خطرات ناشناخته فرآورده‌های کنجدی غیراستاندارد

کنجد، این دانه‌ی کوچک و مغذی در بسیاری از فرهنگ‌ها به عنوان یکی از اجزای مهم سبد غذایی شناخته می‌شود. این دانه نه تنها طعم و عطر خاصی به غذاها می‌بخشد، بلکه دارای خواص بی‌شماری است که می‌تواند به سلامت بدن کمک کند. با این حال، خطرات ناشناخته‌ای نیز وجود دارد که ممکن است از طریق مصرف فرآورده‌های کنجدی غیراستاندارد به بدن منتقل شوند. در این مقاله به بررسی این خطرات و اهمیت انتخاب فرآورده‌های کنجدی باکیفیت خواهیم پرداخت.

سموم قارچی در مواد غذایی و تأثیر آن بر سلامت بدن

استفاده عمومی از سموم کشاورزی در محصولات، نگرانی‌های جدی را ایجاد کرده است. باقی‌مانده سموم شیمیایی می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت انسان داشته باشد و به افزایش ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها منجر شود. کودهای شیمیایی نیز با ورود عناصر سمی به زنجیره غذایی، خطراتی را برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد می‌کنند. محصولات کشاورزی، از جمله کنجد، در مراحل مختلف از تولید تا مصرف ممکن است با خطرات جدی مواجه شوند. یکی از مهم‌ترین این خطرات، آلودگی به قارچ‌های خانواده آسپرژیلوس است که می‌تواند منجر به تولید سموم خطرناک مانند آفلاتوکسین‌ها شود. این سموم به ویژه در شرایط محیطی خاصی رشد کرده و می‌توانند عوارض جبران‌ناپذیری بر سلامت انسان داشته باشند.

این سموم به دلیل خاصیت سرطان‌زایی خود شناخته شده‌اند و می‌توانند منجر به بروز بیماری‌های کبدی، اختلالات ایمنی و حتی سرطان شوند.
آفلاتوکسین‌ها معمولاً در شرایط مرطوب و گرم رشد می‌کنند و به همین دلیل، دانه‌های کنجدی که در شرایط نامناسب نگهداری شده باشند، بیشتر در معرض آلودگی به این سموم قرار دارند. بنابراین، انتخاب فرآورده‌های کنجدی که تحت کنترل کیفیت قرار نگرفته‌اند، می‌تواند سلامتی مصرف‌کنندگان را به خطر بیندازد.

در واقع، شرایط انبارداری نامناسب مانند دما و رطوبت بالا، می‌تواند باعث بروز آلودگی‌های قارچی در این مرحله شود. عواملی مانند خشکسالی، دماهای بالا و آسیب‌های ناشی از بیماری‌های گیاهی و حشرات نیز می‌توانند به تولید آفلاتوکسین کمک کنند.

طبق برآوردها، بیش از 4.5 میلیون انسان در کشورهای در حال توسعه در معرض خطرات آفلاتوکسین‌ها قرار دارند. مصرف مواد غذایی آلوده می‌تواند منجر به مسمومیت شدید با علائمی نظیر کاهش اشتها، بی‌قراری، تب، استفراغ و دردهای شکمی شود. همچنین، قرار گرفتن طولانی‌مدت بدن در معرض آفلاتوکسین‌ها می‌تواند به بروز انواع سرطان‌ها (مانند سرطان کبد، سینه و ریه) و مشکلاتی نظیر کمبود وزن و کوتاهی قد در کودکان منجر شود.

باقی‌مانده سموم شیمیایی می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت انسان داشته باشد و به افزایش ابتلا به سرطان و سایر بیماری‌ها منجر شود. کودهای شیمیایی نیز با ورود عناصر سمی به زنجیره غذایی، خطراتی را برای سلامت انسان و محیط زیست ایجاد می‌کنند.

تفاوت کنجد سالم و آلوده

کنجد آلوده حاوی سموم کشاورزی و قارچ‌های خطرناک است و می‌تواند عوارض جدی بر روی بدن داشته باشد که شامل سرطان، ناباروری، سردرد، حالت تهوع، الزایمر و اختلالات هورمونی است. همچنین ممکن است برای تهیه ارده از کنجدهایی استفاده شود که به طور کامل پوست‌گیری نشده‌اند. پوست کنجد شامل ترکیبات تلخ، سموم، فیبر غیرقابل هضم و میزان زیادی اسید اگزالیک و اسید فیتیک است که مانع جذب ترکیباتی مانند کلسیم و فسفر می‌شود. بنابراین، پوست‌گیری غیراستاندارد یا عدم پوست‌گیری کامل کنجد که در شیوه سنتی صورت می‌گیرد قادر به حذف موارد ذکر شده نیست.

کنجد سالم سرشار از مواد مغذی، پروتئین، کربوهیدرات و چربی و انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی است. مصرف کنجد باکیفیت می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی و دیابت کمک کند. دانه‌های کنجد منبع خوبی از فیبر رژیمی هستند که برای سلامت دستگاه گوارش اهمیت دارند و می‌توانند به تنظیم سطح قند خون کمک کنند.
همچنین، دانه‌های کنجد به دلیل وجود موادی مانند ویتامین E خاصیت ضدالتهابی دارند که می‌تواند در درمان بیماری‌های پوستی مؤثر باشد. این خاصیت ضدالتهابی باعث می‌شود که کنجد در درمان بیماری‌هایی مانند اگزما، پسوریازیس و آکنه موثر باشد.
همچنین، کلسیم، آهن و روی موجود در این دانه‌ها به سلامت استخوان‌ها و سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند.

دلیل توصیه به مصرف فرآورده‌های کنجدی باکیفیت
فراورده‌های کنجد مثل ارده و روغن کنجد از فرآورده‌های محبوب این دانه است که در آشپزی و تهیه غذاها استفاده می‌شوند. اما باید توجه داشت که روغن کنجدهایی که در واحدهای غیرمعتبر تولید می‌شوند، ممکن است روغن‌های خطرناکی باشند. بسیاری از این روغن‌ها در مکان هایی تولید می شوند که تحت شرایط استانداردهای بهداشتی نیستند بنابراین، ممکن است به دلیل فسادپذیری بالای کنجد، عدد اسیدیته و پراکسید در این روغن ها افزایش یافته و از همین طریق ممکن است با ایجاد رادیکال های ازاد در روغن سبب سرطان زایی گردند. بنابراین بسیار سریع آلوده می‌شوند و هیچ نظارتی نیز بر روی آن‌ها وجود ندارد. در برندهای معتبر کلیه ازمون های مربوط به پراکسید و اسیدیته به طور کامل اندازه گیری می شود. ضمن آنکه به دلیل عدم استفاده از روغن پالم، ظاهری شفاف داشته و همچنین فاقد اسیدهای چرب ترانس می‌باشد. پایداری مناسب این روغن در برابر اکسیداسیون، آن را برای سرخ کردن‌های عمیق و طولانی مناسب ساخته است.

برندهای معتبر معمولاً با بهره‌گیری از پیشرفته‌ترین دستگاه‌ها و روش‌ها، قبل از ورود کنجد به خط تولید، آزمایش‌های مختلفی را انجام می‌دهند و از ورود کنجد آلوده خودداری می‌کنند.
به همین دلیل، توصیه می‌شود که مردم از خرید برندهای غیرمعتبر خودداری کنند. انتخاب برندهای معتبر برای خرید ارده و روغن کنجد نه تنها سلامت مصرف‌کنندگان را تضمین می‌کند بلکه به ایجاد اعتماد در بازار نیز کمک می‌کند.

کنجد حاوی ترکیبات مغذی متعددی است که می‌تواند به سلامت عمومی بدن کمک کند. این ترکیبات سیستم ایمنی را تقویت کرده و خطر ابتلا به سرطان‌ را کاهش می‌دهد.
کنجد حاوی اسیدهای چرب مفید مانند اسید اولئیک و اسید لینولئیک است که می‌توانند به حفظ سلامت قلب و عروق کمک کرده و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهند. در عوض، روغن‌های غیراستاندارد ممکن است حاوی اسیدهای چرب ناسالم باشند که می‌توانند به بروز مشکلات سلامتی منجر شوند.

فیبر موجود در کنجد به عملکرد بهتر دستگاه گوارش کمک کرده و می‌تواند در کنترل وزن مؤثر باشد. همچنین، پروتئین بالا در کنجد به ساخت و ترمیم بافت‌های بدن کمک می‌کند و برای گیاهخواران که به دنبال افزایش مصرف پروتئین هستند، گزینه‌ای ایداه‌آل محسوب می‌شود.

سخن پایانی
در نهایت، خطراتی که ممکن است از طریق مصرف فرآورده‌های کنجدی غیراستاندارد به بدن منتقل شوند نباید نادیده گرفته شوند. با توجه به اینکه کنجد یکی از منابع غنی مواد مغذی است، انتخاب فرآورده‌های باکیفیت و برندهای معتبر می‌تواند به حفظ سلامتی ما کمک کند. بنابراین، برای بهره‌مندی از مزایای بی‌شمار کنجد، لازم است که دقت کافی در انتخاب محصولات داشته باشیم و از مصرف فرآورده‌هایی که ممکن است آلوده یا غیراستاندارد باشند خودداری کنیم.
با توجه به خواص بی‌نظیر کنجد و خطراتی که ممکن است ناشی از مصرف محصولات غیراستاندارد باشد، آگاهی از ویژگی‌های محصولات باکیفیت از برندهای معتبر بسیار مهم است. انتخاب هوشمندانه در خرید این فرآورده‌ها نه تنها بر سلامت فردی تأثیر مثبت دارد بلکه موجب ایجاد بازار سالم‌تر نیز خواهد شد.