چگونه از سردرد و میگرن جلوگیری کنیم؟

راه‌های زیادی برای درمان میگرن و سردرد و حتی پیشگیری از بروز آن‌ها وجود دارد. بهترین راه‌ها برای مدیریت سردرد در خانه و زمانی که نیاز است حتما به پزشکان کلینیک سردرد تهران مراجعه کرد را در ادامه تشریح کردیم.

تفاوت میان سردرد و میگرن چیست؟

پزشکان سردرد‌ها را به دو دسته اصلی دسته بندی می‌کنند: اختلالات سردرد اولیه و اختلالات سردرد ثانویه. اختلال سردرد ثانویه زمانی است که سردرد ناشی از مشکلات دیگری در سر است. به عنوان مثال، اگر سردرد ناشی از عفونت سینوسی باشد که با درمان عفونت، سردرد نیز از بین خواهد رفت. دسته دیگر اختلالات سردرد اولیه هستند. در این مورد سردرد ناشی از یک بیماری دیگر نیست و خودش بیماری اصلی است.دو نوع رایج سردرد اولیه، سردرد عادی و میگرن هستند. معمولاً بیمارانی که به سردرد عادی مبتلا هستند به پزشک مراجعه نمی‌کنند، زیرا پس از مصرف یک قرص آرامبخش مناسب حالشان بهبود می‌یابد. در واقع سردرد‌های وخیم ناشی از میگرن نیاز به درمان دارند و باید به پزشک متخصص سردرد مراجعه کنند.

 

چه افرادی بیشتر مستعد ابتلا به میگرن هستند؟

میگرن یک اختلال بسیار شایع است. بین ۱۵ تا ۲۰ درصد جمعیت دنیا از میگرن رنج می‌برند و حدود سه چهارم آن‌ها خانم هستند. این درصد پیش از بلوغ تقریباً به طور مساوی بین پسران و دختران تقسیم می‌شود. میگرن کودکان را نیز درگیر خود می‌کند و در پسران کمی شایع‌تر است. با این حال پس از دوران بلوغ، هورمون‌های زنانه به یکی از دلایل میگرن تبدیل می‌شوند و به همین دلیل با بالا رفتن سن خانم‌ها بیشتر مستعد ابتلا به میگرن هستند.

 

چگونه می‌توان تفاوت میان میگرن و سردرد را تشخیص داد؟

میگرن یک سردرد متوسط تا شدید است؛ نوعی سردرد است که رسیدگی به کار‌های روزمره را سخت می‌کند. فرد مبتلا به میگرن تنها می‌تواند در یک اتاق تاریک دراز بکشد و هیچ تحرکی نداشته باشد. اگر چندین بار به چنین نوع سردردی مبتلا شدید لازم است به پزشک مراجعه کنید و دارو‌های مناسب را مصرف کنید. شدت میگرن به مرور زمان بیشتر می‌شود و می‌تواند برای فرد بسیار آزاردهنده باشد.

سردرد میگرنی شامل دو دسته اصلی است: 1- سردرد بدون علائم عصبی (بدون اورا) 2- سردرد با علائم عصبی (با اورا) در 20 درصد موارد سردرد میگرنی با علائم عصبی به‌نام اورا همراه است که به آن میگرن با اورا می‌گویند. علائم عصبی (اورا) چشمی شامل اختلال بینایی به‌صورت رویت فلاش، لکه‌های نورانی، خطوط زیگ‌زاگ و تغییر در قدرت بینایی به‌صورت لکه در وسط میدان بینایی و اختلال دید یک نیمه میدان بینایی است. بی‌حسی و کرختی انگشتان، لب و صورت و گاهی فلج موقت اندام نیز جزو علائم عصبی (اورا) قبل از سر درد است. این علائم 20 دقیقه طول می‌کشد و پس از اتمام این علائم سردرد بیماران شروع می‌شود. سردرد میگرنی ضربان‌دار با شدت متوسط تا شدید است؛ به‌طوری که فرد قادر به کار کردن و فعالیت نخواهد بود و معمولاً در بیداری و کمتر در خواب رخ می‌دهد. مدت زمان حمله سردرد چهار تا 72 ساعت (80 درصد همراه باتهوع و 50 درصد همراه با استفراغ) است. علاوه بر این 10 تا 20 درصد موارد با اشک ریزش و آبریزش از بینی همراه است. 60 درصد افراد مبتلا به میگرن قبل از سردرد علائمی مثل تغییرات خلق (افسردگی، عصبانیت)، خستگی، تحریک پذیری، درد عضلات و بی‌اشتهایی، اسهال و یا یبوست دارند. گاهی این علائم تا 24 ساعت پس از حمله سردرد ادامه می‌یابد.اگر شما هم از سردرد میگرنی رنج میبرید باید به بهترین متخصص مغز و اعصاب در تهران مراجعه کنید تا به کنترل و درمان میگرن شما بپردازد.

برخی از ساده‌ترین راه‌ها برای پیشگیری میگرن چیست؟

چهار عامل اصلی برای میگرن وجود دارد: گرسنگی، کم آبی، استرس و کمبود خواب. بنابراین، افراد مستعد به میگرن حتماً باید وعده‌های غذایی کامل و منظمی بخورند، در طول روز به اندازه کافی آب بنوشند، یک برنامه خواب منظم داشته باشند و راه‌هایی برای درمان و مدیریت استرس خود پیدا کنند.

 

در مرحله بعدی غذا‌ها و نوشیدنی‌های خاصی نیز می‌توانند در فرد باعث بروز میگرن شوند. شاید این عوامل رایج نباشند، اما اگر بتوانید محرک‌های غذایی برای میگرن خود را شناسایی کنید، به راحتی می‌توانید از این سردرد‌های آزاردهنده دوری کنید. بهترین روش برای شناسایی محرک‌های غذایی، داشتن یک دفترچه خاطرات سردرد است! هر زمان که دچار سردرد شدید، به عقب برگردید و غذا‌هایی را که حدود پنج ساعت قبل از شروع سردرد خورده‌اید، یادداشت کنید. این روش را برای چند دفعه مختلفی که دچار سردرد شده‌اید امتحان کنید، سپس متوجه خواهید شد که آیا محرک غذایی وجود دارد یا خیر.

 

در زمان بروز علائم اولیه سردرد و میگرن چه کاری از دست ما برمی‌آید؟

به طور کلی، بهتر است دارو مصرف کنید. تایلنول یا استامینوفن بی‌خطرترین گزینه‌ها هستند، اما ممکن است برای تمام افراد مفید نباشند. قرص‌های ایبوپروفن نیز برای کاهش علائم سردرد مناسب هستند. گزینه دیگر دارو‌های ترکیبی حاوی یک ضد التههاب مانند آسپرین و کافئین است. کافئین می‌تواند یک داروی بسیار قوی برای از بین بردن میگرن باشد. همچنین می‌توانید یک ضد التهاب متفاوت مانند ناپروکسن مصرف کنید.

چگونه سردرد میگرنی را مدیریت و کنترل کنیم؟

خواب منظم، رعایت رژیم غذایی مناسب، ورزش هوازی منظم، عدم‌مصرف داروهای تشدید‌کننده میگرن مثل داروهای هورمونی، ضد‌بارداری، داروهایی مثل نیتریک اسید می تواند به کاهش حملات کمک کند. علاوه بر این، برای درمان‌های غیردارویی نیز می‌توان از روش‌های طب سوزنی، طب سنتی، بیوفیدبک و رفتاردرمانی در بعضی موارد در درمان بیماران میگرنی استفاده کرد. در بیماران با سردرد میگرنی که با داروهای پیشگیری‌کننده برای سه ماه پاسخ نداده باشد تزریق بوتاکس برای میگرن (یا همان آمپول بوتاکس یا آمپول dysport ) در عضلات قدام و خلف سر وکنار سر ممکن است حملات سردرد را کاهش دهد.

چه عوامل محیطی یا غیرمحیطی، سبب تشدید سردردهای میگرنی می‌شود ؟

استرس و نگرانی، سروصدای زیاد، نورهای شدید، بوهای تند و تحریک‌کننده مثل عطر، بوی سیگار، گرسنگی، بی‌خوابی، ضربه به سر، مصرف برخی غذاها مثل پنیر، شکلات، سوسیس و کالباس، پیاز خام، تغییرات هورمونی در زنان (قاعدگی و مصرف هورمون‌های زنانگی و قرص ضد‌بارداری)، مصرف داروها مثل نیتروگلیسرین (در افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی و عروقی) از عوامل تشدید‌کننده سردردهای میگرنی است. علاوه بر این برخی از داروها که حاوی استروژن است، داروی ضد‌فشار خون شامل هیدرولارین و رزرپین نیز احتمال تشدید سردردهای میگرنی را افزایش می‌دهد.

زندگی بدون سردرد حق هر انسانی