در ادامهی قسمت اول شما را با رایجترین جملات نامناسبی آشنا کنیم که اغلب والدین در شرایط بحرانی به فرزندان خود میگویند.
«خودت بهتر میدونی!»
حرفهای طعنهآمیز و مسخره کردن کودک میتواند بیش از آنچه فکرش را میکنید به او ضربه بزند. چون ممکن است کودک اطلاعی از اتفاقات پیشرو نداشته باشد. فرآیند آموزش مستلزم آزمون و خطاست. آیا فرزند شما واقعا درک میکند که نمیتواند از پارچ آب بخورد؟ یا اینکه آب خوردن از پارچ برایش سخت است؟ شاید او دید متفاوتی به قضیه داشته باشد یا قبلا در مهد کودک این کار را انجام داده باشد.
حتی اگر او همان اشتباه دیروزی را تکرار کند، نباید اینطور حرف بزنید! این جملات کمکی به تغییر رفتار کودک نمیکنند. بگذارید کودک شخصا به رفتارهایش شک کند. همچنین میتوانید از جملاتی مثل این استفاده کنید: «دوست دارم این کار را اینجوری انجام بدهی، ممنونم».
«بس کن وگرنه کاری میکنم که اشکت در بیاد!»
تهدید کردن معمولا نتیجه ضعف و سرخوردگی والدین است؛ از این رو، هیچ تاثیر مثبتی ندارد. مشکل این است که تهدید کردن، دیر یا زود برای کودک بیمعنی میشود. پس باید چیزی بگویید که تاثیرش را از دست ندهد. تهدیدات کلامی اغلب به کتک زدن کودک منجر میشوند. امری که به گفته محققان هیچ تاثیری بر تغییر رفتار کودکان ندارد.
هر قدر کودک کوچکتر باشد، دیرتر عبرت میگیرد. مطالعات محققان نشان داده است که احتمال تکرار یک اشتباه توسط یک کودک دو ساله در یک روز هشتاد درصد است. صرفنظر از اینکه از چه روش و ترفندی برای عبرت گرفتن کودک استفاده کنید.
«صبر کن بابات بیاد خونه!»
این جمله کلیشهای نه تنها یک تهدید محسوب میشود، بلکه دید کودک به اصول اخلاقی شما را تغییر میدهد. در این شرایط، برای اینکه تهدید موثر واقع شود باید شخصا دست به کار شوید و وضعیت را کنترل کنید. وقتی پدر به خانه میآید، ممکن است کودک رفتار قبلیاش را فراموش کرده باشد. گاهی نیز پیشبینی کودک در قبال تنبیه احتمالی پدر تاثیری بدتر از خود اشتباه در پی دارد.
به علاوه، سپردن تنبیه به شخص دیگر از میزان اقتدار شما خواهد کاست. در این شرایط کودک دیگر حرف شما را گوش نخواهد کرد، چون میداندتنبیهاش نمیکنید. علاوه بر این، با این کار شریک زندگیتان را در شرایطی قرار میدهید که به چشم کودک یک پدر بد باشد.
«عجله کن!»
چه کسی در این دنیای پرمشغله تا به حال این جمله را به زبان نیاورده است؟ مطمئنا هر پدر و مادری که یک کودک خردسال دارند، در روز بارها و بارها این جمله را به زبان میآورند. چون کودک نمیتواند جورابهایش را پیدا کند یا نمیتواند خودش آنها را بپوشد. تن صدای شما در این حالت تاثیر قابلتوجهی دارد و شدت عجله را به کودک منتقل میکند.
اگر از آن دسته افرادی هستید که دائم آه و ناله میکنند یا دست روی دست میگذارند و از کند بودن کودک گلایه دارند، بهتر است تجدید نظر کنید. با این کار باعث نمیشوید که کودک میزان عجله شما را درک کند و سریعتر آماده شود؛ بلکه تنها باعث میشود کودک احساس گناه کند، اما در عین حال انگیزهای برای سرعت بخشیدن به امور نمیدهد.
«کارت عالی بود!» یا «دختر خوب!»
تحسین کردن کودک چه عیبی میتواند داشته باشد؟ روحیهدهی مثبت به کودک یکی از قابلیتهای یک پدر و مادر خوب است. اما مشکل زمانی رخ میدهد که تحسین شما مبهم و غیرضروری باشد. گفتن اینکه «کارت عالی بود» پس از هر کار کوچکی که از کودک سر میزند، باعث میشود که ارزش انجام یک کار بزرگ برای کودک بیمعنی شود. بچهها این را میفهمند. آنها تفاوت بین یک کار ساده و یک تلاش واقعی را درک میکنند.
برای جلوگیری از ارتکاب این اشتباه به نکات زیر توجه کنید:
• تحسین صرفا مختص دستاوردهایی است که نیازمند تلاش واقعی هستند. خوردن یک لیوان شیر یا کشیدن نقاشی کار بزرگی نیست. اگر اینطور باشد، باید هر روز دهها بار کودک خود را تحسین کنید.
• خاص باشید. به جای اینکه بگویید «چه کار زیبایی»، بگویید «چه خلاقانه»! یا اینکه درباره کاری که کرده با او صحبت کنید.
• به جای کودک، بهتر است کارش را تحسین کنید: مثلا بگویید: «همونطور که ازت خواستم، موقع درست کردن پازل خیلی آروم بودی. منم تونستم به کارای اداریم برسم.»
همانطور که میبینید، گفتن این جملات ساده تاثیر بسیاری بیشتری از برآشفته شدن و عصبانیت دارد. پس از همین فردا شروع کنید و در مقابله با کودکتان ملایمتر رفتار کنید.
منبع: parenting
۵ روش برای تربیت فرزند مودب