بهترین اس پی اف برای محصولات ضد آفتاب SPF 15 و بالاتر است. ولی اینکه دقیقاً چه اس پی افی برای ضد آفتاب مناسب پوست شما خوب است، به عوامل مختلفی مانند رنگ پوست، جنس پوست، میزان ساعاتی که در معرض نور خورشید قرار دارید و حتی سابقه بیماریهای پوستی بستگی دارد. اگر دوست دارید خیلی دقیقتر با فاکتور SPF آشنا شوید و تفاوت SPF های مختلف را بشناسید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
فاکتور SPF مخفف چیست؟
SPF مخفف عبارت “Sun Protection Factor” و به معنای “فاکتور محافظت در برابر آفتاب” است. این فاکتور نشان میدهد که یک کرم ضد آفتاب تا چه حد میتواند از پوست شما در برابر اشعههای مضر UVB محافظت کند. اشعه UVB نوعی اشعه فرابنفش است که باعث آفتاب سوختگی و حتی ابتلا به سرطان پوست میشود. هر چقدر SPF ضد آفتاب بالاتر باشد، محافظت بهتری در برابر اشعه UVB دارد.
در واقع فاکتور SPF شدت آسیبهای ناشی از انرژی خورشید را کم میکند و به مدت زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید مرتبط نیست. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) اعلام کرده است که بهترین SPF برای ضد آفتاب عدد 15 و بالاتر از آن است. هر چقدر شدت نور خورشید در یک منطقه بیشتر باشد یا شما مدت زمان طولانیتری در معرض آفتاب قرار داشته باشید، به ضد آفتاب با SPF بالاتر مانند 30، 50 یا حتی 100 نیاز خواهید داشت.
SPF چگونه از پوست محافظت میکند؟
همان طور که گفتیم، SPF توانایی ضد آفتاب در فیلتر کردن اشعههای مضر فرابنفش را اندازهگیری میکند. برای درک بهتر این موضوع، یک توری پنجره را تصور کنید که اجازه عبور هوا را میدهد، اما از ورود حشرات موذی جلوگیری میکند. ضد آفتاب هم دقیقاً مانند همان توری، کار فیلتر کردن را انجام میدهد و اجازه نمیدهد که مقدار زیادی از اشعه فرابنفش به پوست برسد.
هرچقدر SPF یک ضد آفتاب بالاتر باشد، اجازه عبور مقدار کمتری از این اشعه را میدهد. SPF ضد آفتابها به دلیل فیلترهایی است که از پوست در برابر اشعههای UVB محافظت میکنند. این فیلترها به دو دسته اصلی فیلترهای شیمیایی و فیلترهای فیزیکی یا معدنی تقسیم میشوند.
فیلترهای شیمیایی |
فیلترهای فیزیکی (معدنی) |
این فیلترها با جذب اشعه UVB و تبدیل آن به گرما از پوست محافظت میکنند |
فیلترهای فیزیکی مانند اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم با ایجاد یک لایه محافظ روی پوست، اشعه UVB را منعکس میکنند |
دقت داشته باشید، میزان SPF نشان دهنده سطح محافظت در برابر اشعه UVB است، اما تعیین کننده مدت زمان اثربخشی ضد آفتاب نیست و شما باید حداقل هر 2 ساعت، ضد آفتاب خود را تمدید کنید. ضد آفتابها با مقادیر SPF مختلفی در بازار موجود هستند که رایجترین آنها SPF 30 و SPF 50 هستند.
مقدار SPF و میزان محافظت تقریبی در برابر اشعههای UVB
بهطور کلی، هرچه عدد SPF بالاتر باشد، میزان محافظت در برابر اشعه UVB بیشتر است. اما تفاوت محافظت بین SPF بالاتر به تدریج کمتر میشود. به عنوان مثال، کرم ضد آفتاب با SPF 30 میتواند حدود 97 درصد از اشعههای UVB را بیاثر کند و ضد آفتاب با SPF 50 میتواند حدود 98 درصد از اشعههای UVB را مسدود کند. میبینید که تفاوت فقط در حد 1 درصد است!
البته این 1 درصد شاید برای افراد عادی ناچیز باشد، اما برای کسانی که پوست بسیار روشن و حساسی دارند یا افرادی که سابقه بیماریهای پوستی مرتبط با نور خورشید دارند، اهمیت دارد. در جدول زیر میزان محافظت در برابر UVB توسط SPF های مختلف را مشخص کردهایم.
مقدار SPF |
میزان محافظت |
سطح محافظت |
SPF 15 |
93 درصد |
فقط در حد جلوگیری از آفتاب سوختگی در کوتاه مدت |
SPF 30 |
97 درصد |
محافظت روزانه در برابر آفتاب سوختگی و سرطان پوست |
SPF 50 |
98 درصد |
محافظت طولانی مدت در فضای باز به ویژه افراد دارای پوست روشن، حساس و مستعد آسیب توسط نور خورشید |
SPF 100 |
99 درصد |
سطح محافظت مانند SPF 50 |
همان طور که در جدول مشاهده میکنید، با افزایش SPF از 50 به 100، میزان محافظت تنها 1 درصد افزایش مییابد. این نشان میدهد که تمرکز مطلق روی پیدا کردن بالاترین SPF شاید انتخاب درستی نباشد. در عوض باید به استفاده صحیح و مداوم از ضد آفتاب با SPF مناسب اهمیت بیشتری بدهیم. در بخشهای بعدی توضیح میدهیم که چطور بر اساس جنس پوست و میزان قرارگیری در معرض نور خورشید، SPF مناسب ضد آفتاب مورد نظرتان را پیدا کنید.
انتخاب SPF با توجه به نوع پوست
- پوست روشن: افرادی که پوست روشنی دارند، بیشتر در معرض آفتاب سوختگی هستند و به SPF بالاتری نیاز دارند. معمولاً اس پی اف 50 و بالاتر برای این نوع پوست توصیه میشود.
- پوست تیره: افرادی که پوست تیرهتری دارند، ملانین بیشتری دارند، در نتیجه به طور طبیعی تا حدی از پوست در برابر نور خورشید محافظت میکند. با این حال این افراد مستعد بروز لکهای پوستی هستند و باید از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 استفاده کنند تا از آسیبهای طولانی مدت به پوست جلوگیری شود.
- پوست حساس: افرادی که پوست حساسی دارند، بهتر است از ضد آفتابهای مینرال (حاوی اکسید روی و دیاکسید تیتانیوم) با SPF 30 و بالاتر استفاده کنند تا احتمال ایجاد حساسیت در آنها کمتر شود. در دکترشیم میتوانید بهترین ضد آفتابهای مناسب پوست حساس کرهای و اروپایی را پیدا کنید.
- پوست چرب و مستعد آکنه: این افراد باید از ضد آفتابهای فاقد چربی و غیر کومدونزا با SPF 30 یا بالاتر استفاده کنند تا از مسدود شدن منافذ پوست و ایجاد جوش جلوگیری شود.
- پوست خشک: افرادی که پوست خشکی دارند، میتوانند از ضد آفتابهای حاوی مرطوب کننده با SPF 30 و بالاتر استفاده کنند تا علاوه بر محافظت از پوست در برابر آفتاب، رطوبت پوست نیز حفظ شود.
انتخاب SPF بر اساس میزان قرار گرفتن در معرض نور آفتاب
مدت زمان و شدت قرار گرفتن در معرض نور خورشید هم در انتخاب SPF مناسب تأثیرگذار است!
- قرار گرفتن طولانی مدت در معرض نور خورشید: اگر قصد دارید برای مدت طولانیتر از 2 ساعت در معرض نور مستقیم خورشید باشید، باید از ضد آفتاب با SPF 50 یا بالاتر استفاده کنید. به عنوان مثال، فعالیت روزمره در محیط باز، آفتاب گرفتن کنار ساحل، یا استخر و فعالیتهای ورزشی در فضای باز.
- استفاده روزانه: برای استفاده روزمره، حتی در روزهای ابری یا زمانی که بیشتر وقت خود را در داخل خانه هستید، استفاده از ضد آفتاب با SPF حداقل 30 ضروری است. چون اشعه UVA میتواند از شیشه عبور کند و به پوست آسیب برسد. توصیه میکنیم، حتی در روزهای ابری هم از ضد آفتاب استفاده کنید.
- زمان اوج تابش آفتاب: شدت تابش نور خورشید بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر است. در این ساعات، استفاده از ضد آفتاب با SPF بالاتر از 30 اهمیت بیشتری دارد.
- در زمان کوهنوردی: در ارتفاعات بالاتر که جو زمین نازکتر است و پوست محافظت کمتری در برابر اشعه ماوراء بنفش دارد، حتماً از ضد آفتاب با SPF بالا استفاده کنید. سطوح مانند برف، آب و شن هم میتوانند اشعه ماوراء بنفش را منعکس کنند. پس اگر در فصول سرد سال به کوهنوردی میروید، حتماً از ضد آفتابهای قوی استفاده کنید.
نکات مهم انتخاب بهترین SPF ضد آفتاب
- مطمئن شوید که ضد آفتاب شما از پوست در برابر هر دو اشعه UVA و UVB محافظت کند.
- برای محافظت روزانه پوست، ضد آفتاب با SPF حداقل 30 را انتخاب کنید. ولی اگر در طول روز بیشتر از 2 ساعت بیرون از خانه هستید، بهتر است از SPF 50 استفاده کنید.
- ضد آفتابی را انتخاب کنید که برای جنس پوست شما مناسب باشد.
- شرایط آب و هوایی را در نظر بگیرید. مثلاً در شرایطی مانند وجود برف یا گرمای شدید از SPF 50 و بالاتر استفاده کنید.
- هر دو ساعت، ضد آفتاب خود را تجدید کنید.
- اگر ضد آفتاب دارای PA رتبه بندی است، به دنبال PA++ یا بالاتر باشید تا از محافظت بالاتری داشته باشد.
با در نظر گرفتن این نکات، میتوانید بهترین SPF ضد آفتاب را برای نیازهای فردی خود انتخاب و با خیال راحت از سلامت پوست خود در برابر آسیبهای ناشی از نور خورشید محافظت کنید.