اوقات فراغت زمانی است که فرد وظایف خود را انجام داده و فرصتی در اختیار دارد تا به فعالیت های مورد علاقه اش بپردازد.
بحث در مورد پر کردن بهینه اوقات فراغت دانش آموزان از آن حیث مهم است که این اوقات همچون شمشیری دولبه است؛ لبه ای از آن می تواند رشددهنده و اصلاحگر باشد و لبه ای دیگر زایل کننده نیروی جوانی و حتی بیهودگی و فسادانگیز. استفاده بهینه از ایام فراغت نقش بسزایی در بهداشت روانی افراد جامعه خواهد داشت.
از اوقات فراغت بایستی به عنوان یک فرصت یاد کرد، اگر جامعه برنامه ریزی و تدبیر لازم برای بهره برداری از این فرصت را نداشته باشد، قطعا این فرصت به یک تهدید می انجامد.
این اوقات ارزشمند برای افرادی که هیچ برنامه ی خاصی برای بهره گیری از این زمان ها ندارند، بسیار خسته کننده و عذاب آور است در صورتی که استفاده ی فعال و مفید از اوقات فراغت باعث افزایش انرژی، خلاقیت، اشتیاق و احساس مفید بودن می شود.
سیما مزیدی کارشناس ارشد روانشنایی کودک و نوجوان با اشاره به اینکه یکی از چالش های پیش رو خانواده ها در فصل تابستان دغدغه مندی در رابطه با زمان خالی فرزاندشان است، اظهار کرد: مهمترین اصل برای پیدا کردن یک راه حل مناسب در این زمینه شناخت ویژگی ها و شخصیت کودک و نوجوان است.
وی با بیان اینکه در حال حاضر و شرایط موجود کودکان و نوجوانان با سیل عظیمی از اطلاعات روبرو هستند، عنوان کرد: برای پر کردن اوقات فراغت فرزندان باید توانایی ها و توانمندی های آن ها را مد نظر قرارداد و با توجه به آن ویژگی ها فرزندان را در کلاس های مناسب ثبت نام کرد.
مشاور و روانشناس کودک و نوجوان، خانواده ها را از قیاس فرزندان خود با دیگران منع کرد و ادامه داد: هر فرزند با توجه به ویژگی های ژنتیکی و روانی از مهارت های خاصی برخوردار است که باید آن ها را شناسایی و در مسیر درست خود استفاده کرد.
مزیدی درونگرا و برونگرا بودن را یکی از مهمترین ویژگی های مورد بررسی افراد برای ثبت نام در کلاس های تابستانی عنوان کرد و گفت: خانواده ها باید باتوجه به این ویژگی شخصیتی فرزند خود، تعداد کلاس ها و نوع کلاس را تعیین کنند تا از بهترین نتیجه برخوردار شوند.
وی با اشاره به اینکه فرزندان درونگرا دوست دارند تایم بیشتری را در خانه سپری کنند، توضیح داد: خانواده‌های چنین فرزندانی باید در خانه لوازم و شرایط مهارت آموزی را فراهم کرده و از آموزش و فعالیت ذهن آنها در سن رشد و یادگیری غافل نشوند.
مشاور و روانشناس کودک و نوجوان با بیان اینکه درگیری ذهنی کودکان در حین یادگیری و مهارت آموزی سبب تولید بیشتر سلول های عصبی می‌شود، عنوان کرد: دقت و تمرکز در یک بزرگسال از دوران کودکی شکل می‌گیرد؛ لازمه این امر درگیر نگه داشتن ذهن افراد از طریق آموزش و مهارت آموزی در دوران کودکی است.
با شرکت در کلاس های متنوع تهدید بیش فعالی را به فرصت تبدیل کنیم
مزیدی با اشاره به اینکه کودکان بیش فعال دوپامین بیشتری نسبت به کودکان دیگر در بدنشان ترشح می‌شود، توضیح داد: با ثبت نام کودکان بیش فعال در کلاس های متنوع وگوناگون این انرژی به شکل مثبتی سوزانده می‌شود.
وی با بیان اینکه ثبت نام کودکان درونگرا و مبتلا به اوتیسم در کلاس های متعدد تابستانه باعث آسیب و کاهش عزت نفس و اعتماد به نفس درآنها می شود، تصریح کرد: بعضی خانواده ها با این اندیشه که میخواهند فرزندان خود را اجتماعی تربیت کنند این مسیر نادرست را در پیش میگیرند.
مشاور و روانشناس کودک و نوجوان با عنوان اینکه افراد درونگرا از انرژی کمتری برخوردار هستند، اظهار کرد: انرژی افراد درونگرا نباید در مسیر نادرست و کلاس های متعدد صرف شود چرا که اینگونه در بعضی مواقع برای انجام امور، توانایی و استعداد اصلی خود انرژی کم می‌آورند؛ در این زمان شاهد فرزندانی هستیم که استعداد در کار دارند ولی توان انجام آن را خیر.
مزیدی با تاکید بر اینکه خانواده ها وظیفه دارند حداقل یک تا چهار ساعت وقت در منزل برای بازی و تفریح با فرزندان اختصاص دهند، اذعان کرد: از ثمرات این امر مهم می‌توان به محکم تر شدن ارتباط عاطفی افراد خانواده به یک‌دیگر و کمک به رشد و یادگیری بهتر فرزندان اشاره کرد.
استفاده از بازی‌های رایانه‌ای تنها نیم ساعت در روز
وی با اشاره به اینکه بازی ها باید به صورتی باشند که همزمان هم ذهن و هم تمام اعضای بدن کودکان اعم از دست، پا و صورت درگیر شوند، تصریح کرد: بازی های کامپیوتری، گوشی و تماشای تلویزیون باعث درگیری یک قسمت مغز می‌شود و تنها استفاده از این نوع بازی ها نیم ساعت در روز مجاز است.
مشاور و روانشناس کودک و نوجوان با بیان اینکه در کشورهایی همچون چین، کره و ژاپن که خود سازنده گوشی و تبلت هستند؛ استفاده از این وسایل برای کودکان زیر شانزده سال ممنوع کرده است، عنوان کرد: این کشور به بهای گزاف استفاده کودکان از این وسایل آگاهی دارد و با ممنوع کردن آن از پیش آمد اتفاقات ناگوار در بزرگسالی آنان جلوگیری کرده است.
مزیدی به مزیت ها و فواید کلاس های مهارت آموزی در حوزه های مختلف اشاره کرد و گفت: کودکان باید از سنینی در کلاس های مهارت آموزی چون مکانیکی، خیاطی، نجاری و امثال آن ثبت نام شوند که هم انجام کار با وسایل برای آنها آسیبی نداشته باشد و هم مغز پذیرش و توان هماهنگی و درک آن فعالیت را داشته باشد که این بازهم به شناخت ویژگی ها و استعدادیابی باز می‌گردد.