بر اساس منابع طب سنتی ایران، چاقی مفرط موجب بروز بیماری‌هایی مانند تنگی نفس به سبب پر بودن رگ‌ها، غشی و سکته به واسطه ریختن مواد و فضولات به قلب یا مغز، شکافته شدن و ایجاد پارگی در رگ‌ها، خفقان به سبب گرفتگی عروق و عدم نفوذ هوای تازه به اندام‌ها و فساد مزاج روح، عقیم شدن یا ناباروری، افزایش احتمال سقط، اسهال به سبب کثرت رطوبات و… می‌شود.
در افراد چاق به سبب وجود رطوبت و بلادت حواس و سیستم عصبی، بیماری‌های بدنی به سرعت علامت‌دار نمی‌شوند و زمانی بیماری علامت نشان می‌دهد که مستحکم و پایدار شده و درمان آن مشکل است. همچنین اثر دارو به دلیل وجود مواد زائد بسیار در بدن فرد، به راحتی و به سرعت به عضو بیمار نمی‌رسد و این امر نیز بر دشواری درمان این افراد می‌افزاید.
در درمان چاقی، اولین قدم پیشگیری با تدابیر ساده (اصول ششگانه سلامتی) است:
1- هوا:
لازم است افراد در فصول مختلف تدابیر مخصوص هر فصل را رعایت کرده تا از تجمع بیش از حد مواد جلوگیری شود. به عنوان مثال در فصل زمستان هاضمه انسان قوی بوده و بدن به مصرف مواد با کالری بالا تمایل بسیار دارد. چنانچه افراد به موازات افزایش ورود مواد غذایی به بدن، فعالیت خود را افزایش ندهند، منجر به تجمع بیش از حد فضول و نهایتا منجر به افزایش وزن می‌شود.
2- خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها:
– عدم مصرف مخلفات به همراه وعده‌های غذایی؛ زیرا مصرف مخلفات مانند سبزی، سالاد، ماست، ترشی و … علاوه بر ایجاد سوء هضم، موجب ایجاد اشتهای کاذب و دروغین در افراد شده و شخص بیش از حد نیاز غذا را استفاده می‌کند. در این حالت معده نیز قادر به هضم درست و کامل نبوده و بلغم غیرطبیعی بسیاری تولید می‌کند.
– مصرف آب نیم ساعت قبل، هنگام و یک ساعت بعد از غذا موجب ایجاد سردی دستگاه گوارش شده و علاوه بر ایجاد سوء هاضمه و علائمی مانند ترش کردن و نفخ، موجب تولید بلغم غیرطبیعی و چاقی فرد است.
– داشتن ساعات منظم غذایی به تنظیم عملکرد دستگاه گوارش کمک کرده و موجب بهبود هاضمه و جلوگیری از تولید رطوبات زائد در بدن می‌شود.
– پرهیز از ایجاد گرسنگی بیش از حد؛ زیرا زمانی که شخص در حالت گرسنگی شدید اقدام به مصرف غذا می‌کند، دارای ولع و تمایل بسیار به خوردن است و همین امر موجب می‌شود شخص بیش از نیاز و توان معده، غذا را مصرف کرده و موجب ایجاد رطوبات غیر طبیعی و سوء هاضمه است.
– جویدن کامل لقمه‌های غذایی و مصرف غذا بدون سرعت و با آرامش کامل؛ علاوه بر اینکه موجب مخلوط شدن لقمه غذایی با بزاق و ایجاد لغزندگی کامل لقمه و بلع راحت آن می‌شود، فرد را از مصرف مایعات به همراه غذا بی‌نیاز کرده و ماده قابل هضم و مناسبی را به معده تحویل می‌دهد. در نتیجه هضم معدی نیز به خوبی و بدون تولید فضولات بسیار انجام می‌شود و مانع ایجاد چاقی و اضافه وزن در اشخاص است.
3- حرکت و سکون:
داشتن حداقل 0.5 تا 1 ساعت ورزش در طول روز موجب گرم کردن بدن و کمک به دفع فضولات و بلاغم و حرکت رطوبات است. همچنین موجب فعال شدن سیستم تعریق افراد که یکی از راه‌های دفع رطوبات است، می‌شود. در کسانی که معده رطوبی دارند، توصیه می‌شود جهت گرم کردن معده و کاهش وزن، ورزش را صبح ناشتا انجام دهند.
4- خواب و بیداری:
داشتن خواب منظم و کافی بخصوص خواب ابتدای شب (9 تا 10 شب) و عدم خوابیدن در ساعات بعد از طلوع آفتاب. هر یک ساعت خواب قبل از نیمه شب به اندازه دو ساعت خواب بعد از نیمه شب، موجب ایجاد شادابی بدن و افزایش قدرت هضم مواد و دفع فضولات می‌شود. همچنین خواب بعد از طلوع آفتاب، موجب تولید بلغم و رطوبات در بدن است.
5- احتباس و استفراغ:
یکی از معضلات منجر به چاقی در برخی افراد داشتن یبوست و عدم دفع کامل و راحت و روزانه مدفوع است. این امر علاوه بر آنکه موجب بازجذب سموم و فضولات به بدن می‌شود، موجب ایجاد اختلال هضم و تولید رطوبات زائد است.
دفع خون قاعدگی در زنان، یکی از راه‌های استفراغ و خروج مواد زائد است. در برخی زنان به دنبال کاهش حجم یا دفعات قاعدگی یا در دوران یائسگی، تجمع رطوبات موجب ایجاد چاقی و تورم در اندام‌ها می‌شود.
6- اعراض نفسانی:
غم، اندوه، افسردگی و هیجانات روحی موجب تولید و ترشح خلط سودا در بدن شده که با ریزش آن به دهانه ورودی معده، علاوه بر سوزش زیر جناغ سینه، موجب افزایش وزن می‌شوند. همچنین این افراد به مرور مبتلا به ریزه‌خواری (مصرف تنقلات بسیار در میان وعده) می‌شوند. علاوه بر آن در برخی به سبب کاهش قوای روحی، میزان فعالیت بدنی موثر کاهش یافته و بدن به سمت سردی و افزایش رطوبت می‌رود.
بنابر اعلام دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، رعایت نکات ساده «اصول 6 گانه تندرستی» طب سنتی ایران، موجب جلوگیری از ایجاد چاقی و در افراد مبتلا به اضافه وزن منجر به کاهش وزن می‌شود.
در افرادی که به مدت طولانی مبتلا به افزایش وزن هستند، لازم است جهت کاهش وزن همراه با حفظ سلامتی و پاکسازی اساسی به متخصص طب سنتی مراجعه کنند و از رژیم‌ها یا داروهای متفرقه استفاده نکنند.
منبع: همشهری آنلاین