ناخنک چشم یک بیماری نسبتاً شایع در میان کسانی است که وقت خود را مرتب بیرون از خانه و در هوای آفتابی و آلوده می‌گذرانند. این بیماری به صورت بافتی اغلب صورتی‌رنگ و در امداد پلک در داخل چشم تشکیل‌شده و بسته به محل و بزرگی آن، می‌تواند مشکلاتی را در بینایی و دید انسان به‌وجود بیاورد.
این بافت از گوشه چشم در نزدیکی بینی شروع‌شده و به سمت قرنیه چشم کشیده میشود. ناخنک سرطان نیست! با وجود اشکال عجیب غریب و گاهاً ترسناکی که این بیماری به خود می‌گیرد، رشد این بافت در درون چشم شما سرطان نیست و قابل استخراج است. در این مقاله با ما همراه باشید تا متوجه شویم ناخنک چشم چیست؟ درمان ناخنک چشم به چه صورت است؟ و روش‌های رایج درمان ناخنک چشم کدام است؟
ناخنک چشم چیست و چگونه ایجاد میشود؟
ناخنک چشم که با نام Pterygium شناخته میشود، ضایعه‌ای گوشتی است که از سمت بینی شروع‌شده و به سمت قرنیه چشم شروع به حرکت می‌کند. این بافت اضافی به‌تدریج روی سفیدی چشم را پوشانده و اگر به سیاهی و قرنیه چشم برسد می‌تواند مشکلاتی در بینایی مانند تاری دید و دوبینی ایجاد کند. اگر ناخنک در هر دو چشم بیمار رشد کند، ناخنک دوطرفه نامیده میشود.
در بیشتر موارد، بیمار مشکل جدی نداشته و فقط این احساس را دارد که یک شیء اضافه و مزاحم در چشمش وجود دارد. اگر بیماری کنترل و مهار نشود، با تغییر شکل قرنیه‌ها از دایره‌ای به بیضوی، منجر به تاری دید و بروز بیماری آستیگماتیسم خواهد شد. این بافت اضافی و مزاحم ناشی از رشد بافت پیوندی و رگ‌های ملتحمه چشم است.
با وجود اینکه این بیماری جدی و خطرناک نیست، اما برای فرد مبتلا ناخوشایند خواهد بود. اینکه تمام طول روز حس کنید جسمی خارجی در داخل چشم شما وجود دارد، یا اینکه چشم‌های شما دچار قرمزی و التهاب دائمی باشد، واقعاً آزاردهنده است. پس بیاید علل بروز این بیماری علائم اولیه آن را بررسی کنیم.
آیا ناخنک چشم قابل درمان است؟ اگر پاسخ بله است، ناخنک چشم را چگونه درمان کنیم؟ روش‌های درمان بسته به اندازه و سرعت رشد متفاوت خواهد بود. در مواردی که ناخنک کوچک است، قطره‌های چشمی و روان‌کننده‌ها بهترین گزینه خواهند بود. در برخی موارد نیز یک لنز طبی برای جلوگیری از رشد ناخنک در چشم فرد بیمار قرار داده میشود. با راه‌های درمان ناخنک چشم در طب سنتی در ادامه آشنا خواهیم شد.
علائم ناخنک چشم
اشعه خورشید شایع‌ترین علت ناخنک چشم است. از این رو، این بیماری به بیماری چشم رانندگان معروف شده است. اینکه دائماً در معرض نور خورشید و رفلکس نور آن در آب باشید، خطر ناخنک را افزایش می‌دهد. بر اساس تحقیقات انجام‌شده در این زمینه، این بیماری بیشتر در افراد بالغ بین ۳۰ تا ۵۰ سال دیده‌شده و ناخنک چشم در کودکان بسیار نادر است. همچنین پوست روشن و رنگ چشم روشن شما را مستعد بروز ناخن چشم خواهد کرد. برخی از نشانه‌های رایج ناخنک از قرار زیر است:
تاری دید و حتی دوبینی در صورت کشیده شدن بافت اضافی به داخل سیاهی و مردمک چشم
تورم زردرنگ روی ملتحمه
احساس وجود شیء خارجی در چشم که با مالش، فوت کردن و آب گرفتن از بین نمی‌رود
احساس سوزش در داخل چشم
احساس سوزن سوزن شدن چشم
وجود خارش در چشم
قرمز شدن چشم
علل بروز ناخنک چشم یا Pterygium
واقعیت این است که علت اصلی ابتلا به این بیماری به صورت کلی ناشناخته و کشف نشده است؛ اما در این بین هستند مواردی که زمینه برای بروز این بیماری را مستعدتر کرده و خطر ابتلا را افزایش می‌دهند. برخی از این عللی به شرح زیر هستند:
قرار گرفتن دائمی و بیش از حد در معرض نور ماورای بنفش (مانند نور خورشید و رفلکس آن در آب. طبق آمار، افرادی که در نواحی استوایی و مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند به علت بودن در معرض نور مستقیم و قوی‌تر خورشید، بیشتر به Pterygium مبتلا می‌شوند)
خشکی چشم
قرار گرفتن در معرض محرک‌هایی همچون گردوغبار، باد، دود، سیگار و قلیان
عدم استفاده از عینک آفتابی در شرایط آب‌وهوایی که نور در محیط زیاد است (مانند شرایط ابری، برفی و نور جوشکاری و غیره)
روش‌های تشخیص ناخنک چشم
تشخیص بیماری Pterygium کار ساده‌ای است. پزشک با مشاهده علائم بیماری در داخل چشم، معاینه بالینی، پرسیدن در مورد علائم و در صورت نیاز استفاده از Slit Lamp برای بزرگ‌نمایی بافت چشم، می‌تواند این علائم بیماری را تشخیص دهد. دکتر چشم پزشکی یا دکتر قرنیه ممکن است برای تشخیص دقیق‌تر نیاز به انجام آزمایشات اضافی زیر داشته باشد:
تست دقت بینایی شامل خواندن حروف روی نمودار از فواصل مختلف
توپوگرافی قرنیه شامل نقشه‌برداری پزشکی از چشم برای اندازه‌گیری تغییرات چشمی و میزان انحنای قرنیه فرد مبتلا
پرونده‌سازی تصویری شامل تصویربرداری‌های متعدد از چشم برای نظارت بر پیشرفت و رشد بافت اضافی
پیشگیری از ناخنک چشم
پیشگیری از Pterygium شامل روش‌هایی است که منجر به رساندن آب کافی به چشم و جلوگیری از ورود مستقیم نور خورشید به داخل چشم میشود.
اگر در نواحی گرمسیر و استوایی زندگی می‌کنید، احتمالاً به‌مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار خواهید گرفت، استفاده دائمی از عینک‌های آفتابی استاندارد که قادر به فیلتر کردن اشعه UV هستند بهترین گزینه برای شما خواهد بود.
استفاده از فیلتر‌های مخصوص برای شیشه جلوی اتومبیل در زمان رانندگی. فیلتر‌هایی وجود دارند که اشعه ماورای بنفش نور خورشید را بازتاب می‌دهند، دقیقاً مانند تکنولوژی که در ساخت شیشه‌های عینک‌های طبی و آفتابی استفاده میشود.
از کلاه لبه‌دار استفاده کنید تا نور خورشید به صورت مستقیم وارد چشم شما نشود.
چشمان خود را با استفاده از قطره‌های اشک مصنوعی و قطره‌های استریل چشمی مرطوب نگه‌دارید.
انواع راه‌های درمان مشکل ناخنک چشم
اگر علائم شما خفیف باشد، نیازی به درمان جدی نیست و با استفاده از اشک مصنوعی می‌توان علائم و عوارض Pterygium را کاهش داد؛ اما اگر سوزش، خارش، قرمزی چشم و مشکلاتی بینایی داشته باشید، روش‌های زیر برای درمان شما به‌کار گرفته خواهند شد:
قطره یا پماد‌های مرطوب کننده چشمی که بدون نسخه پزشک نیز در دسترس شما قرار خواهند گرفت
قطره‌های مخصوص برای برطرف کردن التهاب و قرمزی چشم مانند قطره Pterygium ایندومتاسین
قطره‌های استروئیدی مخصوص برای کاهش علائمی مثل قرمزی، خارش، تورم و درد
جراحی Pterygium (در صورتی که پیشرفت ضایعه در داخل چشم زیاد بوده و بینایی و شکل ظاهری چشم فرا را تحت تأثیر قرار دهد، دکتر ناخنک با جراحی این ضایعه را از داخل چشم خارج خواهد کرد)
عمل ناخنک چشم چقدر طول میکشد؟
جراحی Pterygium با لیزر بوده و حدوداً به ۳۰ تا ۴۵ دقیقه زمان نیاز دارد. عمل Pterygium مانند هر عمل دیگری عوارض دارد. عوارض ناخنک چشم بعد از عمل می‌تواند در قالب برگشت ضایعه چشمی، شدیدتر و بزرگ‌تر از قبل و باقی‌ماندن جای زخم در داخل چشم باشد. پزشک در صورتی عمل جراحی را تجویز می‌کند که:
شیوه‌های درمانی دیگر تأثیری نداشته باشند.
قدرت و کیفیت بینایی فرد در خطر بوده و نیاز به اقدام فوری باشد.
تغییر ظاهر چشم برای فرد مبتلا آزاردهنده بوده و این عمل جراحی به درخواست خود بیمار باشد.
درمان ناخنک چشم در طب سنتی و معرفی روش‌های درمان خانگی ناخنک چشم:
درمان ناخنک چشم با کندر: یکی از درمان‌های خانگی این مشکل استفاده از کندر است. کندر را درون آب خیس کنید و اجازه دهید یک ساعت خیس بخورد، سپس آن را روی ناخنک خود بمالید.
درمان ناخنک چشم با عناب: عناب یکی دیگر از روش‌های درمان خانگی ناخنک چشم است. روش استفاده از عناب به این شکل است که باید آن را با هسته بادام به‌خوبی بکوبید و سپس ترکیب را بجوشانید. پس از سرد شدن، محلول حاصل‌شده را ۳ بار در طول یک شبانه‌روز روی ناخنک خود بچکانید.
درمان ناخنک چشم با عرقیات گیاهی: عرقیات گیاهی و طبیعی مانند عرق شاه تره و عرق کاسنی را ترکیب کرده و به‌طور دائم از آن در طول روز میل کنید.
درمان ناخنک چشم با تمشک: خوردن تمشک علائم ناخنک چشم را بهبود می‌بخشد
درمان ناخنک چشم با گل همیشه بهار: عصاره و عرق گیاه گل همیشه بهار را تهیه و با استفاده از قطره‌چکان، روزانه چند قطره از این عرق را در داخل چشم خود بچکانید.
درمان ناخنک چشم با عرق رازیانه: از عرق گیاه رازیانه برای شستشو و ماساژ دادن چشم بیمار خود به‌صورت روزانه استفاده کنید.
درمان ناخنک چشم با حجامت در درمان ناخنک چشم: طبق مطالعات، انجام عمل حجامت از ناحیه سر و گیجگاه، در درمان و بهبود قرمزی چشم در ناخنک مؤثر است.
درمان ناخنک چشم با روغن بنفشه: چکاندن روغن بنفشه در چشم به‌طور روزانه و مرتب، در درمان Pterygium مؤثر است.
درمان ناخنک چشم با عرق زیره و تمشک: عرق زیره و تمشک را تهیه کرده و روزانه چشم خود را با آن‌ها ماساژ و شستشو دهید.
عدم استفاده از خوراکی‌های ترش و ثقیل‌الهضم: برای از بین بردن Pterygium، دور خوردن خوراکی‌های ترش و سنگین را خط قرمز بکشید.
درمان ناخنک چشم با روغن سیاه دانه: یکی از روش‌های درمان گیاهی و خانگی ناخنک چشم، تهیه روغن سیاه دانه و شستشو و مالیدن آن به صورت مرتب و روزانه به سر است.
درمان ناخنک چشم با ترکیب عسل و عناب: مصرف روزانه ۱۴ عدد عناب به همراه عسل در بهبود علائم و عوارض Pterygium بسیار مؤثر است.
درمان یبوست: طبق مطالعات، درمان یبوست نیز در درمان Pterygium تأثیرگذار است.
درمان Pterygium با لیمو: استفاده از لیمو نیز قرمزی و التهاب چشم شما را بهبود می‌بخشد.