روش درمانی بسیار رایج برای بر طرف کردن مشکلات ناشی از نامرتبی دندان‌ها، مال اکلوژن و ناهنجاری‌های فک و دندان، ارتودنسی دندان نام دارد. این شیوه درمانی بدون نیاز به جراحی می‌تواند معضلاتی مختلف مربوط به دهان و دندان‌ را درمان نماید. در این مطلب به بیان اطلاعاتی در مورد ارتودنسی دندان و  انواع روش‌های انجام اردتودنسی پرداخته‌ایم.

ارتودنسی دندان چیست؟

یک شیوه درمانی موثربرای برطرف کردن ناهماهنگی‌های موجود در دندان و فک است که می‌تواند باعث بهبود گفتار و بر طرف کردن اختلالات و ناهنجاری‌های ناشی از چینش دندان‎ها، بهم ریختگی شدید دندان، و ... گردد. درمان ارتودنسی به آرامی موقعیت دندان‌ها را تغییر می‌دهد تا دندان‌ها صاف و هم تراز شوند.

انوع ارتودنسی دندان

ارتودنسی به شیوه‌ها و روش‌های مختلف انجام می‌گردد، که تمامی آن‌ها بسته به شرایط بیمار و تشخیص و صلاح دید دندانپزشک انتخا‌ب می‌شوند و به طور کلی به دو دسته تقسیم می‌گردد:

1. ارتودنسی ثابت
2. ارتودنسی متحرک

ارتودنسی ثابت چیست؟

  یکی از رایج‌ترین نوع ارتودنسی دندان است که برای درمان ناهنجاری‌های فکی و دندانی، بهبود بی‌نظمی و نامرتبی دندان‌ها و عدم تناسب فک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. تقریبا روش کار به این صورت است که، براکت‌ها که معمولا از جنس استیل ضد زنگ بوده، توسط ارتودنتیست با مواد کامپوزیتی و سیمان‌های مخصوص، به دندان‌ها چسبیده می‌شوند. برای اتصال براکت‌ها به یکدیگر از سیم‌های فلزی قوس‌دار استفاده شده و سیم‌ها نیز توسط کش‌های لاستیکی در جای خود ثابت می‌گردند. برای تنظیم این سیم‌ها باید بیمار در فواصل زمانی منظمی به دندانپزشک خود مراجعه کند تا از سوی متخصص اقدامات لازم اعمال گردد. انواع اتودنسی ثابت شامل موارد زیر هستند:

-          ارتودنسی ثابت فلزی

متداول‌ترین متد به ویژه برای کودکان، روش ارتودنسی ثابت با براکت‌های فلزی است.

-          ارتودنسی رنگی

برای این که این شیوه درمانی برای نوجوانان و کودکان جذاب گردد، از براکت‌ها، بریس‌ها و کش‌های رنگی برای نصب ارتودنسی استفاده می‌کنند، که در اصطلاح به آن‌ها ارتودنسی رنگی گفته می‌شود.

-          ارتودنسی با براکت سرامیکی

براکت‌های این مدل ارتودنسی ثابت از یک ماده سرامیکی شفاف و روشن ساخته شده و از این رو قابل رویت توسط دیگران نخواهد بود، به همین دلیل این مدل ارتودنسی، یکی از محبوب‌ترین انواع ارتودنسی در بزرگ‌سالان و جوانان به حساب می‌آید.

-          ارتودنسی لینگوال

در ارتودنسی لینگوال یا پشت دندانی تمام مراحل مانند ارتودنسی ثابت فلزی است ولی همانطور که از نامش پیداست در پشت دندان‌ها قرار گرفته و دیده نمی‌شود برای همین در زمره ارتودنسی نامرئی نیز قرار می‌گیرد.

-          ارتودنسی دیمون

نوع براکت در ارتودنسی دیمون متفاوت بوده و قابلیت باز و بسته شدن دارند، این براکت‌ها همانند براکت‌های فلزی نصب می‌شوند اما به دلیل ماهیتی که دارند به صورت خود مختار در حرکت بوده و نیاز به مراجعه دائم به دندانپزشک ندارد. مدت زمان درمان با ارتودنسی دیمون، بسیار کوتاه‌تر از روش‌های دیگر است.

ارتودنسی متحرک

ارتودنسی متحرک، این قابلیت را دارد که بیمار می‌تواند در هنگام غذاخوردن آن را از دهان خود خارج کرده و مجدد در جای خود قرار دهد. الاینرها و بریس‌های متحرک انواع ارتودنسی متحرک هستند که در میان مردم بیشتر به نام " پلاک دندانی" شهرت دارند. از این مدل ارتودنسی بیشتر برای درمان‌های جزئی استفاده می‌گردد. پلاک‌های متحرک به انواع مختلف دسته‌بندی می‌گردد :

-          پلاک‌های شفاف ارتودنسی

این نوع ارتودنسی متحرک از جنس ترموپلاستیک بوده و بی‌رنگ هستند و هنگامی که در تماس با دندان قرار گیرند، کسی متوجه آن‌ها نمی‌شود. به این مدل ارتودنسی نامرئی یا الاینر شفاف هم می‌گویند.

-          پلاک متحرک یا فنر Z

از پلاک متحرک یا فنر Z برای اصلاح دندان‌های قدامی که عقب هستند، استفاده می‌کنند. با استفاده از این پلاک‌ها دندان به سمت جلو حرکت کرده و با دندان‌های دیگر در یک ردیف قرار می‌گیرد.

-          پلاک فانکشنال

این نوع ارتودنسی علاوه بر صاف کردن دندان‌ها به بهبود وضعیت فک بالا و پایین هم کمک می‌کند.

-          ریتینر ( تثبیت کننده ارتودنسی )

ریتینرها در واقع تثبیت‌کننده نهایی ارتودنسی هستند، بعد از تمام شدن دوره درمان ارتودنسی ثابت یا متحرک، تثبیت کننده یا ریتینر کمک می‌کند تا دندان‌های‌تان در جای خود ثابت بمانند.

• هدگیر ارتودنسی

از انواع ارتودنسی متحرک بوده و برای اصلاح اختلالات رشد فکی کودکان به ویژه رفع مشکل اوربایت شدید، از هدگیرها استفاده می‌شود.

هزینه ارتودنسی دندان

قیمت ارتودنسی دندان چه ثابت و چه متحرک به عوامل مختلفی مانند: نوع و شدت ناهنجاری، شیوه درمان، مدت زمانی که طول می‌کشد، منطقه جغرافیایی، میزان تجربه و تخصص دندانپزشک، بستگی دارد. معمولا هزینه ارتودنسی متحرک از ثابت کمتر بوده و عموملا فقط برای فک بالا انجام می‌گیرد. بدون شک هزینه ارتودنسی ثابت که برای هر دو فک بالا و پایین انجام می‌گیرد، بسیار گران‌تر است.

کلام آخر

ارتودنسی دندان یک درمان تقریبا دردناک است که برای حصول نتیجه مورد نظر باید صبوری به خرج داد تا بتوان به دندان‌هایی یکدست، مرتب و زیبا دست پیدا کرد.