سعیده امانی بختک زمانی به بدخوابی تبدیل می گردد که در شروع خواب یا در زمان بیدار شدن بروز نماید. یعنی زمانی که فرد نیمه هشیار بوده و از محیط به طور نسبی آگاه می باشد. این عدم توانایی حرکت می تواند بسیار ناراحت کننده باشد بویژه اگر فرد احساس نماید دزد یا مزاحمی وارد خانه شده و یا توهمات پیش خوابی بروز کرده باشد.
فلج خواب چیست؟
فلج خواب همچنان که از نامش بر می آید به ناتوانی فرد در انجام فعالیتهای ارادی در خلال خواب گفته می شود. این حالت زمانی به بدخوابی تبدیل می گردد که در شروع خواب یا در زمان بیدار شدن بروز نماید. یعنی زمانی که فرد نیمه هشیار بوده و از محیط به طور نسبی آگاه می باشد. این عدم توانایی حرکت می تواند بسیار ناراحت کننده باشد بویژه اگر فرد احساس نماید دزد یا مزاحمی وارد خانه شده و یا توهمات پیش خوابی بروز کرده باشد.
به شکل کلی فلج خواب یا همان بختک در خواب:
۱) معمولا در دوران بلوغ اتفاق می افتد.
۲) هر حمله معمولا بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول میکشد.
۳) استرس و تغییر ساعات خواب، پس از سفر به کشورهایی با ساعات شبانه روز متفاوت ممکن است تحریک کننده ی آن باشند.
۴) یکی از مهمترین ویژگی های آن عدم توانایی در حرکت دادن بدن است که می تواند همراه با توهم هم باشد.
۵) معمولا خطرناک نیست و میتوان از آن پیشگیری کرد.
علائم فلج خواب
زمانی که به طور ناگهانی از خواب REM بیدار شوید، مغز شما فعال است، اما بدن همچنان در حالت REM قرار دارد که نتیجه آن حالت فلج خواب خواهد بود. همان‌طور که گفته شد فلج خواب بین چند ثانیه تا چند دقیقه طول میکشد و با علائم زیر همراه است:
فلج اندام‌ها
ناتوانی در صحبت کردن
حس خفگی
توهم
ترس
وحشت
درماندگی
سفت شدن دور گلو
خواب‌آلودگی در طول روز
هوشیارانه بیدار بودن در خواب
احساس فشار بر فقسه سینه
عرق کردن
سردرد از جمله سردرد صبحگاهی، درد عضلانی و افکار پارانویا
بختک یا فلج خواب چیست؟
علائم نگران کننده بختک/ چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر به طور مداوم دچار بختک در خواب می‌شوید یا پس از آن احساس اضطراب و ناراحتی دارید، باید به پزشک مراجعه کنید. همچنین در افرادی که بختک خواب موجب می‌شود تا ساعت‌های طولانی بیدار بمانند یا در طول روز احساس خستگی زیادی داشته باشند، باید به پزشک مراجعه کنند.
علت فلج خواب چیست؟
خواب نامنظم، محرومیت خواب ، استرس روانی و کار نوبتی(شیفتی) ا حتمال بروز فلج خواب را افزایش می دهند.
راه‌های تشخیص فلج خواب یا بختک چیست؟
معمولا فلج خواب به عنوان یک بیماری تلقی نمیشود ولی علائم نگران کننده آن حتما باید تشخیص داده شده و درمان شوند، این علائم عبارنتد از:
-به صورت منظم این حمله رخ دهد.
-نگرانی از خوابیدن
-احساس خواب آلودگی در طی روز که با خواب کافی رفع نشود.
درمان بختک چیست؟
اگر گاهی اوقات فلج خواب را تجربه کرده و به صورت محدود دچار بختک در خواب می‌شوید، می‌توانید با اصلاح سبک زندگی خود، این اختلال را رفع کنید:
در طول شب به اندازه کافی بخوابید.
ساعات خواب خود را تنظیم کرده و یک برنامه خواب منظم را اجرا کنید.
از شرایط و موقعیت‌هایی که موجب استرس و اضطراب می‌شوند، دوری کنید.
اگر عادت دارید تا به پشت بخوابید، حالات دیگر مانند خوابیدن به پهلو را انجام دهید.
بختک یا فلج خواب چیست؟
روش‌های جلوگیری از فلج خواب
با انجام برخی از کارهای زیر می توان از بروز فلج خواب جلوگیری نمود.
۱- یک برنامه خواب منظم داشته باشید و ساعات خواب و بیدار خود را تنظیم کنید.
۲- در محیطی ساکت و تاریک بخوابید تا کیفیت خواب شما افزایش یابد.
۳- قبل از خواب از تلفن، تبلت و رایانه استفاده نکنید و آن‌ها را در نزدیکی محل خواب خود قرار ندهید.
۴-قبل از خواب با کارهایی مانند حمام، مطالعه یا گوش دادن به یک موسیقی آرامش‌بخش، روان خود را آرام کنید.
توصیه‌هایی برای داشتن خواب بهتر
– هر روز در ساعت معینی بخوابید و در ساعت معینی بیدار شوید
– در صورت گرسنگی پیش از خواب میان وعده مختصر بخورید، دو ساعت قبل از خواب از خوردن وعده غذایی سنگین بپرهیزید
– اتاق خواب باید خنک، تاریک و آرام باشد
– اگر در زمان خواب نگرانی در مورد چیزی دارید آنرا یادداشت کنید و فردا صبح به آن بپردازید
– از نوشیدن الکل یا قهوه در عصر خوداری شود
– داشتن عادت های سالم قبل از خواب مانند کتاب خواندن یاگوش کردن به آهنگ های ملایم، دور کردن تلفن همراه و یا مابقی وسایل الکتریکی از محل خواب و عدم استفاده از وسایل الکتریکی تا 1 ساعت قبل از خواب منجر به خواب آرام تری خواهد شد.
– درمان مشکلات روانشناختی مثل افسردگی و اضطراب نیز به بهبود خواب کمک زیادی می کند.
– دعا کردن و مدیتیشن نیز قبل خواب منجر به آرامش و خواب راحت تر می گردد