حفظ سلامت بدن مورد توجه بسیاری از افراد است، اغلب انسان‌ها برای حفظ سلامتی و زیبایی اندام خود استفاده از رژیم‌های غذایی خاص را یکی از اولویت‌های مهم زندگیشان می‌دانند.
رژیم گیاه‌خواری همان‌طور که از اسمش پیداست، فقط شامل خوردن مواد غذایی گیاهی است و گوشت یا ماهی در آن حذف می‌شود. این نوع رژیم یک روش تغذیه و زندگی است که هدف آن حذف هر نوع محصول حیوانی چه در غذا و چه در مواد مصرفی است. مهم‌ترین دلایل گرایش افراد به گیاه‌خواری را می‌توان مسائل اخلاقی یا رعایت حقوق حیوانات، حفاظت محیط زیست، حفظ سلامتی و یا مسائل معنوی دانست. حتی گاهی ممکن است عده‌ای طعم گوشت را نپسندند یا حتی از آن متنفر باشند و فقط از مصرف غذاهای گیاهی لذت ببرند.
اکثر افرادی که از این رژیم پیروی می‌کنند از مزایای خام‌گیاه‌خواری می‌گویند اما برخی از پزشکان اعتقاد بر تاثیرات منفی این رژیم دارند و آن‌ها معتقد هستند که این رژیم باعث کمبود ویتامین و مواد مغذی در بدن می‌شود.
یکی از دلایل مهم استقبال افراد از رژیم گیاه خواری، این است که در این رژیم، باید به مقدار نسبتا زیادی غذاهای تازه، سالم و گیاهی مصرف کرد که آنتی اکسیدان و فیبر مورد نیاز بدن را فراهم می‌کند، البته گاهی دلایل پزشکی و سلامتی هم برای پیروی رژیم گیاه‌خواری وجود دارد که ممکن است توصیه به عدم مصرف گوشت یا محدود کردن آن بدهد و به این ترتیب فرد به گیاه‌خواری رو آورد.
رژیم‌های غذایی گیاه‌خواری باید متعادل باشند
سیاوش فاضلیان متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی با بیان اینکه رژیم غذایی گیاه‌خواری به الگوهای غذایی گفته می‌شود که در آن گوشت قرمز، ماهی و گوشت پرندگان حذف می‌شود، اظهار کرد: گاهی ممکن است در بعضی از رژیم‌های گیاهی حتی لبینیات، شیر و تخم‌مرغ نیز حذف شود. بر اساس این رژیم مواد غذایی مورد نیاز بدن از طریق مصرف حبوبات، ریشه‌ها، میوه، سبزی و قارچ‌ها تامین می‌شود.
این متخصص تغذیه و رژیم‌درمانی ادامه داد: رژیم غذایی گیاهی حاوی مقادیر زیادی فیبر و فیتو استروژن است، این مواد که به عنوان آنتی‌اکسیدان فاقد کلسترول در نظر گرفته می‌شوند و حاوی منابع اسیدهای چرب امگا۳ هستند، به همین علت پایه هرم رژیم غذایی را منابع غذایی گیاهی تشکیل می‌دهند.
وی با بیان اینکه رژیم غذایی گیاهی سالم ارتباط مستقیمی با چاقی، دیابت، و سرطان دارد، عنوان کرد: بسته به نوع رژیم گیاه‌خواری ممکن است خوردن تخم مرغ و محصولات لبنی، در این رژیم مجاز باشد یا حذف شود، چراکه رژیم‌های غذایی گیاهی به چند گروه تقسیم می‌شوند، در یک گروه افراد علی‌رغم مصرف منابع گیاهی، تخم مرغ و لبنیات را نیز مصرف می‌کنند، در گروه دیگر رژیم مطلق منابع گیاهی را در دستور کار قرار می‌دهند، به عبارتی در این رژیم هرگونه منابع حیوانی حتی عسل نیز از منابع غذایی حذف می‌شوند.
وی با بیان اینکه خام‌خوارها از مواد غذایی خام و ارگانیک و تازه استفاده می‌کنند، افزود: رژیم‌های غذایی گیاه‌خواری باید متعادل باشند اما مشاهده می‌شود که برخی از این رژیم‌ها فاقد عنصر آهن و ویتامین ب۱۲ است که افراد در این رژیم باید سعی کنند از مغزها، نان‌های سبوس‌دار و حبوبات استفاده کنند تا دچار فقر آهن نشود.
فاضلیان با بیان اینکه برخی افرادی که این رژیم را دنبال می‌کنند ممکن است به علت دریافت نکردن پروتئین کافی دچار آتروفی عضلات شوند، گفت: این افراد با اضافه کردن حبوبات، سویا، تخم‌مرغ و لبنیات به رژیم خود، به حفظ سلامتی عضلات خود کمک می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه ورزشکاران گیاه‌خوار نیز در خصوص این رژیم باید تحت نظر متخصص تغذیه،رژیم خود را پیگیری کنند، اضافه کرد: در خام‌خواری همه غذاها با منشأ حیوانی و غذاهایی که با دمای بالاتر از ۴۸ درجه سانتی‌گراد پخته می‌شوند، حذف می‌شود. این افراد در این رژیم با کمبود ویتامین ب ۱۲ مواجه شده در حالیکه لازم است یک رژیم مفید برای شخص ورزشکار حاوی تمام مواد غذایی مورد نیاز بدن باشد.
فاضلیان خاطرنشان کرد: از نظر علمی یک رژیم غذایی سالم باید تنوع و تعادل داشته باشد، و همه مواد غذایی را به بدن برساند پس این نوع رژیم‌های غذایی که فراگیر می‌شود بیشتر دلایل زیست محیطی، معنوی و فلسفی دارند و از لحاظ علمی و سلامت حائز اهمیت نیستند.
تغذیه بر اساس گروه خونی به سلامتی بدن کمک می‌کند
در ادامه ابوالفتح شیرمردی محقق طب سنتی اظهار کرد: گیاه‌خواری سبکی از رژیم غذایی است که از نظر طب سنتی برای مدت زمان کوتاهی مفید است.
این محقق طب سنتی ادامه داد: رژیم دائمی و همیشگی خام‌گیاه‌خوری مناسب نیست چراکه بعضی ویتامین‌ها مانند ب ۱۲، آهن و زینک در گوشت وجود دارند که در گیاه خواری این عناصر و ویتامین‌ها به بدن نمی‌رسند.
وی عنوان کرد: از نظر طب سنتی دوران دو ماهه، سه ماهه و شش ماهه خام‌گیاه خواریِ متنوع کافی است و لازم نیست افراد در تمام طول زندگی خود این رژیم را رعایت کنند.
شیرمردی با بیان اینکه گروه خونی افراد با رژیم‌های غذایی ارتباط مستقیم دارد، گفت: تغذیه بر اساس گروه خونی به سلامتی بدن کمک می‌کند. گروه خونی‌های مختلف نیاز به مواد غذایی مختلف دارند به عنوان مثال برای گروه خونی A گوشت مضر است، مرغ برای گروه خونی B مفید نیست و گروه خونی O نیز باید از مصرف لبنیات پرهیز کند و نان گندم برای هر سه گروه خونی A، B، و O مضر است.
وی با اشاره به اینکه مصرف نان جو در تمام رژیم‌ها حائز اهمیت است، ادامه داد: نان جو سرشار ازمواد مغذی مفید، همراه با دانه گیاهی حاوی فیبر است. تاثیر نان جو برای لاغری و ایجاد احساس سیری طولانی مدت مشهود است، همچنین فیبر موجود در نان جو ممکن است باعث کاهش کلسترول در افراد مبتلا به کلسترول بالا شود.