خیلی از ما تعریق را فرایندی حیاتی برای تنظیم دمای بدن و پیشگیری از گرمای زیاد طی فعالیت بدنی یا هوای خیلی گرم می‌دانیم؛ اما فواید عرق‌کردن خیلی فراتر از این‌هاست.
تحقیقات علمی نشان می‌دهد عرق‌کردن به بدن در سم‌زدایی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. فعالیت‌های مداومی که عرقتان را درمی‌آورند نیز برای سلامت قلب و مدیریت وزن و کاهش ریسک بیماری‌های مزمنی مانند دیابت و فشارخون بالا مفیدند؛ بنابراین این بار که عرق کردید یادتان باشد بدن شما سخت کار می‌کند تا شما را سالم نگه دارد.
عرق چیست؟
عرق مایعی است که توسط غددی در داخل پوست شما تولید می‌شود. تقریباً ۹۹ درصد از ذرات عرق آب هستند. یک درصد باقیمانده نیز شامل موادی مانند اوریک‌اسید، آمونیاک، اسیدلاکتیک، ویتامین C و اوره می‌شود.
دو نوع غده عرق اصلی در بدن وجود دارد: غدد اکرین که در سراسر بدن هستند و طی فرایند تبخیر به خنک‌شدن بدن کمک می‌کنند. غدد آپوکرین که در نواحی مثل زیر بغل و کشاله ران هستند و عامل بوی بدن‌اند. این نوع عرق، غلظت بیشتری دارد و حاوی چربی است و خصوصاً طی استرس شدید تولید می‌شود و اما فواید عرق‌کردن برای سلامتی!
کمک به کاهش وزن
اولین و مهم‌ترین فایدهٔ عرق‌کردن کمک به کاهش وزن است. بله درست است که شما طی ورزش و فعالیت ممکن است وزن آب بدن خود را از دست بدهید که برخواهد گشت؛ اما به دلیل اینکه بدن شما به‌سختی کار می‌کند تا شما را خنک نگه دارد، پس شما انرژی مصرف می‌کنید و کالری می‌سوزانید که منجر به کاهش وزن خواهد شد.
عرق‌کردن به‌خودی‌خود به سوخت‌وساز کمکی نمی‌کند، اما شما با فعال‌بودن هر چه کالری بیشتری بسوزانید، مثلاً با ورزش‌کردن، سوخت و سازتان بیشتر می‌شود. در واقع تمرینات عضله‌ساز به‌تنهایی می‌توانند سوخت و سازتان را تا ۱۵ برابر بیشتر کنند
افزایش گردش خون
عرق اساساً وظیفهٔ خنک‌کردن بدن را به عهده دارد. با تبخیر عرق از روی پوست، گرما از پوست گرفته شده و دمای بدن تنظیم می‌شود. گرما باعث می‌شود رگ‌های خونی گشاد و باز شده و در نتیجه جریان خون به سمت ناحیهٔ موردنظر بیشتر شود. ضمناً عرق‌کردن اثر مثبتی بر پوست و گردش خون پوست دارد. عرق‌کردن می‌تواند با افزایش گردش خون به سلامت قلب و بافت‌های بدن کمک کند.
دفع سموم از بدن
هر چند توانایی عرق برای سم‌زدایی بدن موضوعی موردبحث است؛ اما چیزی که مسلم است اینکه پوست می‌تواند ترکیبات سمی را از بدن خارج کند. ما این دفع مهم را از طریق عرق انجام می‌دهیم.
عرق‌کردن باعث دفع سموم از بدن می‌شود. نمک، اوره و فلزات سنگین به‌واسطه عرق از بدن خارج می‌شوند. مطالعه‌ای نشان داده عرق‌کردن نقش مهمی در دفع فلزات سنگینی مانند جیوه و سرب و کادمیوم و آرسنیک از بدن دارد؛ زیرا این فلزات به‌آسانی در آب حل می‌شوند. اما عرق نمی‌تواند تمام ترکیبات سمی را از بدن خارج کند؛ بنابراین لازم است آب بنوشید و رژیم غذایی سالمی داشته باشید تا کمتر در معرض مواد شیمیایی مضر قرار بگیرید.
تقویت سلامت قلب
قراردادن بدن در شرایطی که نیاز به خنک‌کردن خودش با تعریق داشته باشد، مثل تمرینات هوازی، می‌تواند ضربان قلب را بالا ببرد. همچنین عرق‌کردن چه در اثر فعالیت بدنی و ورزش باشد و یا چه از طریق نشستن در حمام سونا، می‌تواند ریسک مشکلات قلبی را کاهش دهد. در مطالعه‌ای مردان فنلاندی به مدت ۲۰ سال تحت‌نظر قرار گرفتند و معلوم شد آنهایی که مکرراً از حمام سونا استفاده می‌کردند و عرق می‌ریختند، کمتر احتمال داشت دچار بیماری‌های کشنده قلبی شوند.
کمک به ریکاوری عضله
هر چند تمرین هوازی به عضله‌سازی‌تان کمکی نمی‌کند اما می‌تواند به ریکاوری و بازسازی عضلات کمک کند. عرق‌کردن با کمکی که به گردش خون می‌کند، اسیدلاکتیک را دفع می‌کند. این اتفاق می‌تواند درد عضله را کاهش داده و فرایند ریکاوری و بازسازی عضله را سرعت بخشد. گرمایی که حین تعریق تولید می‌شود می‌تواند تسکینی برای عضلات و مفاصل دردناک نیز باشد. بهبود گردش خون به معنی انتقال اکسیژن و مواد مغذی بیشتر به عضلات نیز هست که به ترمیم و بازسازی عضله کمک خواهد کرد.
کاهش درد
پیش از اینکه سراغ داروی مسکن بروید شاید بد نباشد فعالیتی انجام دهید که عرق کنید. عرق‌کردن دارای خاصیت ضددرد است و به تسکین دردهای جزئی کمک می‌کند. برای افرادی که دردهای مزمن دارند، گرمادرمانی می‌تواند با کاهش دریافت درد، درد و ناراحتی را تسکین دهد و حال فرد را بهتر کند. درد مزمن اغلب اثرات مخربی بر سلامت روان فرد می‌گذارد و مدیریت مؤثر درد می‌تواند وضعیت روحی و روانی فرد را بهبود بخشد.
تقویت سیستم ایمنی
پوست بخش مهمی از سیستم ایمنی است که باتوجه‌به اینکه اغلب اولین خط دفاعی بدن می‌باشد، به‌راحتی می‌توانید این واقعیت را بپذیرید. مایعات بدن بخشی از این سیستم دفاعی بیولوژیکی‌اند و در مقابل میکروب‌ها و عوامل بیماری‌زا نقش مهمی دارند.
عرق حاوی پپتیدهای آنتی میکروب است که این پتانسیل را دارند که با باکتری‌ها و ویروس‌ها و قارچ‌ها مبارزه کنند. همچنین عرق انسان دارای پروتئینی طبیعی و ضدمیکروب است که می‌تواند در برابر گونه‌هایی از میکروب‌های بیماری‌زا مانند سل و MRSA نقش محافظت‌کنندگی داشته باشد.
درخشان کردن پوست
همان‌طور که عرق می‌تواند سمومی را از بدن دفع کند می‌تواند آلودگی‌هایی مانند گردوغبار و آلاینده‌های محیطی و ذرات باقیمانده مواد آرایشی را نیز از پوست پاک کند. عرق‌کردن باعث بهبود شفافیت و بافت پوست می‌شود و از طریق کمکی که به گردش خون می‌کند نیز به نفع پوست است.
باز کردن منافذ پوست
بر خلاف باور عموم، عرق‌کردن در واقع برای پوستی که جوش و آکنه دارد خوب است، چگونه؟ عرق‌کردن باعث باز شدن منافذ پوست می‌شود که می‌تواند به پاک‌سازی پوست از آلودگی‌ها و چربی‌ها کمک کند. وقتی عرق می‌کنید، منافذ پوستتان باز می‌شوند و باکتری‌ها و چربی‌ها و آلودگی‌های داخل منافذ راهی به سمت بیرون پیدا می‌کنند. نکته مهم این است که فوراً بعد از عرق‌کردن باید دوش بگیرید یا صورت خود را بشویید تا باکتری‌ها و… دوباره به منافذ پوستتان برنگردند.
بهبود سیستم لنفاوی
عرق‌کردن می‌تواند به نفع سیستم لنفاوی‌تان هم باشد. زیرا دفع سموم و ضایعات را راحت می‌کند. التهاب و خستگی علامت مسدود بودن سیستم لنفاوی‌اند؛ بنابراین عرق‌کردن با کمک به دفع سموم از بدن به‌واسطه سیستم لنفاوی، حالتان را بهتر خواهد کرد.
آیا عرق‌کردن متابولیسم را بالا می‌برد؟
عرق‌کردن به‌خودی‌خود به سوخت‌وساز کمکی نمی‌کند، اما شما با فعال‌بودن هر چه کالری بیشتری بسوزانید، مثلاً با ورزش‌کردن، سوخت و سازتان بیشتر می‌شود. در واقع تمرینات عضله‌ساز به‌تنهایی می‌توانند سوخت و سازتان را تا ۱۵ برابر بیشتر کنند.
آیا عرق‌کردن در سونا با عرق‌کردن در اثر ورزش فرق می‌کند؟
عرق‌کردن در اثر ورزش یا عرق‌کردن در حمام سونا هر دو برای سلامتی خوب‌اند. اما وقتی با ورزش عرق می‌کنید، کالری هم می‌سوزانید و عضله هم می‌سازید. ولی در حمام سونا عضله نمی‌سازید.
آیا خیلی زیاد عرق‌کردن ناسالم است؟
عرق‌کردن عملکردی ضروری در بدن است؛ اما عرق در افرادی که اگزما دارند می‌تواند تحریک‌کننده پوست باشد. هایپرهیدروزیس یا تعریق زیاد می‌تواند نشانهٔ یک عارضه یا بیماری مثل دیابت یا پارکینسون باشد. عرق‌کردن زیاد حتی در هوای سرد یا بدون فعالیت بدنی می‌تواند علامت مشکل بزرگ‌تری در سلامتی باشد. اگر تعریق بر زندگی روزانه‌تان اثر منفی گذاشته یا باعث بروز مشکلات پوستی شده باید با پزشک مشورت کنید.