وقتی به روشهای تقویت حافظه فکر میکنید، آیا به فعالیتهای چالشبرانگیز مانند حل جدول کلمات سخت یا یادگیری استراتژیهای شطرنج میاندیشید، یا به سرگرمیهای سادهتری مثل وقتگذرانی با دوستان؟ احتمالاً شما هم مانند بسیاری از افراد گزینه اول را منطقی میدانید، اما تحقیقات متعدد نشان میدهند که داشتن دوستان و سرگرمیهای اجتماعی میتواند به بهبود تواناییهای شناختی کمک کند.
مغز انسان توانایی حیرتانگیزی در سازگاری و تغییر حتی در زمان پیری دارد. این توانایی با نام نوروپلاستیسیتی یعنی انعطافپذیری عصبی شناخته میشود. با تحریک مناسب، مغز شما میتواند مسیرهای عصبی جدیدی را ایجاد کند، اتصالات موجود را تغییر داده و به روشهای همیشه در حال تغییر سازگار شود و واکنش نشان دهد.
توانایی باورنکردنی مغز در تغییر شکل خود، هنگام یادگیری و حافظه نیز صادق است. شما میتوانید از قدرت طبیعی انعطافپذیری مغز استفاده کنید تا تواناییهای شناختی خود را افزایش دهید، توانایی خود را در یادگیری اطلاعات جدید و بهبود حافظه در هر سنی تقویت کنید. در این مطلب به برخی نکات جدید برای بهبود قدرت حافظه و یادگیری اشاره میکنیم که کمتر به آنها توجه شده است.
مشکلات مربوط به سلامتی خود را شناسایی و درمان کنید
آیا احساس میکنید که حافظهتان افت غیرقابل توضیحی پیدا کرده است؟ اگر چنین است، ممکن است یک مشکل سلامتی یا سبک زندگی عامل تاثیرگذار باشد. این فقط زوال عقل یا بیماری آلزایمر نیست که باعث از دست دادن حافظه میشود. بسیاری از بیماریها، اختلالات سلامت روان و داروهایی وجود دارند که میتوانند با حافظه تداخل داشته باشند. به عنوان مثال بیماری قلبی و عوامل خطر آنها، از جمله کلسترول و فشار خون بالا، با اختلالات شناختی خفیف مرتبط است. یا دیابت؛ مطالعات نشان میدهد که افراد مبتلا به دیابت نسبت به افرادی که از این بیماری رنج نمیبرند، زوال شناختی بسیار بیشتری را تجربه میکنند.
عدم تعامل هورمونی، زنانی که در دوران یائسگی قرار میگیرند، اغلب با کاهش استروژن دچار مشکلات حافظه میشوند. در مردان، تستستورون پایین میتواند مشکلاتی ایجاد کند. عدم تعادل تیروئید همچنین میتواند باعث فراموشی، تفکر کند یا سردرگمی شود.
داروهای بسیاری از داروهای تجویزی یا بدون نسخه میتوانند مانع حافظه و تفکر روشن شوند. داروهای سرماخوردگی و آلرژی، داروهای خوابآور و داروهای ضدافسردگی. در مورد عوارض جانبی احتمالی با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
آیا مشکل حافظه میتواند از افسردگی باشد؟
مشکلات عاطفی میتوانند به اندازه مشکلات جسمی به مغز آسیب وارد کنند. در واقع، کندی ذهنی، مشکل در تمرکز و فراموشی از علائم رایج افسردگی هستند. مشکلات حافظه میتواند به ویژه در افراد مسن افسرده بدتر باشد. به طوری که گاهی اوقات با زوال عقل اشتباه گرفته میشود. خبر خوب این است که وقتی افسردگی درمان میشود، حافظه باید به حالت عادی بازگردد.
برای دوستان خود وقت بگذارید
وقتی به راههایی برای بهبود حافظه فکر میکنید، آیا به فعالیتهای جدی مانند حل کردن یک جدول کلمات خیلی دشوار یا تسلط بر استراتژیهای شطرنج فکر میکنید، یا اینکه سرگرمیهای سادهتر مانند معاشرت با دوستان به ذهنتان میآید. احتمالا شما هم مثل بسیاری از افراد مورد اول را منطقی و درست میدانید، اما مطالعات بیشماری نشان میدهد که زندگی پر از دوستان و سرگرمی با مزایای شناختی همراه است.
روابط سالم: تقویتکننده مناسب مغز
انسانها حیواناتی بسیار اجتماعی هستند، قرار نیست ما در انزوا زنده بمانیم، چه رسد به اینکه رشد کنیم. روابط مغز ما را تحریک میکند، در واقع تعامل با دیگران ممکن است بهترین نوع تمرین مغز باشد. تحقیقات نشان میدهد که داشتن دوستیهای معنادار و یک سیستم حمایتی قوی نه تنها برای سلامت عاطفی، بلکه برای سلامت مغز نیز حیاتی است. به عنوان مثال، در یک مطالعه اخیر از دانشکده بهداشت عمومی هاروارد، محققان دریافتند افرادی که فعالترین زندگی اجتماعی را دارند، کمترین سرعت کاهش حافظه را دارند.
توجه به مواردی مانند روابط اجتماعی و عاطفی و اختلالات جسمانی و روانی که در نظر مردم کمتر با حافظه مرتبط دانسته میشوند میتوانند به تقویت مغز و حافظه شما کمک کند.