را بعد از غذا خوردن نشان ندهد
یک پوشک خیس در روز اول زندگی و سه پوشک در روزهای ۲ و ۳ داشته باشد. نوزادان تا روز ۶ باید ۶ تا ۸ پوشک خیس در روز داشته باشند.
نوزاد در روز ۵ باید مدفوع نرم و زردی داشته باشد. اگر نوزاد تا این زمان مدفوع نکرد، با پزشک اطفال خود تماس بگیرید.
نوزاد در حال افزایش وزن است. در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه میشوند، در صورتی که مشکلی در تولید شیر شما وجود نداشته باشد، باید از روز چهارم تا پنجم روند طبیعی کاهش وزن پس از تولد متوقف شود. این نوزادان معمولاً تا ۲ هفتگی به وزن هنگام تولد خود برمیگردند. افزایش وزن طبیعی بعد از هفته دوم حدود ۳۰ گرم در روز است.
هر جلسه شیردهی چقدر باید طول بکشد؟
به عنوان یک قاعده کلی، اجازه دهید کودک شما حداقل ۱۵ دقیقه شیر بدهد. شیر مادر در ابتدای یک جلسه شیردهی آبکیتر است و با ادامه شیردادن، چربتر میشود تا زمانی که نوزاد در پایان شیردهی شیر پرچرب دریافت کند. این شکل بسیار مغذی شیر مادر مهم است، بنابراین به کودک زمان کافی برای دریافت آن بدهید.
نوزاد معمولاً با رها کردن پستان به شما اطلاع میدهد که چه زمانی سیر شده است. در آن زمان میتوانید کودک را وادارید تا آروغ بزند یا پوشک او را عوض کنید. ممکن است بخواهید پستان دیگر را در اختیار او بگذارید. اگر کودک گرسنه باشد، پستان را میپذیرد و میمکد.
حتماً طرفی را که با آن شروع میکنید جایگزین کنید، زیرا مکیدن کودک در ابتدای شیردهی همیشه قویتر است.
چه زمانی با پزشک اطفال خود تماس بگیرید
نشانههایی وجود دارد که نشان میدهد شیردهی کمتر از حد مطلوب است، و ممکن است بخواهید با پزشک اطفال خود تماس بگیرید. این علائم عبارتاند از:
باور دارید که کودک شیر کافی دریافت نمیکند.
یک پوشش سفید روی زبان و گونه نوزاد شما وجود دارد که جدا نمیشود.
نوزاد زرد به نظر می رسد و رنگ زرد در چشم یا پوستش به چشم میخورد.
علائمی شبیه آنفلوانزا، درد سینه یا تب دارید.