بیماریهای کبد یکی از بیماریهای رایج و وحشتناک در سراسر جهان هستند. تشخیص این بیماری ممکن است دشوار باشد، زیرا بیمار معمولا تا زمانی که وضعیتش وخیم نشود، علائم خاصی ندارد.
بیماری استئاتوتیک کبدی مرتبط با اختلال متابولیک یا اِم اِی اِس اِل دی، اصطلاحی کلی است و شرایط حاصل از تجمع چربی در کبد را توصیف می‌کند. این بیماری قبلاً به عنوان بیماری کبد چرب غیر الکلی شناخته می‌شد و از هر ۴ نفر در سراسر جهان ۱ نفر به آن مبتلا است.
شیوع این بیماری در میان افرادی که از دیابت نوع ۲، مقاومت به انسولین یا چاقی رنج می‌برند به ۳ نفر از هر ۴ نفر افرایش می‌یابد.
بیماری استئاتوتیک کبدی مرتبط با اختلال متابولیک چیست؟
بیماری استئاتوتیک کبدی مرتبط با اختلال متابولیک یک اختلال پیچیده با مشارکت عوامل محیطی و ژنتیکی است. در مراحل اولیه این بیماری، سلول‌های کبد چربی را در فرآیندی به نام استئاتوز جمع می‌شوند. منابع اصلی این چربی شامل بافت چربی و همچنین اسید‌های چرب کبد هستند که در پاسخ به مقاومت به انسولین و دریافت کالری ترشح می‌شوند. این تجمع چربی می‌تواند کبد را بزرگ کرده و در عملکرد طبیعی آن اختلال ایجاد کند.
با گذشت زمان، اسید‌های چرب آنزیم‌هایی را فعال می‌کنند که می‌توانند موادی سمی در بدن تولید کنند. این مواد سمی باعث آسیب به سلول‌های کبدی، التهاب و در نهایت زخم می‌شوند. این وضعیت بیشتر به عنوان استئاتوهپاتیت مرتبط با اختلال متابولیک شناخته می‌شود. احتمال پیشرفت به این مرحله در حضور سایر عوامل خطر مانند دیابت نوع ۲، مقاومت به انسولین و سندرم متابولیک بیشتر می‌شود.
در صورت عدم توجه به این دو بیماری می‌تواند باعث زخم، نارسایی و حتی سرطان شود و همچنین خطر مرگ ناشی از بیماریهای قلبی عروقی را افزایش می‌دهند.
از هر چهار نفر مبتلا به دیابت نوع ۲، سه نفر مبتلا به بیماری استئاتوتیک کبدی مرتبط با اختلال متابولیک هستند. مقاومت به انسولین دلیل اصلی ارتباط بیماریهای کبدی، دیابت نوع ۲ و چاقی است.
چاقی با افزایش رسوب چربی در اطراف اندام‌های داخلی و سطوح بالاتر اسید‌های چرب ارسال شده به کبد همراه است. تجمع چربی در کبد باعث افزایش مقاومت آن در برابر انسولین می‌شود.
به طور معمول، انسولین تولید گلوکز در کبد را هنگامی که قند خون بالا است سرکوب می‌کند. هنگامی که کبد در برابر انسولین مقاوم می‌شود، با وجود افزایش سطح قند خون، گلوکز بیشتری تولید می‌شود که خود به ایجاد دیابت نوع ۲ منجر می‌شود.
خبر خوب این است که مدیریت چاقی و دیابت نوع ۲ بسیار شبیه به مدیریت بیماری استئاتوتیک کبدی مرتبط با اختلال متابولیک است.
بهترین راه برای جلوگیری از پیشرفت مراحل اولیه این بیماری، کاهش وزن از طریق عادات غذایی سالم و ورزش منظم است. هدف کاهش حداقل ۵ تا ۱۰ درصد از وزن اولیه بدن، حفظ این کاهش وزن از طریق انتخاب سبک زندگی سالم‌تر و عدم مصرف مشروبات الکلی به منظور کاهش آسیب‌های وارد شده به کبد است.
دارو‌های جدید برای درمان دیابت، مانند ازمپیک و مونجارو یا اینوکانا و جاردیانس نیز در مراحل اولیه به کنترل این بیماری کمک می‌کنند. این داروها باعث کاهش وزن می‌شوند که به نوبه خود در بهبود این بیماری سهم مهمی خواهد داشت.
دارو‌های قدیمی‌تر مورد استفاده برای دیابت، مانند پیوگلیتازون، نیز معمولاً با کاهش مقاومت به انسولین می‌توانند به جلوگیری از پیشرفت این بیماری‌ها کمک کنند.
در افراد مبتلا به چاقی شدید یا افرادی که در تغییر سبک زندگی خود و استفاده از دارو‌های کاهش وزن موفق نبوده اند، جراحی کاهش وزن یکی دیگر از گزینه‌های بسیار موثر برای درمان است.
با این حال، هنوز درمانی برای این بیماری مزمن پیدا نشده است. به همین دلیل ضروری است که بیماری استئاتوتیک کبدی مرتبط با اختلال متابولیک و نوع پیشرفته آن در اسرع وقت تشخیص داده شوند و اقدامات لازم برای جلوگیری از پیشرفت آن‌ها آغاز شوند. در صورت پیشرفت این بیماری کنترل آن بسیار سخت است.
افراد بسیار کمی از پیامد زندگی با چنین بیماری سختی آگاه هستند یا حتی می‌دانند به این بیماری مبتلا هستند!
تشخیص این بیماری می‌تواند سخت باشد، چون بیمار معمولا تا زمانی که حالش رو به وخامت نرفته، علائم خاصی ندارد.