کپک ها نوعی ضایعه غذایی هستند که بیشتر با رنگ های سفید یا آبی روی انواع مواد خوراکی مانند رب ، ترشی و آبغوره دیده می شوند . کپک ها اگرچه بیماری خطرناکی ایجاد نمی کنند، اما گاهی موجب ضعف سیستم ایمنی بدن می شوند .عاملی که باعث گسترش و افزایش کپک می شود، مقدار بیش از حد رطوبت است ، اما همان طور که شاید خیلی از شما تجربه کرده باشید، نمی توان از شر کپک در محیط خنکی مثل یخچال هم درامان ماند.
مهم ترین علت های کپک زدن رب
زدن کپک برروی مواد غذایی یکی از مشکلاتی است که اغلب خانم های خانه دار با آن مواجه هستند . یکی از مواد غذایی که همه ما به طور رایج با کپک زدگی آن مواجه می شویم رب گوجه فرنگی است.
بسیاری از ما برای ماندگاری بالاتر و جلوگیری از کپک زدگی رب گوجه فرنگی را داخل فریزر نگه داری می کنیم که این کار اصلا صحیح نمی باشد.
برای پیشگیری از کپک زدن رب گوجه فرنگی لازم است قوطی های کوچک آن را خریداری نماییم و قوطی را قبل از باز کردن بجوشانیم تا میزان آلودگی سطح قوطی کمتر شود.
اگر رب گوجه فرنگی را به مقدار زیاد تهیه کردید ،آن را داخل ظرف های کوچک بریزید و سپس پوششی مناسبی روی آن قرار دهید تا قارچ ها نتوانند روی سطح رب رشد کنند.
در گذشته خانم های خانه دار روی رب روغن می ریختند ، این کار سبب می شد که اکسیژن رسانی به رب متوقف شود و رب دیگر کپک نزند.
آیا می توان رب کپک زده را مصرف کرد
از اصلی ترین عواملی که سبب کپک رب می شود رطوبت است بنابر این برای برداشتن رب از داخل قوطی از یک قاشق خیس استفاده نکنید.
اگر چه بهترین روش نگهداری رب گذاشتن آن داخل یخچال است اما گذاشتن رب داخل یخچال سبب کپک نزدن آن نمی شود بلکه تنها رشد باکتری ها و قارچ ها در دمای یخچال فقط کند می شود.
بسیاری از خانم ها در صورت کپک زدن رب فقط با قاشق روی رب و قسمت کپک زده را بر می دارند و باقی رب را مصرف می کنند اما باید بدانید اگر رب تان کپک زد دیگر آن را مصرف نکنید زیرا سم هایی که به وسیله کپک زدن در
رب تولید می شود در لایه های پایینی نفوذ می کند و اسپور (هاگ) قارچ ها که با چشم قابل دیدن نیستند نیز وارد لایه های پایینی می شود. مصرف این رب ها بسیار برای سلامتی خطرناک است.
نحوه جلوگیری از کپک زدن آبغوره
یکی از مواد غذایی که خیلی زود دچار کپک زدگی می گردد آبلیمو وآب غوره است . اگر آبغوره و آبلیمو کپک بزند غیر قابل استفاده می گردد و برای سلامت بدن مضر می باشد.
برای پیشگیری از کپک زدن آبلیمو وآب غوره لازم است نکات مهم زیر را رعایت کنید.
بهتر است برای نگهداری آبلیمو وآب غوره از بطری های شیشه ای با رنگ تیره که نور را از خود عبور نمی دهند استفاده کنید زیرا بطری های پلاستیکی به علت فعل و انفعالات آبلیمو وآب غوره با دیواره پلاستیکی مواد سمی و سرطان زا تولید می کنند.
برای جلوگیری از کپک زدن آبلیمو وآب غوره شیشه حاوی این مواد را در آب بجوشانید زیرا این کار سبب از بین رفتن آنزیم و باکتری های داخل آن می شود و به قارچ ها امکان رشد نمی دهد.
بهتر است آب لیمو یا آب غوره را داخل شیشه تمیز بریزید و به مقدار خیلی کم لبه شیشه را خالی بگذارید و سپس درپوشی روی آن بگذارید تا اکسیژن به داخل آن راه نیابد و کپک ها امکان رشد نداشته باشند .
خطرات مصرف خیار شور و ترشی کپک زده
ترشی یکی دیگر از مواد غذایی است که به سرعت کپک می زند . کپک ترشی از میلیون ها میسلیوم کپک تشکیل شده که برخی از آن ها بی خطر و برخی دیگر بیماری زا هستند . بنابراین بهتر است ترشی های کپک زده را نخورید زیرا شما قادر نخواهید بود کپک های بیماری زا را شناسایی کنید و با خوردن این کپک ها بیمار می شوید . همچنین باید بدانید ترشی حاوی سرکه مایع است که امکان انتشار کپک های بیماری زا در تمام آن وجود دارد .
آیا کپک ها می توانند خطرناک باشند؟
برخی از گونه های کپک سم تولید می کنند و موجب مسمومیت می شوند. این گونه کپک ها معمولا به صورت کوکی شکل و پنبه ای مانند هستند، در گرما و رطوبت به سرعت رشد کرده و سم خطرناک “مایکوتوکسین” تولید می کنند ، این سم مواد غذایی را نرم و طعم شان را ترش مزه می کنند و رنگ شان را تغییر می دهند . این سم به راحتی می تواند موجب بروز مسمومیت های خطرناک و در مواقع ضعف سیستم ایمنی بدن، سرطان زا شود . معمولا کپک های مولد سم مایکوتوکسین، روی مواد غذایی که دارای ارزش تغذیه ای بالایی هستند نظیر انواع آجیل و گوشت ها رشد می کنند و بسیار خطرناک تر از کپک های میوه هستند.
برخی از کپک ها هم باعث بروز مشکلات تنفسی و واکنش های آلرژیک می شوند.
برخی کپک ها هم مفید بوده و در صنایع لبنی کاربرد دارند .