تب دنگی که به نامهای تب دانگ یا تب استخوانشکن نیز شناخته میشود، یک بیماری ویروسی است که از طریق نیش پشه آئدس آلوده، به افراد منتقل میشود.
پشه آئدس ناقل تب دنگی میتواند بیماریهای خطرناک دیگری چون چیکن گونیا و زیکا را انتقال دهد، آگاهی از علائم این بیماری میتواند به شناسایی و درمان زودهنگام مبتلایان کمک کند و پیشگیری آگاهانه مانع سرایت این بیماری شود.
این پشه قادر است از طریق آبهای راکد، زباله و فاضلاب رهاشده یا گالنها و دبههای آب در مناطق مسکونی جابهجا شده و در آنها رشد کرده و بیماری را انتقال دهد.
البته ناگفته نماند، کوچههای شهر تبریز به خصوص محلات حاشیهنشین و بافت فرسوده که جمعیت زیادی در آنها ساکن است به دلیل چالههای زیاد و تجمیع آبهای سطحی میتواند عاملی برای افزایش قدرت تکثیر آئدس شود.
بهسازی محیط زیست از طریق جمع آوری زبالهها و مکانهایی که ممکن است آب باران و آبهای سطحی در آنها ذخیره شود از اقدامات ضروری برای پیشگیری از این بیماری است.
پشه آئدس در همسایگی آذربایجان شرقی
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: پشه آئدس که عامل انتقال بیماری خطرناک تب دنگی و زرد است، در استان همسایه اردبیل مشاهده شده ولی وارد آذربایجان شرقی نشده است.
حسین حقایی ادامه داد: تب، سردرد، درد شدید پشت حدقههای چشم، دردهای عضلانی و استخوانی شدید، تهوع و استفراغ، بثورات پوستی و خونریزی داخلی از جمله علائم این بیماری است.
وی با اشاره به اینکه تب دنگی ۸۰ درصد بدون علامت بوده و فقط ۲۰ درصد از علائم بیماری را نشان میدهد، افزود: علائم تب دنگی چهار الی ۱۰ روز پس از نیش پشه ظاهر میشوند و میتوانند سه تا هفت روز نیز طول بکشند. حدود یک نفر از هر ۲۰ فرد مبتلا به این بیماری، پس از شروع به محو شدن علائم اولیه، با نشانههای شدت یافته روبرو میشود.
حقایی با اشاره به تفاوت پشهی آئدس با پشهی مالاریا، تاکید کرد: پشه آئدس با پشهی مالاریا یکسری تفاوتهایی دارد که یکی از مهمترین آنها، زمان فعالیتشان است. پشه آئدس روزگرد بوده و زمان فعالیت آنها از زمان طلوع تا غروب آفتاب است که بیشترین زمان سیکل فعالیت این پشه، هنگام طلوع و غروب آفتاب است، درحالیکه پشهی مالاریا صبر میکند که فضا تاریک و شخص به خواب رود و سپس گزش را انجام دهند که آئدس اینگونه نیست.
وی افزود: با توجه به اینکه پشه آئدس، روزگرد است و روزها نیش میزند، افراد به ویژه کسانی که به خارج از کشور سفر میکنند باید مراقبت بوده و با پوشیدن لباسهای آستین بلند تا حد ممکن بدن را بپوشانند و برای دیگر قسمتها که قابلیت پوشاندن ندارند هم از مواد دافع حشرات استفاده کنند.
رئیس مرکز بهداشت استان با اشاره به نحوهی تشخیص و درمان تب دنگی، خاطرنشان کرد: با کمک آزمایش خون میتوان بیماری تب دنگی را تشخیص داد. همچنین اگر فردی پس از سفر به مناطق گرمسیری احساس بیماری کرد، باید فورا به مراکز درمانی استان از جمله بیمارستان امام رضا، بیمارستان سینا و کودکان مراجعه کند تا احتمال بررسی به تب دنگی باشد.
وی تاکید کرد: درمان خاصی برای تب دنگی وجود ندارد و بیشتر درمان بر روی علائم این بیماری است. درضمن در موارد بیشتر تب دنگی را میتوان در خانه با مصرف مسکن درمان کرد. برای کنترل درد از مسکن استامینوفن استفاده میشود. مصرف داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن و آسپرین برای درمان تب دنگی ممنوع و خطرساز است.
پشهی آئدس تا آخر عمر آلوده به ویروس دنگی باقی میماند
مدیر گروه بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز با اشاره به چگونگی ابتلا به بیماری تب دنگی، اظهار کرد: این بیماری از طریق نیش زدن پشه آئدس منتقل میشود. پشه آئدس تا آخر عمر آلوده به ویروس دنگی باقی میماند و میتواند این ویروس را از طریق تخم به نسلهای بعدی خود منتقل کند.
سیمین خیاطزاده، افزود: ابتلا به تب دنگی با یک سری علائم عمومی مانند تب، بدن درد، سر درد، درد استخوانی شدید و به اصلاح تب استخوان شکن آغاز میشود.
وی تاکید کرد: هنوز هیچ واکسنی برای تب دنگی وجود ندارد و شایعترین نوع بیماری است که میتواند توسط پشه انتقال یابد.
خیاطزاده بیان کرد: استفاده از توری برای پنجره و درب و اسپریهای دور کننده حشرات از راههای پیشگیری از گزش پشه آئدس و ابتلا به بیماری تب دنگی است.
مدیر گروه بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز عنوان کرد: پس از گزش پشهی آئدس محل نیش این پشه دچار خارش و حساسیت و قرمزی میشود، تب دنگی با دردهای شدید استخوانی و مفصلی همراه است که گاهی ممکن است با تب مالت اشتباه گرفته شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر شدت این بیماری در فردی بالا باشد، فرد دچار خونریزی اندامهای داخلی و گوارشی شده و با افزایش شدت بیماری حتی منجر به فوت نیز میشود.
وی افزود: طبق آخرین آمارها تا ۱۹ تیر، ۱۴۹ نفر مبتلا به تب دنگی در ایران به ثبت رسیده است که ۱۱ نفر از آنان در داخل کشور مبتلا و بقیه از سایر کشورها بخصوص کشور امارات مبتلا و وارد ایران شدهاند.
خیاط زاده با بیان اینکه پشهی آلوده میتواند طی یک روز به صدها نفر این بیماری را انتقال دهد، تشریح کرد: افزایش ابتلا به تب دنگی معمولاً در مناطق گرمسیری اتفاق میافتد، زیرا پشههای ناقل آن در این مناطق به راحتی میتوانند رشد کرده و تکثیر شوند.
مدیر گروه بیماریهای واگیر دانشگاه علوم پزشکی تبریز عنوان کرد: مدیریت علائم، تنها راه درمان تب دنگی است. برای این کار توصیههای پزشکی از جمله نوشیدن آب و مایعات فراوان، استراحت، مصرف استامینوفن و… را رعایت کنید.
وی بیان کرد: خوشبختانه تب دنگی از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود مگر اینکه پشه بیمار چند نفر را نیش بزند اما این بیماری در بیمارستانها میتواند از طریق انتقال خون یا نیدل آلوده، به پرسنل بیمارستانها منتقل شود. همچنین احتمال ابتلای جنین از مادر وجود دارد.