همه افراد تمایل دارند فشارخون سالم و نرمالی داشته باشند، اما به طور دقیق این حرف به چه معناست؟ هنگامی که پزشک فشار خون شما را می گیرد این اندازه گیری با دو عدد مطرح می شود، یک عدد در بالا (سیستولیک) و دیگری در پایین (دیاستولیک) است که به عنوان مثال می توان به120/80 میلی متر جیوه اشاره کرد. فشار خون سیستولیک همان عدد اول یا عدد بالا در اندازهگیری فشار خون است که نشاندهنده حداکثر فشاری است که خون به دیواره شریانها (سرخرگها) هنگام ضربان قلب وارد می کند. فشار خون دیاستولیک همان عدد دوم یا عدد پایین در اندازهگیری فشار خون است که نشان دهنده حداقل فشاری است که خون به دیواره شریانها (سرخرگها) هنگام استراحت قلب وارد می کند. در هر صورت هر 2 عدد در تعیین وضعیت سلامت قلب شما مهم هستند. به گزارش هلث لاین، اعداد بیشتر از حد ایده آل نشان می ده قلب برای انتقال خون به بقیه نقاط بدن بیش از حد کار می کند.
فشارخون طبیعی چیست؟
رنج طبیعی یعنی فشار خون باید یک عدد بالا (فشار سیستولیک) را نشان دهد که بین 90 تا کمتر از 120 است و یک عدد پایین (فشار دیاستولیک) که بین 60 تا کمتر از 80 است. انجمن قلب آمریکا خون را در نظر می گیرد هنگامی که هر دو عدد سیستولیک و دیاستولیک در این محدوده ها قرار دارند فشار را در محدوده طبیعی تعریف می کند. خواندن فشار خون بر حسب میلی متر جیوه بیان می شود که مخفف mm Hg است. خوانش طبیعی هر فشار خون زیر 120/80 میلی متر جیوه و بالاتر از 90/60 میلی متر جیوه در یک بزرگسال است. اگر در دامنه طبیعی قرار دارید هیچ مداخله پزشکی لازم نیست. با این حال، شما باید سبک زندگی و وزن سالم برای جلوگیری از بروز فشار خون بالا داشته باشید. ورزش منظم و تغذیه سالم در این امر بسیار کمک می کند و اگر در خانواده شما فردی فشارخون دارد سایر اعضاب خانواده باید بیشتر مراقب سبک زندگی خود باشند.
فشار خون بالا
اعداد بالاتر از 120/80 میلی متر جیوه پرچم قرمز است که به شما اخطار می دهد باید برای داشتن فشار خون طبیعی عادات سالمی را پیش بگیرید. هنگامی که فشار سیستولیک بین دامنه 120 تا 129 میلی متر جیوه باشد و فشار دیاستولیک کمتر از 80 میلی متر جیوه باشد به معنا یابتلا به فشار خون بالاست.
اگرچه این اعداد از نظر فنی فشار خون بالا محسوب نمی شوند، اما شما از محدوده طبیعی خارج شده اید که زنگ خطر به شمار می آید. افزایش فشار خون احتمال زیادی دارد که به فشار خون واقعی تبدیل شود و فرد را در معرض خطر بیماری قلبی و سکته قرار دهد. یک رژیم غذایی متعادل و ورزش منظم می تواند فشار خون را تا یک محدوده سالم کاهش دهد و از رشد فشار خون بالا به سمت مرز خطر جلوگیری کند.
بیشتر بخوانید: چرت زدن برای بزرگسالان مضر است مفید؟
فشار خون بالا: مرحله 1
اگر فشار خون سیستولیک شما به 130 تا 139 میلی متر جیوه برسد یا فشار خون دیاستولیک به 80 تا 89 میلی متر جیوه برسد فشار خون بالا تشخیص داده می شود و این فشار خون مرحله 1 در نظر گرفته می شود. با این حال، انجمن قلب آمریکا خاطرنشان می کند اگر فقط یکبار این افزایش را شاهد باشید احتمال می رود واقعا فشارخون نداشته باشید زیرا آنچه در هر مرحله تشخیص فشار خون بالا قرار می گیرد میانگین تعداد طی یک دوره زمانی است.
پزشک می تواند به اندازه گیری و پیگیری فشار خون کمک کند تا مشخص شود آیا بیش از حد بالا است یا خیر. اگر بعد از یک ماه پیروی از یک سبک زندگی سالم فشار خون بهبود نیافت ممکن است نیاز به مصرف دارو باشد به ویژه اگر قبلا در معرض خطر بیماری قلبی هم قرار داشتید. اگر در معرض خطر کمتری قرار دارید به احتمال زیاد پزشک به شما پیروی عادات سالم را برای 3 تا 6 ماه توصیه می کند. اگر 65 سال یا بالاتر سن دارید و از سلامت کافی برخوردار هستید به احتمال زیاد پزشک هنگامی که فشار خون سیستولیک بیش از 130 میلی متر جیوه باشد درمان و تغییر سبک زندگی را توصیه می کند. درمان بزرگسالان 65 سال به بالا که دارای مشکلاتی پیرامون سلامتی خود هستند باید به صورت موردی انجام شود. به نظر می رسد درمان فشار خون بالا در افراد مسن دارای مشکلات حافظه و زوال عقل را کاهش می دهد.
فشار خون بالا: مرحله 2
مرحله 2 فشار خون بالا حتی یک وضعیت جدی تر را نشان می دهد. اگر میزان فشار خون بالاتر از 140 یا بیشتر یا کمترین مقدار 90 یا بیشتر را نشان دهد فشار خون مرحله 2 در نظر گرفته می شود. در این مرحله پزشک یک یا چند دارو را برای کنترل فشار خون تجویز می کند، اما برای درمان فشار خون بالا نباید فقط به داروها متکی شد بلکه تغییر عادت های سبک زندگی در مرحله 2 به همان اندازه که در مراحل دیگر اهمیت دارند نیز مهم هستند. برخی از داروها که می توانند یک سبک زندگی سالم را تکمیل کنند عبارتند از:
بازدارنده های آنزیم مبدل آنژیوتانسین
مسدود کننده های آلفا برای شل کردن رگ ها استفاده می شود
مسدود کننده های بتا برای کاهش ضربان قلب و مسدود کردن موادی که رگ های خونی را سفت می کنند
مسدود کننده های کانال کلسیم برای شل کردن رگ های خونی و کاهش کار قلب
داروهای ادرار آور برای کاهش میزان مایعات در بدن از جمله رگ های خونی
منطقه خطر
فشار خون بالای 180/120 میلی متر جیوه نشانگر یک مشکل جدی در سلامتی است. انجمن قلب آمریکا از این اندازه گیری های بالا به عنوان “بحران افزایش فشار خون” یاد می کند. فشار خون در این محدوده حتی اگر علائم همراهی هم نداشته باشد نیاز به درمان فوری دارد. اگر فشار خون شما در این محدوده قرار دارد، ممکن است با علائمی مانند موارد زیر مواجه شوید:
درد قفسه سینه
تنگی نفس
تغییرات بصری
علائم سکته مغزی مانند فلجی یا از دست دادن کنترل عضله در صورت یا اندام
خون در ادرار
سرگیجه
سردرد
با این حال، برخی اوقات افزایش فشار خون به طور موقتی رخ می دهد سپس شماره ها دوباره به حالت عادی برمی گردند. اگر فشار خون در این سطح اندازه گیری شود بعد از گذشت چند دقیقه پزشک به احتمال زیاد اندازه گیری دوم را انجام می دهد که این امر نشان می دهد شما به درمان نیاز دارید یا خیر.
اقدامات پیشگیرانه
حتی اگر تعداد فشارخون طبیعی شما زیاد است باز باید اقدامات پیشگیرانه ای را انجام دهید تا فشار خون در حد طبیعی باشد. این امر می تواند به شما کمک کند خطر ابتلا به فشار خون بالا، بیماری های قلبی و سکته را کاهش دهید. با افزایش سن پیشگیری از اهمیت بیشتری برخوردار می شود. فشار سیستولیک وقتی بیش از 50 سال سن داشته باشید متغیر می شود و به عنوان نشانه ای برای پیش بینی خطر بیماری عروق کرونر قلب و سایر شرایط در نظر گرفته می شود حتی برخی از شرایط سلامتی مانند دیابت و بیماری های کلیوی نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند. اقدامات پیشگیرانه زیر به کاهش یا جلوگیری از فشار خون بالا کمک می کند:
کاهش مصرف سدیم
مصرف سدیم را کاهش دهید. برخی از افراد به اثرات ناشی از مصرف سدیم حساس هستند. این افراد نباید بیش از 2 هزار و 300 میلی گرم در روز مصرف کنند. بزرگسالانی که از قبل دچار فشار خون بالا هستند لازم است میزان سدیم مصرفی خود را به هزار و 500 میلی گرم در روز کاهش دهند. بهتر است این کار را با اضافه نکردن نمک به غذاهای خود شروع کنید که باعث کاهش مصرف سدیم می شود. غذاهای فرآوری شده را نیز محدود کنید زیرا بسیاری از این غذاها دارای ارزش غذایی کمی هستند در حالی که چربی و سدیم زیادی دارند.
کاهش مصرف کافئین
مصرف کافئین خود را کاهش دهید. با پزشک خود صحبت کنید تا ببینید آیا حساسیت به کافئین در میزان فشار خون شما نقشی دارد یا خیر.
ورزش کردن
بیشتر اوقات ورزش کنید، پیوستگی در حفظ فشار خون سالم کلیدی است. بهتر است هر روز 30 دقیقه ورزش کنید تا به چند ساعت در آخر هفته محدود شود، برای پایین آوردن فشار خون یوگا را امتحان کنید.
حفظ وزن سالم
اگر از قبل وزن خوبی دارید آن را حفظ کنید یا در صورت لزوم وزن کم کنید. در صورت اضافه وزن از دست دادن حتی 5 تا 10 پوند می تواند در میزان فشار خون شما تاثیر بگذارد.
مدیریت استرس
سطح استرس خود را مدیریت کنید. ورزش متوسط، یوگا یا حتی جلسات مراقبه 10 دقیقه ای می تواند کمک کند.
کاهش مصرف الکل و ترک سیگار
مصرف الکل خود را محدود یا قطع کنید. بسته به شرایط خود ممکن است لازم باشد نوشیدن آن را کنار بگذارید، همچنین ترک سیگار بسیار مهم است زیرا سیگار کشیدن برای سلامتی قلب فوق العاده مضر است.
فشار خون خیلی پایین است
فشار خون پایین به عنوان افت فشار خون شناخته می شود. در بزرگسالان کاهش فشار خون 90/60 میلی متر جیوه یا پایین اغلب کاهش فشار خون در نظر گرفته می شود. این امر می تواند خطرناک باشد زیرا فشار خون بسیار پایین اکسیژن کافی برای بدن و قلب فراهم نمی کند. برخی از دلایل احتمالی افت فشار خون می تواند شامل موارد زیر باشد:
مشکلات قلبی
کمبود آب بدن
بارداری
از دست دادن خون
عفونت شدید
آنافیلاکسی
سوءتغذیه
مشکلات غدد درون ریز
داروهای خاص
افت فشار خون به طور معمول همراه با سبکی سر یا سرگیجه است، بنابراین با پزشک خود صحبت کنید تا علت فشار خون پایین را بفهمید و اینکه برای افزایش آن چه کاری می توانید انجام دهید.
در پایان
نگه داشتن فشار خون در محدوده طبیعی برای جلوگیری از عوارضی مانند بیماری قلبی و سکته بسیار مهم است. ترکیبی از سبک زندگی سالم و داروها به کاهش فشار خون کمک می کنند. اگر اضافه وزن دارید کاهش وزن نیز مهم است. به یاد داشته باشید یک بار فشار خون لزوما سلامت شما را به مخاطره نمی اندازد. به طور متوسط میزان فشار خون در طول زمان دقیق ترین است. به همین دلیل است که فشار خون را حداقل یک بار در سال توسط پزشک چک کنید که در صورت بالا بودن باید مورد بررسی و ارزیابی قرار بگیرید.
مترجم: الهه زارعی