اگر به مشکلات سلامتی خاصی دچار هستید، احتمال ابتلا به بیماری‌های بیشتر برای شما وجود دارد. همچنین، این موضوع می‌تواند به دلیل کمبود ویتامین، عدم تأمین آب کافی برای بدن یا رژیم غذایی نامناسب و عوامل دیگر باشد.
اگر دائم بیمار می‌شوید، ممکن است به دلیل عملکرد ضعیف سیستم ایمنی یا سایر شرایط سلامتی باشد که بر این مسئله دامن می‌زنند. همیشه نمی‌توانید از بیماری پیشگیری کنید، اما شاید بتوانید رژیم غذایی و سبک زندگی خود را اصلاح کنید تا سلامت و ایمنی بدن خود را ارتقا دهید.
۱) رژیم غذایی
اگر رژیم غذایی کامل و سالمی نداشته باشید، بدن در هیچ زمینه‌ای نمی‌تواند عملکرد خوبی ارائه دهد. رژیمی که فاقد مواد مغذی ضروری است و میزان مصرف قند و غذاهای فرآوری‌شده در آن بالاست، بر سلامت روده و سیستم ایمنی تأثیر منفی دارد و ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف از جمله سرماخوردگی را افزایش دهد. تغذیه کامل به معنی دریافت مواد مغذی، ویتامین‌ها و مواد معدنی مورد نیاز بدن است. برای این منظور کافی است:
- روزانه انواع مختلفی از میوه‌ها و سبزیجات بخورید.
- پروتئین‌های بدون چربی را انتخاب کنید و پروتئین‌های گیاهی مانند حبوبات و آجیل را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- به منظور دریافت اسیدهای چرب امگا ۳، از غذاهای دریایی و ماهی‌های چرب مانند سالمون استفاده کنید یا مکمل آن را بخورید.
- مصرف روزانه مصرف قند، غلات تصفیه‌شده و غذاهای فرآوری‌شده را محدود کنید.
- غلات کامل و غذاهای حاوی فیبر بخورید.
- از دریافت و مصرف ویتامین دی غافل نشوید؛ کمبود ویتامین دی یکی از علل ابتلا به سرماخوردگی و عفونت‌های حاد دستگاه تنفسی، مانند آنفلوانزا و کووید-۱۹، است.
۲) کم‌آبی بدن
عملکرد اندام‌های مختلف بدن وابسته به آب است. آب وظیفه انتقال مواد مغذی و مواد معدنی به سلول‌ها را دارد، همچنین دهان، بینی و گلو را مرطوب نگه می‌دارد که در جلوگیری از بیماری و ابتلا به ویروس‌ها مؤثر است. ما معمولاً روزانه بخشی از آب بدن را از طریق ادرار، مدفوع، تعریق و حتی تنفس از دست می‌دهیم. کم‌آبی نیز زمانی اتفاق می‌افتد که مایعات از دست رفته را جایگزین نکنیم. کم‌آبی با علائمی چون خستگی، سردرد، افت فشار و یبوست همراه است. برای جلوگیری از این اتفاق، در تمام طول روز آب بنوشید. غذاهایی با محتوای آب بالا، مانند میوه‌ها و سبزیجات، بدن را هیدراته نگه می‌دارند و احتمال ابتلا به انواع بیماری را تاحدودی کاهش می‌دهند.
۳) کم‌خوابی
افرادی که شب‌ها به اندازه کافی نمی‌خوابند، بیشتر در معرض بیماری هستند. کمبود خواب، توانایی طبیعی بدن را برای مبارزه با عفونت‌ها و ویروس‌ها کاهش می‌دهد. خواب کمتر از ۶ ساعت در طول شب با مرگ زودرس، ابتلا به عفونت ویروسی و کاهش پاسخ آنتی‌بادی به واکسیناسیون مرتبط است. بزرگسالان به حداقل ۷ ساعت خواب و کودکان به ۱۰ ساعت خواب شبانه دارند. کمبود خواب مزمن نیز خطر ابتلا به چاقی، بیماری قلبی و دیابت را افزایش می‌دهد.
۴) عدم رعایت بهداشت
دستان ما در طول روز با میکروب‌های زیادی در تماس هستند. هنگامی که سطوح حاوی میکروب را لمس میکنید و سپس دست خود را به صورت، لب‌ها و مواد خوراکی می‌زنید، احتمال ابتلا به بیماری را بالا می‌برید. شست‌وشوی دست‌ها با آب گرم و صابون به مدت ۲۰ ثانیه به شما کمک می‌کند از شر میکروب‌های بیماری‌زا در امان بمانید. قبل و بعد از صرف غذا، قبل و بعد از مراقبت از فرد بیمار، قبل و بعد از درمان زخم، بعد از سرفه یا عطسه و پس از لمس سطوح آلوده لازم است دست‌های خود را بشویید یا ضدعفونی کنید.
۵) نقص ایمنی
اگر سیستم ایمنی شما ضعیف باشد یا به اختلالات سیستم ایمنی دچار باشید، احتمالاً بیشتر سرما می‌خورید. اختلالات سیستم ایمنی زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی فرد قادر به مبارزه با باکتری‌ها، سموم، ویروس‌ها و قارچ‌ها و سایر علل بیماری‌زا نباشد. نقص ایمنی معمولاً ناشی از سوءتغذیه یا ژنتیک است. همچنین مصرف برخی داروها مانند شیمی درمانی یا بیماری‌هایی مانند لوسمی یا هپاتیت در تضعیف سیستم ایمنی نقش دارند. با افزایش سن نیز سیستم ایمنی بدن ضعیف‌تر می‌شود.
۶) ژنتیک
تعداد کم گلبول‌های سفید خون نیز یکی از علل سرماخوردگی‌های پی در پی است. این وضعیت «لکوپنی» نام دارد و می‌تواند ژنتیکی یا ناشی از بیماری دیگری باشد. تعداد کم گلبول‌های سفید خون خطر عفونت را افزایش می‌دهد. تعداد کافی و بالای آن نیز ژنتیکی است و می‌تواند از شما در برابر بیماری محافظت کند. از همین رو، برخی از افراد به طور طبیعی در برابر سرماخوردگی یا آنفلوانزا مقاوم‌تر هستند.
۷) استرس بیش از حد
استرس بخشی طبیعی زندگی است، اما استرس مزمن روی بدن تأثیر منفی دارد، خطر ابتلا به بیماری را افزایش و پاسخ ایمنی برای مبارزه با عفونت را کاهش می‌دهد. تضعیف سیستم ایمنی، بهبودی را به تأخیر می‌اندازد و دفعات ابتلا به عفونت و شدت آن را افزایش می‌دهد.
اگر به طور مکرر مریض می‌شوید، به عادات و محیط اطراف خود دقت کنید. هنگامی که بدانید چه چیزی شما را بیمار می‌کند، می‌توانید اقداماتی را برای بهبود سلامت خود انجام دهید، چه از طریق مراجعه پزشک و چه به واسطه تغییر رژیم غذایی و سبک زندگی.