دکتر فرزانه داوودی در خصوص ضرورت برخورداری از مهارتهای ارتباطی در جامعه امروزی گفت: بدون شک در جامعه امروزی توانایی برقراری ارتباط موثر یکی از مهمترین مهارتهای لازم در زندگی اجتماعی و شغلی است. وجود این مهارت ما را قادر میسازد تا اطلاعات را به دیگران منتقل کنیم و آنچه را که به ما گفته میشود، بفهمیم.
وی ادامه داد: وقتی در برخی از افراد ارتباطها بر مبنای مهارتهای ارتباطی نباشد، ممکن است فرد در ارتباطات خود دچار عدم کنترل هیجانات و خشونت شوند. گاهی این خشونتها آشکار و گاهی پنهان هستند و نتیجه این میشود که به دلیل فقدان این مهارتها جامعه خشنتری داشته باشیم.
وی افزود: در جامعهای که پر از خشمهای پنهان و زیر پوستی است، با افرادی مواجه میشویم که با کوچکترین چیزی خشمگین میشوند. در این شرایط با کودکان و نوجوانانی برخورد میکنیم که که تاب آوریشان کم است و متاسفانه این از مواردی است که امروزه در جامعه میبینیم.
وی ادامه داد: از آنجایی که گفته میشود دود نشانه آتش است پس اگر این موارد را در جامعه میبینیم معنی آن این است که اتفاقی که در سطح جامعه در حال رخ دادن این است که ارتباطات ناهمگون بوده و با خشونت اتفاق میافتد.
دکتر داوودی بیان کرد: در نظر داشته باشید که این خشونت به معنای زد و خورد بین افراد نیست بلکه به معنی این است که افراد طوری با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند که نه تنها نیازهای یکدیگر را برطرف نمیکنند بلکه باعث میشوند که احساسات یکدیگر را جریحه دار کنند.
وی خاطرنشان کرد: در دنیای تکنولوژی این یک ضرورت است که مهارتهای ارتباطی را بدانیم. مهارتهای ارتباطی احتیاج به یک حداقل سواد ارتباطی دارد که از راه سنتی نمیتوان به آن دست یافت. با توجه به اینکه در حال حاضر همه چیز در زندگی ما مدرن شده و تحت تاثیر تکنولوژی پیش میرود، آموزههای سنتی در این خصوص آنچنان کاربری ندارد.
وی اظهار کرد: بنابراین افرادی که فاقد مهارتهای ارتباطی هستند، باید برای کسب آن آموزش ببینند. متاسفانه تعداد افرادی که این ضرورت را درک میکنند، خیلی کم هستند و این ضرورت توسط افراد تأثیرگذار جامعه خیلی دیده نمیشود که بخواهند این آموزش را فراگیر اعلام یا بخواهند برای آن هزینه کنند تا افرادی که به این مهارت نیاز دارند در مسیر یادگیری آن قرار گیرند.
وی در خصوص استفاده از بسترهای فضای مجازی برای گفتمان به جای حضور فیزیکی و رودررو افزود: امروزه گسترش و دسترسی به فضای مجازی باعث شده که افراد از آن برای تبادل عقاید و ایدهها و مکالمههای خود بهره ببرند. اما این بسترها برای افرادی که فاقد مهارتهای ارتباطی دو سویه و رودررو هستند، یک راه فرار است.
دکتر داوودی ادامه داد: برای اینکه این افراد وقتی ارتباطاتشان در دنیای واقعی به مشکل بر میخورد، به فضای مجازی فرار میکنند و در اینجا با این تصور که تعارضاتشان دیده نمیشود، فضای مجازی را بستر مناسبی برای گفتگو و پاسخ دادن میبینند. اما تنها راه نجات برای اینکه بتوان یک ارتباط را حفظ کرد این است که مهارتهای ارتباطی را ببیند و این ضرورت وقتی دیده میشود که اتفاقات و پیامدها اتفاق افتاده و آسیبها زیاد شده است.
وی بیان کرد: در نبود ارتباط موثر و تعاملات رودررو، معمولا تعارضات ارتباطی دیده نمیشود، برای همین فضای مجازی روی این فقدان مهارت و ایرادات ارتباطی سرپوش گذاشته است، در حالی که ارتباط واقعی و فیزیکی یکی از نیازهای اساسی انسانهاست.
دکتر داوودی درباره اینکه چرا افراد تمایل دارند به جای گفتگوی رودررو از فضاها و اپلیکشنها استفاده کنند، یادآور شد: متاسفانه به این علت که افراد به دنبال این هستند که مسائلشان را به بهترین شکل ممکن و آسانترین روش حل کنند، ترجیح میدهند گفتمان خود را در این فضاها دنبال کنند.
وی ادامه داد: اما ارتباط رودررو احتیاج به تلاش و مهارت داشته و نیز برقراری دوستی و دوستیابی نیاز به ساختن یک ارتباط، همراهی و همدلی دارد و برای این افراد ماجرا سخت میشود. برای همین برایشان به صرفه نیست که این کار را در ارتباطهای فیزیکی و رودررو دنبال کنند.
وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر هم ذهن این افراد آماده نیست که این واقعیت را بپذیرند که مهارتهای ارتباط گرفتن نمیدانند و تصورشان این است که چون گوش میدهند و میتوانند صحبت کنند بنابراین به این مهارت نیاز ندارند. در این موارد یک تعریف دیگری هم دارد و گوش دادن فعال با شنیدن بسیار متفاوت است و وارد گفت و شنود شدن با حرف زدن خیلی متفاوت است.
دکتر داوودی ادامه داد: ولی این افراد چون این باور را دارند که شنیدن دیدن و صحبت کردن معمول را میدانند، ایرادات ارتباطی خود را جستجو نمیکنند و فکر میکنند که این اطرافیان هستند که به این مهارتها نیاز دارند. لذا اطرافیان را کنار گذاشته و به فضای مجازی و گفتگواز طریق این فضاها روی میآورند.
این دکتری دانش کاربردی و مهارتی روانشناسی تربیتی گفت: لذا توصیه میکنیم با حداقل افرادی که ارتباط دارند مثل اعضای خانواده یا همکاران و دوستان را با عنوان طرف ارتباطی خود در نظر بگیرند و در مورد این افراد دوره مهارتهای ارتباطی را ببینند. وقتی این آموختهها را امتحان کنند و ببیند که سطح ارتباطشان چقدر عمیقتر و بهتر میشود ترغیب میشوند که ارتباطات خودشان را گسترده تر کنند.