طب سنتی جزئی از نظام سلامت جهانی است و نباید به عنوان یک حوزه جداگانه در نظر گرفته شود. بر اساس آمار سازمان جهانی بهداشت تا سال ۲۰۱۸، از ۱۹۴ کشور عضو، ۱۷۰ کشور به استفاده از طب سنتی و مکمل پرداخته‌اند و حدود نیمی از این کشورها سیاست‌های ملی برای توسعه این نوع طب دارند. همچنین، حدود ۱۲۰ کشور به دنبال توسعه و گسترش تولید گیاهان دارویی هستند.
مدیر گروه طب ایرانی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد گفت: توسعه طب ایرانی یا به اصطلاح رایج، طب سنتی به صورت علمی و آکادمیک، نیاز جامعه است.
دکتر علیرضا درخشان امروز (۲۵ مهر ماه) در نشست خبری «توسعه طب سنتی؛ باید‌ها و نبایدها» اظهار کرد: براساس مطالعات جهانی انجام‌شده روند تقاضای جهانی برای بهره‌مندی از خدمات طب سنتی روندی رو به رشد است و ایران هم از این قاعده مستثنی نبوده است. به این معنی که با تقاضا‌های روزافزون در این حوزه روبه‌رو هستیم و سیاست‌گذاران نظام سلامت باید پاسخگوی این نیاز باشند، والا سودجویان و مداخله‌گران در حوزه سلامت مدیریت این تقاضا‌ها را در دست خواهند گرفت.
وی با اشاره به تعداد فارغ‌التحصیلان متخصص طب سنتی در مشهد، گفت: ۶۴ متخصص طب ایرانی تا کنون از دانشکده طب سنتی و مکمل دانشگاه علوم پزشکی مشهد فارغ‌التحصیل شده‌اند و حدود ۲۰۰ پزشک عمومی هم دوره‌های آموزشی خاص طب ایرانی را گذرانده‌اند و در بخش‌هایی از حوزه طب سنتی مجاز به فعالیت هستند، اما آمار دانشجویان و فارغ‌التحصیلان متخصص طب ایرانی و مکمل در کشور چیزی حدود ۱۰۰۰ نفر است که با توجه به نیاز و تقاضای روزافزون در جامعه حتماً باید از منظر کمی برای رشد و توسعه این رشته تخصصی برنامه‌ریزی‌های لازم انجام شود.
او همچنین به سوءبرداشتی که از طب سنتی وجود دارد که طب سنتی مسیرش از مسیر علمیِ پزشکی جداست اشاره کرد و گفت: با تاسیس دانشکده‌های طب ایرانی، این طب در مسیر طب مبتنی بر شواهد و در مسیر تبدیل کردن گزاره‌های طب سنتی به گزاره‌های علمی و آکادمیک حرکت کرد. البته علت اصلی اتهام غیرعلمی بودن طب سنتی مرتبط با فعالیت سودجویان و مداخله‌گران این حوزه است که لطمات و صدمات جبران‌ناپذیری را به افکار عمومی و بنیان‌های طب سنتی وارد کرده است و می‌کنند. امیدوارم سیاست‌گذاران نظام سلامت با هدف‌گذاری مناسب بتوانند آگاهی مردم را از حدود و ثغور طب سنتی علمی افزایش دهند و دست مداخله‌گران این حوزه را کوتاه کنند.
این استاد دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به جایگاه ایران در حوزه تولید مقالات علمی در زمینه طب سنتی، بیان کرد: ایران پس از آمریکا، چین و هند جایگاه چهارم را در حوزه تولید مقالات علمی تخصصی طب سنتی دارد؛ بنابراین در سیر تولید علم و بحث آکادمیک شدن طب ایرانی ما دستاورد‌های خوبی داشتیم.
نمک دریا بدترین نوع نمک و ظرف مسی بدترین ظرف پخت غذاست
وی با انتقاد از آشفته بازار فضای مجازی بویژه در حوزه طب سنتی، گفت: یک روز می‌آیند و می‌گویند نمک دریا بهترین نوع نمک است. فردا می‌گویند بهترین ظرف پخت غذا، ظرف مسی است. من می‌گویم که این توصیه‌ها ارتباطی به منابع علمی طب ایرانی ندارد، مثلاً طبق منابع، بدترین نوع نمک مصرفی نمک دریاست، چون ترکیبات مضر فراوانی دارد و بدترین نوع ظرف پخت غذا، ظرف مسی است، چون مس را به غذا وارد می‌کند که در طولانی‌مدت تهدیدکننده سلامت فرد خواهد بود.
درخشان بیان کرد: طب سنتی یک جزیره جداگانه در حوزه سلامت مردم نیست و نباید باشد. تا سال ۲۰۱۸ طبق آمار سازمان جهانی بهداشت از ۱۹۴ کشور عضو، ۱۷۰ کشور اعلام کرده‌اند که از طب سنتی و مکمل استفاده می‌کنند و از این تعداد حدود ۵۰ درصد سیاست‌های ملی برای توسعه طب سنتی و مکمل دارند. حدود ۱۲۰ کشور اعلام کرده‌اند سیاست توسعه و گسترش تولید گیاهان دارویی را تعقیب می‌کنند.
وی اظهار کرد: طبق مقالات منتشرشده ۸۴ درصد مردم دنیا در کنار طب مدرن خواهان دریافت خدمات طب سنتی و مکمل هستند و تمایل دارند از هر دو مدالیته بهره‌مند شوند. ایران هم از این قاعده مستثنی نیست. این یعنی تقاضا فراوان است و البته بازار داغ سودجویان و کلاهبرداری نیز فراوان؛ بنابراین تاکید می‌کنم رشد و توسعه طب ایرانی علمی در کنار طب مدرن نیاز مبرم و به‌روز جامعه است.
او با تاکید بر اینکه در هیچ بخش از خدمات طب ایرانی، طب مدرن حذف نمی‌شود، گفت: بخصوص در حوزه تشخیص بیماری‌ها دستاورد‌های طب مدرن اصلاً قابل مقایسه با روش‌های سنتی نیست؛ بنابراین تشخیص‌هایی که امروز از گوشه و کنار می‌شنویم با یک نبض گرفتن و دیدن رنگ چشم و زبان انجام می‌شود، از دیدگاه طب ایرانی علمی مورد تایید نیست.
وی ادامه داد: ۹۰ درصد دارو‌های تجویزی پزشکان طب ایرانی، دارو‌های دارای مجوز از سازمان غذا و دارو است و ارجاعات به گیاهان دارویی غیرفرموله که مسیر روشنی برای تهیه و نگهداری آنها وجود ندارد و احتمال آلودگی آن هم می‌رود، انجام نمی‌شود. درمان با داروی گیاهی از همان اسلوب درمان با داروی شیمیایی پیروی می‌کند. دارو‌های گیاهی هم دارای عارضه هستند و باید با دوز مشخص و روش‌های مورد تجویز پزشک و برای درمان بیماری پس از تشخیص پزشک مصرف شوند.
او افزود: طب ایرانی علمی باید به مردم معرفی شود و سیاست‌گذاران نظم سلامت باید با برنامه‌ریزی درست حدود و ثغور فعالیت در این عرصه را روشن و دست مداخله‌گران در حوزه طب سنتی را که به سلامت جامعه آسیب می‌زنند، کوتاه کنند.