نام مبارک امام هفتم موسی و مشهورترین لقب آن بزرگوار کاظم (ع) است. حضرت به جهت حلم و فرو خوردن خشم و صبر بر مصائب به کاظم مشهور شد. ایشان از کسی که به او بدی می کرد و بر او ستم روا می داشت، تا جاییکه صلاح بود میگذشت و به این مقدار نیز بسنده نمیکرد.
خداوند در قرآن کظم غیظ یا «فرو بردن خشم» را صفت برجسته پرهیزکاران معرفی کرده و می فرماید: وَ الْکاظِمِینَ الْغَیْظَ؛ آن ها بر خشم خود مسلطند. فرو بردن خشم از فضایل بسیار مهمی است که علاوه بر آثار مبارک در روابط بین فردی، اثر فوق العاده ای در تکامل معنوی انسان و تقویت روح ایمان دارد.
آیا کظم غیظ همان سرکوب خشم است؟
اگر افراد نتوانند خشم خود را کنترل کنند، با مشکلات روحی و روانی بسیاری مواجه میشوند. دین اسلام، نه ابراز خشم را نفی کرده و نه سرکوب آن را.
کظم غیظ نشانه اراده است. در این حالت فرد کاملاً به صورت ارادی خشم خود را فرو می نشاند. در واقع با کظم غیظ، خشم و غضب از بین میرود و «محو» میشود، نه اینکه خشم در درون خود فرد انباشته شود و بعد از مدتی باعث افسردگی شود. «فرو بردن خشم» به معنای «درون ریزی خشم»، یعنی نقطه مقابل «برون ریزی خشم» که یک مفهوم روان شناختی است، نمی باشد. کظم غیظ به معنای درون ریزی خشم نیست، تا گفته شود که جمع شدن و انباشته شدن خشم ها، باعث افسردگی می شود؛ بلکه به معنای پاک کردن و از بین بردن خشم است. وقتی کظم غیظ حاصل شود، دیگر خشمی وجود ندارد. به عبارت دیگر وقتی از دست کسی ناراحت هستیم، او را ببخشیم و خشم خود را از بین ببریم، نه این که خشم و کینه خود را در دل نگه داریم تا در آینده مشکل ساز شود. به عبارت دیگر کظم غیظ در واقع به معنای مهار کردن خشم است.
بنابراین با تأمل در منابع روان شناختی و دینی، میتوان به این نتیجه رسید افرادی که کاظم غیظ هستند، از سرکوب هیجان خشم استفاده نمیکنند، بلکه با برخورداری از هوش هیجانی بالا به تنظیم و کنترل هشیارانه خشم خود میپردازند. کظم غیظ بهترین حالت کنترل هیجان است که سلامت جسمانی و روانی فرد را تضمین کرده و از بسیاری عواقب خطرناک خشم جلوگیری میکند. درصورتی که سرکوب خشم آثار منفی روان شناختی و فیزیولوژیکی فراوانی در پی دارد و فرد را مستعد ابتلا به اختلالات جسمانی و روانی گوناگون می سازد.