صبحانه مهمترین وعده غذایی است که خوردن آن اهمیت فراوانی برای همه سنین دارد. معمولا کودکان از خوردن آن به بهانههای مختلف خودداری میکنند. شاید شما هم جزء والدینی باشید که فرزندتان در مقابل خوردن صبحانه مقاومت میکند. برای دادن صبحانه به آنها به هر ترفندی متوسل میشوید، تا حتی اگر بشود یک لقمه در دهانشان بگذارید. مشکلی که اکثر والدین با آن مواجهه هستند.
خانم سمیرا ابراهیماف متخصص علوم تغذیه درباره اهمیت خوردن صبحانه برای کودکان میگوید:
صبحانه مهمترین وعده غذایی است. صبحانهای که اول صبح خورده میشود در واقع غذایی است که بچه را از یک ناشتایی ۱۰ تا ۱۲ ساعته در میآورد. اگر بچه آخر شب غذای خود را به موقع خورده و خوابیده باشد. در این فاصلهای که خوابیده تقریبا ذخایر و غذاهای روز قبل مصرف میشود و بدن برای این که روز جدید را شروع کند نیاز به یک سری مواد غذایی جدید مثل ویتامینها و املاح دارد تا بتواند سرحال شود.
وی در ادامه با بیان اینکه صبحانه اولین وعدهای است که وارد بدن میشود درباره اهمیت کیفیت آن گفت: صبحانه باید کربوهیدرات داشته باشد تا بدن بتواند مقداری گلوکز آزاد و انرژی لازم برای مغز را فراهم کند. این فرایند باعث میشود که کودک بتواند بازی کند، یا درسهایش را یاد بگیرد. باید پروتئین داشته باشد. چرا که بچه در طول روز در حال جنب و جوش است. برای رشدش نیاز به پروتئین دارد. همچنین باید ویتامین و املاح در آن باشد تا حداقل انرژی مورد نیاز روزانهاش تا میان وعده یا نهار تامین شود.
متاسفانه الان بچهها دیر میخوابند و شبها غذاهای سنگین میخورند. صبح که از خواب بیدار میشوند. به خاطر خواب آلودگی یا هضم بد غذای شب گذشته، اشتهای خیلی خوبی ندارند و صبحانه خوب نمیخورند.
بسیاری از بچهها صبحها تمایلی به خوردن صبحانه حتی یک استکان چای را هم ندارند. شما به عنوان یک متخصص چه راهکارهایی را پیشنهاد میدهید؟
اولین راهکار این است که بچه زودتر از خواب بیدار شود. بین زمان بیدار شدن از خواب و غذا خوردناش فاصله باشد. باید یک زمانی بگذرد. تا این که سیستم بدنی بچه توانایی پذیرش این غذا را داشته باشد.
ما یک سری سنتهایی در خوردن صبحانه مثل خوردن چای شیرین یا خوردن نان و پنیر داریم. بعضی از بچهها واقعا به خاطر گرمایی که در بدنشان هست نمیتوانند تحمل کنند یا دوست ندارند این غذاها را بخورند. برای رفع این مشکل میتوانیم با یک صبحانه خنکتر شروع کنیم، مثلا چند تکه میوه کنار نان و پنیرشان اضافه کنیم. تا حس بهتری به بچهها بدهد. البته میزان آن نباید زیاد باشد. تا معدهشان را اذیت کند. بعضی از بچهها شیر را دوست ندارند ولی والدینشان زورشان میکنند که باید صبح شیر بخورند. میتوان آن شیر را به یک وعده غذایی دیگر منتقل کرد و از غذاهایی استفاده کرد که بچه پذیرشش را موقع صبح داشته باشد.
برای مثال اگر بچهای پنیر دوست ندارد از کره استفاده کنیم. کره دوست ندارد میتواند یک مقدارنان و گردو بخورد. باید به ذائقه بچه توجه کرد. به طور کلی در صبحانه کودک حتما باید از گروه نان و غلات استفاده شود. بعضی وقتها به عنوان تنوع غذایی میتوانید از غلات آماده استفاده کنید. اگر در صبحانه از لبنیاتی مانند پنیر یا شیر استفاده شود خیلی خوب است. در برخی از فرهنگها از ماست چکیده استفاده میشود که می تواند همراه با یک مقداری میوه انتخاب خوبی باشد. این میوه میتواند به صورت خرما، کشمش یا مویز باشد یا به صورت میوههای تازهتر مثل انگور یا تکههای کوچکی از هندوانه باشد. برای این که تنوع بدهید به صبحانه بچه میتوانید در فصل گرما در کنار صبحانه بچه از چند تکه میوه استفاده کنید. یا در فصلهای سرد میتوان از آش یا حلیم استفاده کرد.
این که هر روز زمانی که بچه از خواب بیدار میشود. باید یک تکه نان لواش فریزری همراه با یک پنیر شور را بخورد، واکنش نشان میدهد و نمیخورد برخی از بچهها قبول میکنند و میخورد ولی بعضی بچهها نمیخورند. بنابراین اگر بچه زودتر بیدار شود و صبحانه متنوع داشته باشد احتمالا بهتر صبحانه میخورد.
برخی از بچهها ذائقهشان به سمت غذاهای شیرین مثل شکلات، انواع خامهها و مواردی از این قبیل است. برای وعده صبحانه کودکان غذاهای شیرین توصیه میشود؟
نمیتوان این مواد غذایی را حذف کرد. در کل خوردن یک صبحانه خیلی شیرین کار خوبی نیست چون وقتی صبحانه شیرین باشد قند خون به شدت بالا میرود و بعد، از آن طرف، انسولین ترشح میشود و قندشان سریع پایین میآید. ممکن است در یک یا دو ساعت اول گرسنه شوند. در این صورت باید میان وعده داشته باشند. اگر بچهها صبحانه شیرین میخورند حتما باید بعدش میان وعده برای آنها گذاشته شود.
به طور کلی خوردن غذاهای شیرین برای هیچ کس مفید نیست. این تغییر ذائقهای که برای بچه ایجاد شده است را باید کم کم با جایگزین کردن مواد دیگر جبران کنیم. از شیرینی آن غذا کم کنیم مثلا اگر یک بچهای عادت به چای شیرین دارد میتوان مقدار چای و شکر آن را به تدریج کمتر کرد. اگر کم کم این شیرینیها را از صبحانهشان برداریم و منابع پروتئینی مانند مغزها را برای آنها بگذاریم، منابع خیلی خوبی برای صبحانه و سلامت بچهها هستند.