بر اساس مشاهدات میدانی یک موسسه خیریه انگلیسی، از هر ۱۰ مورد مرگ در انگلیس، یک مورد به دلیل زوال عقل و آلزایمر رخ میدهد. آمار ملی انگلیس نشان داده است ۷۴ هزار و ۲۶۱ نفر در سال ۲۰۲۲ میلادی بر اثر زوال عقل و آلزایمر (شایعترین شکل زوال عقل) جانشان را از دست دادهاند. همچنین در سال ۲۰۲۱ این رقم ۶۹ هزار و ۱۷۸ نفر بوده است.
سخنگوی سازمان خیریه تخصصی پرستاری زوال عقل در انگلیس گفت: نشانههای آلزایمر معمولا در ابتدای بروز بیماری خفیف است و بهمرور وخیمتر میشود. ممکن است در حافظه، تمرکز و گفتار مبتلایان مشکلاتی به وجود آید؛ این امر ممکن است باعث شود فرد از محافل اجتماعی و خانوادگی کنارهگیری کند.
در ادامه به نقل از ایندیپندنت، برخی از نشانههای هشداردهنده زوال عقل و آلزایمر را که همه باید بدانند، آوردهایم:
۱ــ تغییر خلقوخو
به گفته سازمان خدمات ملی سلامت، زوال عقل بخشی از روند طبیعی پیری نیست و نشانههای دیگری وجود دارد که فرد باید آنها را به خاطر بسپارد از جمله تغییر خلقوخو.
اما ممکن است افراد این نشانهها را بیدرنگ تشخیص ندهند و احتمال دارد خانواده و دوستان تا مدتی متوجه آن نشوند یا آن را جدی نگیرند. در برخی افراد این نشانهها ثابت میمانند و بدتر نمیشوند. سایر افراد مبتلا به اختلال شناختی خفیف (امسیآی) به مرور زمان به زوال عقل مبتلا میشوند.
۲ــ دشواری در فراگیری کارها و مهارتهای جدید
دکتر «تیم بینلند»، رئیس بخش دانش انجمن آلزایمر انگلیس میگوید: اگر فناوری یا ابزار جدیدی به دستمان برسد، ممکن است مدتی طول بکشد تا نحوه استفاده و تنظیم آن را یاد بگیریم اما فکر میکنم معمولا با کمک کتابچه راهنما به این هدف میرسیم. ولی اگر به زوال عقل مبتلا باشید، یادگیری شیوه استفاده از یک دستگاه یا وسیله جدید واقعا دشوار است.
۳ــ پرسشهای مکرر
مثلا اگر شریک زندگیتان به شما بگوید که شب بیرون میرود اما شما یادتان برود که گفته است کی برمیگردد، احتمالا جای نگرانی نیست.
به گفته دکتر بینلند: اما اگر به زوال عقل مبتلا باشید، احتمالا چیزی را که کسی پنج یا ۱۰ دقیقه پیش گفته باشد، یادتان نمیآید و ممکن است این را مکرر سوال کنید.
این امر ممکن است برای اعضای خانواده تاحدی آزاردهنده باشد. بدیهی است که فرد مبتلا به زوال عقل مقصر نیست، اما ممکن است یک سوال را بارها و بارها بپرسد. این نشاندهنده مشکلی است که ممکن است زوال عقل باشد.
۴ــ قرار دادن اشیا در جاهای عجیب
اگر فراموش میکنید کلید یا تلفن همراهتان را کجا گذاشتهاید، اشکالی ندارد. اما بینلند میگوید فرد مبتلا به زوال عقل معمولا اشیا را در جاهای عجیب میگذارد. مثلا ممکن است کلیدهای خانه را داخل کابینت دستشویی بگذارد. این کمی عجیب است، اما از آن کارهایی است که فرد مبتلا به زوال عقل ممکن است انجام دهد.
۵ــ مشکل در سر و سامان دادن
ممکن است در مواردی بهویژه با افزایش سن، سر و سامان دادن کارهای شخصی دشوار شود. مثلا ممکن است مدیریت بودجه یا پرداخت صورتحسابها بیشتر طول بکشد. بینلند گفت: اما افراد مبتلا به زوال عقل واقعا با این موضوع کلنجار میروند و توان منظم بودن و از قبل برنامهریزی کردن را از دست میدهند.
با این حال لازم است چیزی را که همیشه برایتان «عادی» بوده است، به یاد داشته باشیدــ چون در این بیماری باید حواستان به تغییرات باشد.
بینلند تاکید کرد: اگر در امور مالی همیشه ناموفق بودهاید یا هیچوقت حافظه خوبی نداشتهاید، با افزایش سن بهتر نمیشوید اما این شرایط در مورد شما طبیعی است و غالبا نمیتوان آن را به عنوان نشانه زوال عقل در نظر گرفت.
۶ــ تقلا با زندگی روزمره
بینلند تاکید کرد چنانچه به زوال عقل مبتلا باشید، علائم بیماری شما نشان میدهد که در انجام دادن کارهای روزمره مشکل دارید.
تغییر از حالت عادی به بروز این نشانهها است که زندگی روزمره را مختل میکند، بنابراین گفتوگو کردن و سر و سامان دادن به کارها برایتان مشکل میشود، بهراحتی یادتان نمیآید خودرو را کجا پارک کردهاید و چیزهایی از این قبیل. این اتفاقات نه تنها آزاردهندهاند بلکه واقعا روی توانایی فرد برای انجام دادن کار و ادامه آن تاثیر میگذارند.