گرمای شدید تابستان بسیار ناخوشایند است، در حدی که ممکن است باعث مرگ افراد شود. تمام بدن تحت‌تأثیر گرما قرار می‌گیرد از جمله پوست، چشمان و سیستم گوارشی. اگر محتاط نباشید، بیماری‌های رایج در فصل گرما در کمین شما هستند.
۱. کم‌آبی بدن
این بیماری زمانی رخ می‌دهد آب بدن از دست برود و برای جبرانش به‌اندازه کافی مایعات ننوشیم. گرمای هوا تعریق را زیاد می‌کند. عرق‌کردن و همچنین خروج مایعات بدن از طریق ادرار سبب می‌شوند بدن برای ادامه عملکرد طبیعی خود به‌اندازه کافی آب نداشته باشد. نشانه‌های کم‌آبی بدن عبارت‌اند از:
• همیشه احساس تشنگی می‌کنید.
• مکرر به دست‌شویی می‌روید و رنگ ادرارتان تیره است.
• احساس آشفتگی می‌کنید.
• سردرد دارید.
برای جلوگیری از بروز این علائم باید در فواصل منظم به‌اندازه کافی آب بنوشید.
۲. گرمازدگی
اگر دمای هوا بیشتر از ۴۰ درجه شود، کاملا نگران گرمازدگی باشید. در چنین مواقعی حتی باید به اورژانس مراجعه کنید.
اگر بیش‌ازحد در معرض گرما قرار بگیرید و آب بدنتان نیز کاهش یابد، بدن نمی‌تواند دمای خود را تنظیم کند. نتیجه آن گرمازدگی است که حتی امکان دارد به سلول‌های مغزی آسیب وارد کند و کشنده باشد. شروع این بیماری با علائم زیر همراه است:
• سردرد فوق‌العاده شدید؛
• گیجی؛
• گرفتگی عضلات؛
• افزایش ضربان قلب؛
• تشنج.
برای جلوگیری از گرمازدگی به‌اندازه کافی مایعات بنوشید، زمانی که از خانه بیرون می‌روید چتر همراه داشته باشید، ساعت ۱۲ ظهر تا ۳ بعدازظهر بیرون نروید و لباس نخی راحت بپوشید.
۳. تب یونجه
تب یونجه نوعی حساسیت است. زمانی که سیستم ایمنی نتواند با عوامل خارجی که وارد بدن شده‌اند مبارزه کند، حساسیت شکل می‌گیرد. این بیماری در اوایل تابستان شایع است، زمانی که گرده‌های گل در تماس با بدن قرار می‌گیرند. بعضی از علائم تب یونجه عبارت‌اند از:
• گرفتگی بینی و آبریزش چشم؛
• سرفه و عطسه؛
• خستگی و تب.
اگر ماسک بزنید، کمتر در معرض عوامل حساسیت‌زا قرار می‌گیرید. اگر مستعد حساسیت هستید، با پزشک خود صحبت کنید. بعضی از داروها ممکن است علائم را تسکین ببخشند.
۴. مسمومیت غذایی
چندین باکتری خطرناک مانند سالمونلا و کلوستریدیوم تابستان‌ها فعالیت بیشتری دارند و در غذا تکثیر می‌شوند. به همین دلیل اگر غذایتان را به‌درستی آماده یا نگهداری نکنید، ممکن است دچار مسمومیت غذایی جدی شوید. علائم این بیماری به شرح زیر است:
• حالت تهوع و استفراغ؛
• اسهال؛
• تب؛
• شکم‌درد.
با نخوردن گوشت و ماهی نپخته یا نیم‌پز، سبزیجات خام و فست‌‌فود از مسمومیت غذایی در امان می‌مانید. این غذاها محیط تکثیر میکروب‌های مضرند.
۵. آفتاب‌سوختگی
زمانی که مدت بسیار طولانی در معرض نور خورشید باشید، اشعه‌های مضر فرابنفش (UVA، UVB)، می‌توانند به پوست نازک شما نفوذ کنند و دچار عارضه‌ای به‌اسم آفتاب‌سوختگی شوید. مشخصات این بیماری خارش پوست، قرمزی و خشکی پوست است که ممکن است در کنار آنها دچار حالت تهوع، تب یا لرز هم بشوید. در مواردی که سوختگی‌ها شدید باشند، ممکن است پوست تاول بزند. برای جلوگیری از این بیماری می‌توانید تقریبا ۲۰ دقیقه قبل از آنکه از خانه بیرون بروید، از کرم ضدآفتاب با اس پی اف ۲۰ استفاده کنید. در ضمن مطمئن شوید که پوست‌تان به‌درستی آب‌رسانی می‌شود.
۶. آبله‌مرغان
یکی از کشنده‌ترین بیماری‌ها در فصل تابستان آبله‌مرغان است. با ابتلا به این بیماری تاول‌های کوچک پر از مایع تمام بدن را می‌پوشانند. معمولا بچه‌های کوچک مبتلا به این بیماری ویروسی می‌شوند، اما گاهی بزرگ‌سالان که دیابت دارند، سیستم ایمنی آنها ضعیف است، سرطان یا مشکلات پزشکی مزمن دیگری دارند نیز ممکن است دچار آبله‌مرغان شوند.
این بیماری مسری است و زمانی که فرد بیمار عطسه یا سرفه می‌کند، ویروس آن از طریق ذرات معلق در هوا پخش می‌شود یا هنگامی که مراقب بیمار در تماس مستقیم با او قرار می‌گیرد. گاهی این عفونت ممکن است غیرفعال بماند تا زمانی که وضعیت آب‌وهوا برای آن مساعد شود. برای جلوگیری از آبله‌مرغان بهترین کار واکسن‌زدن و نزدیک‌نشدن به فرد بیمار است. بیمار باید در منزل قرنطینه شود و کمترین تماس را با سایرین داشته باشد.
۷. یرقان
بیماری کشنده دیگری که در فصل تابستان باید حواستان به آن باشد، یرقان یا زردی است. هر فردی که آب یا غذای آلوده مصرف کند، ممکن است مبتلا به این بیماری شود. ویروس هپاتیت A زمانی به داخل بدن راه پیدا می‌کند که آب یا غذا با مدفوع فرد بیمار آلوده شده باشد. یرقان ممکن است شدید شود و کبد را نیز درگیر کند. علائم اصلی این بیماری عبارت‌اند از پوست زردرنگ، چشمان رنگ‌پریده، ادرار تیره و خارش پوست.
یکی از مؤثرترین راه‌ها برای جلوگیری از یرقان قرارنگرفتن در معرض این نوع عفونت است. داشتن وزن سالم، کنترل کلسترول خون و مصرف‌نکردن الکل ممکن است به جلوگیری از زردی کمک کنند. همچنین فراموش نکنید که پیش از آشپزی یا غذاخوردن، دستان خود را با آب و صابون بشویید.
۸. اوریون
اوریون دیگر بیماری شایع در تابستان است. این بیماری ویروسی و فوق‌العاده مسری است و معمولا کودکان در اوج گرمای تابستان به آن مبتلا می‌شوند. ویروس این بیماری زمانی که فرد آلوده به‌طرف اطرافیان خود عطسه یا سرفه می‌کند، منتقل می‌شود. اوریون غده پاروتید در جلوی گوش را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد که باعث تورم، درد و تب شدید می‌شود.
۹. سرخک
سرخک نوعی عفونت تنفسی ویروسی و واگیردار است. اولین علائم این بیماری عبارت‌اند از:
• تب شدید؛
• سرفه؛
• آبریزش بینی؛
• گلودرد؛
• قرمزی چشم ها.
به‌دنبال این علائم، کهیر و لکه‌های کوچک سفید در دهان شکل می‌گیرند. در اکثر موارد، کهیرها در قسمت صورت و خط رویش مو نمایان هستند.
۱۰. هاری
ممکن است فعالیت‌های تابستانی احتمال مواجه‌شدن با حیوانات هار مانند سگ، گربه و خفاش را افزایش دهند، چون این حیوانات به جاهایی می‌روند که بتوانند آب و غذا پیدا کنند. زمانی که پوست فرد خراشیده یا زخمی است و در معرض بزاق حیوان آلوده قرار می‌گیرد یا حیوان او را گاز می‌گیرد، ممکن است ویروس هاری به انسان منتقل شود. برای جلوگیری از بیماری هاری باید واکس بزنید و به حیوانات وحشی غذا ندهید. اگر هم حیوان هار شما را گاز گرفته است، فورا باید واکسن هاری بزنید.
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های رایج در تابستان قرار دارند؟
اگر بیرون از خانه یا در محیطی گرم و مرطوب کار می‌کنید، احتمال ابتلای شما به بیماری‌های شایع در فصل گرما بیشتر است. این افراد ممکن است در چنین محیط‌هایی کار کنند:
• کارگران ساختمان؛
• ورزشکاران؛
• کارکنان ارتش؛
• آتش‌نشان‌‌ها؛
• کشاورزان.
عوامل زیر احتمال ابتلا به بیماری‌های فصل گرما را افزایش می‌دهند:
• مصرف داروهای غیرقانونی یا الکل.
• بیماری یا عوارض پزشکی خاص مانند دیابت، مشکلات کلیوی و قلبی. همچنین بارداری و علائمی مانند فشار خون بالا و تب.
• کم‌آبی بدن.
• استفاده از داروهای تجویزی خاص از جمله داروهای آرامش‌بخش، آنتی‌هیستامین‌ها، مسدودکننده‌های بتا، قرص‌های دیورتیک، مسهل‌ها و داروهایی که برای درمان بیماری‌های روحی یا بیماری پارکینسون تجویز می‌شوند.
• نداشتن تجربه قبلی کار در محیط‌های گرم یا انجام کارهای سنگین. در چنین مواقعی باید پس از مقداری کار استراحت کنید و زمانی را در سایه بگذرانید.
• پوشیدن لباس‌های سنگین یا تیره. اگر مجبورید از تجهیزات و لباس‌های سنگین مانند کلاه‌ایمنی و تجهیزات محافظتی صنعتی استفاده کنید یا لباس پلیس و آتش‌نشانی بپوشید، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های رایج تابستانی قرار دارید.
• اگر سن کودکتان ۴ سال یا کمتر است یا خودتان ۶۵ سال یا بیشتر سن دارید، در فصل گرما باید جدی‌تر مراقب سلامت خود باشید.
• مردان در مقایسه با زنان بیشتر احتمال دارد مبتلا به بیماری‌های رایج در فصل گرما شوند.
• سابقه قبلی ابتلا به بیماری‌های مخصوص تابستان بر احتمال ابتلای مجدد به آنها تأثیرگذار است.
چطور از بیماری‌های رایج در فصل گرما در امان بمانیم؟
• اگر در محیط گرم کار یا ورزش می‌کنید، حتی اگر تشنه نیستید، هر ۱۵ دقیقه آب بنوشید. اگر باید بیرون از خانه باشید و گرما بیش‌ازحد شدید است (شاخص گرما بیشتر از ۳۹ درجه سانتی‌گراد)، ۲ تا ۴ لیوان آب در هر ساعت بنوشید.
• هر چند وقت یک بار در سایه یا فضای خنک استراحت کنید.
• زمان کار یا ورزش در محیط شرجی و گرم، کلاه و لباس سبک نخی با رنگ روشن بپوشید.
• نوشیدنی‌های حاوی کافئین ننوشید.
• زمانی که رطوبت و دمای هوا بسیار زیاد است، تا حد امکان برای ورزش یا فعالیت‌های دیگر از خانه بیرون نروید.
ضدآفتاب مناسب استفاده کنید. آفتاب‌سوختگی توانایی بدن شما برای خنک‌شدن را کاهش می‌دهد و همچنین مبتلا به کم‌آبی می‌شوید.
• بیرون از خانه از کلاه لبه‌دار پهن و عینک آفتابی استفاده کنید.
• غذاهای سنگین و داغ نخورید.
• سرعت انجام کارهایتان را کاهش دهید و بیشتر استراحت کنید.
• حواستان به ادرارتان باشد. اگر تعداد دفعاتی که به دست‌شویی می‌روید زیاد است، ممکن است مبتلا به یکی از بیماری‌های شایع تابستان شده باشید.
به یاد داشته باشد که بدن جدا از آب، به الکترولیت‌ها نیز نیاز دارد. با نوشیدن نوشیدنی‌های ورزشی یا اضافه‌کردن پودرهای خاص به آب، الکترولیت‌ها را جذب می‌کنید. نوشیدنی یا محلولی را انتخاب کنید که مقدار قند آن کم باشد.