بسیاری از ما از زمانی که کوچک بوده ایم و برای اولین بار این عادت را از والدین خود یاد گرفته ایم، روال یکسانی برای مسواک زدن داشته ایم: مسواک زدن دندان ها، خالی کردن دهان و آبکشی.
هرچند طبیعی است که میل شدید به شستشوی دهان خود پس از مسواک زدن داشته باشید، این کار همیشه توصیه نمی شود. خمیردندان هایی که حاوی فلوراید و سایر موادی هستند که مینای دندان را تقویت می کنند، ممکن است به زمان اضافی روی سطح دندان نیاز داشته باشند تا بتوانند وظیفه خود را به درستی انجام دهند و بدین ترتیب فرد از مزایای کامل آنها بهره مند شود.
فلوراید یک ماده معدنی است که به جلوگیری از پوسیدگی دندان در کنار سایر مزایای متنوع خود کمک می کند. مقدار کمی از فلوراید به صورت طبیعی در برخی از مواد غذایی که مصرف می کنیم یافت می شود، اما این ماده در عین حال به آب آشامیدنی و محصولات بهداشت دهان و دندان نیز افزوده می شود تا به بهبود سلامت دندان ها یاری برساند.
فلوراید زمانی بهترین تاثیر ممکن را دارد که مستقیما روی دندان های ما قرار بگیرد. علاوه بر این فلورایدی که برای چند دقیقه بیشتر روی دندان ها باقی می ماند، قویترین اثربخشی را دارد. خرد جمعی متعارف در خصوص شستشوی دهان با آب بعد از مسواک زدن، در حقیقت دارای پایه و اساسی اصولی است. به طور کلی، ما نباید غلظت بالایی از فلوراید را ببلعیم.
برخی از محصولات دندانی حاوی غلظت فلوراید بالاتر از مقدار توصیه شده برای مصرف روزانه هستند. بنابراین، استراتژی شستشوی دهان پس از مسواک زدن به عنوان راهی برای جلوگیری از مصرف مقدار قابل توجهی فلوراید، به یک روش رایج تبدیل شده است.
همچنین همگی ما تمایلی شدید برای جایگزینی طعم قوی و نعنایی خمیردندان در دهان خود با ماده ای خنثی مانند آب داریم. شستن چنین مزه ای از دهان بعد از مسواک زدن، گاهی اوقات صرفا خواسته بدن برای خلاص شدن از شر مزه خمیردندان را برآورده می کند.
متاسفانه، هنگامی که بلافاصله پس از مسواک زدن عمل آبکشی را انجام می دهیم، بسیاری از مزایای استفاده از فلوراید روی دندان های خود را از بین می بریم.
متخصصین فعال در این حیطه از جمله بنیاد بهداشت دهان و دندان بریتانیا، توصیه می کنند که به جای شستشوی دهان صرفا بزاق یا خمیر دندان اضافی را پس از اتمام مسواک زدن از دهان خود خارج کنید.
بهتر است طی روز و پس از هر بار مسواک زدن، اجازه دهید فلوراید برای مدت زمانی هرچند کوتاه روی دندان هایتان باقی بماند. همچنین سعی کنید تا ۱۰ دقیقه یا بیشتر پس از اتمام مسواک از خوردن یا نوشیدن خودداری کنید.
گفتنی است که تحقیقات به روز زیادی در مورد مدت زمان دقیق ماندن خمیر دندان روی دندان ها وجود ندارد. به گفته انجمن دندانپزشکان آمریکا، در روند فلوراید درمانی حرفه ای در مطب دندانپزشکی که غلظت فلوراید بالاتری نسبت به خمیر دندان مورد استفاده قرار می گیرد، ترکیب مورد نظر برای مدت زمان کمتری روی دندان باقی می ماند.
در ادامه ممکن است از شما خواسته شود که حداقل تا ۳۰ دقیقه بعد از اعمال روند درمانی، از شستشوی دهان خودداری کنید، چیزی نخورید یا ننوشید. به این ترتیب فلوراید می تواند روی دندان بماند تا تاثیر خود را کامل کند. هنگام مسواک زدن در خانه نیز قبل از شستشو مقداری صبر کنید تا اثر مفید فلوراید در مبارزه با پوسیدگی به حداکثر برسد.
خطرات احتمالی عدم شستشوی دهان بعد از مسواک زدن
به طور کلی حذف مرحله شستشوی دهان پس از مسواک زدن برای اکثر افراد بی خطر در نظر گرفته می شود. با این حال، عوارض جانبی مختلفی وجود دارد که باید به آنها توجه شود.
در مجموع مصرف مقدار زیادی از محصولات دندانی حاوی فلوراید چه برای بزرگسالان و چه کودکان توصیه نمی شود. مصرف بیش از حد فلوراید می تواند منجر به موارد زیر شود:
– حالت تهوع
– اسهال
– درد شکمی
با این حال، زمانی که از خمیردندان فلوراید دار به اندازه یک نخود استفاده شود، این عوارض بسیار نادر هستند. عوارض جانبی مذکور معمولا تنها زمانی اتفاق می افتند که کودکان مقادیر زیادی از محصولات حاوی فلوراید مخصوص بزرگسالان را ببلعند و یا محصولات فلورایدی که برای استفاده در مطب دندانپزشکی در نظر گرفته شده اند به‌طور نامناسب استفاده شوند.
بدین ترتیب برای یک فرد بالغ سالم، رسیدن به هر سطحی از مسمومیت با فلوراید آن هم به سادگی با قورت دادن مقدار کمی خمیردندان، بسیار دشوار و تقریبا غیر ممکن است.
فلوراید و کودکان
انجمن دندانپزشکان آمریکا توصیه می کند که کودکان زیر ۳ سال نیز می توانند به محض درآوردن اولین دندان خود از خمیر دندان های حاوی فلوراید استفاده کنند.
با این حال، سرپرست کودک باید فقط مقدار کمی از خمیردندان فلوراید دار به اندازه یک دانه برنج را روی مسواک بمالد و کودک نیز باید بلافاصله پس از مسواک زدن دهان خود را بشوید.
نخ دندان
نکته گیج کننده دیگر مربوط به شستشوی دهان یا عدم انجام این کار پس از مسواک زدن، در رابطه با نخ دندان است. راهنمای فعلی توصیه می کند که همیشه دهان خود را بعد از نخ دندان بشویید تا باکتری ها و پلاک های شلی که ممکن است در دهانتان باقی مانده باشند، خارج شوند.
یک مطالعه کوچک در سال ۲۰۱۸ از دانشجویان دندانپزشکی نشان داد که استفاده از نخ دندان قبل از مسواک زدن می تواند به حل این مشکل کمک کند. شرکت کنندگان این مطالعه که پیش از مسواک زدن نخ دندان کشیدند، پس از انجام کارهای روزمره خود، غلظت بیشتری از فلوراید را در حفره دهانی حفظ کردند.
دهانشویه
دهانشویه یکی دیگر از محصولات بهداشت دندان است. دهانشویه معمولا برای خوشبو کردن تنفس استفاده می شود و بیشتر فرمول ها حاوی الکل هستند.
برای تقویت مینای دندان و جلوگیری از پوسیدگی می توان از فرمول های خاص دهانشویه استفاده کرد. برخلاف مسواک زدن، اکثر متخصصان مراقبت های بهداشتی دهانشویه را یک مرحله اختیاری برای محافظت بیشتر می دانند.
اگر مستقیما پس از مسواک زدن با خمیردندان حاوی فلوراید از دهانشویه بدون فلوراید استفاده کنید، ممکن است فلوراید را از روی مینای دندان خود بشویید که بیشتر از اینکه مفید باشد، مضر خواهد بود. با این حال، اگر از دهانشویه ای استفاده می کنید که حاوی مواد تشکیل دهنده مینای دندان مانند فلوراید است، ممکن است بتوانید پس از مسواک زدن، سطح فلوراید را در دهان بالا نگه دارید.
مطالعات بالینی زیادی برای مقایسه نتایج استفاده از دهانشویه بلافاصله پس از مسواک زدن یا با فاصله زمانی وجود ندارد. با این حال به منظور رعایت ایمنی، بهتر است حدود ۲۰ دقیقه بعد از مسواک زدن دندان هایتان صبر و سپس از دهانشویه استفاده کنید، به خصوص اگر محصول مورد نظر شما حاوی الکل یا فلوراید نباشد.