به گزارش سلامت نیوز به نقل از سایت بازده، کوتاهی قد در بیشتر موارد ناشی از عوامل فیزیولوژیک مانند علل سرشتی یا فامیلیال (ژنتیک) است، اما ممکن است به دنبال بیماری‌های مهم و قابل درمان (علل پاتولوژیک) نیز رخ دهد. علل پاتولوژیک کوتاهی قد شامل بیماری‌های مزمن گوارشی یا کلیوی، ریکتز، دیسپلاری استخوانی، اختلالات کروموزومی، بیماری‌های مختلف نظیر سوءتغذیه و بیماری‌های ریوی، خونی و مشکلات روحی- روانی است.
علت دیگر کوتاهی قد مربوط به اختلالات هورمونی می‌باشد. با توجه به این که تغییرات رشد و افزایش قد می‌تواند، شاخص حساسی از سلامت عمومی تلقی شود، بررسی دقیق الگوی رشد به ویژه در دوران کودکی ضروری است. بلندقد شدن به عوامل متعددی بستگی دارد. قد افراد نتیجه‌ای از تداخل عوامل داخلی و محیطی در طول دوران رشد است.
عوامل داخلی تعیین‌کننده قد، فاکتورهای ژنتیکی است که فرد از والدینش دریافت می‌کند و قابل تغییر نیست، عوامل محیطی تاثیرگذار نیز عبارتند از: تغذیه، آب و هوا، اقلیم و بیماری‌ها و… مثلا شواهد موجود نشان می‌دهد نزدیکی یا دوری به خط استوا در اندازه بدن افراد موثر است.
اگر چه نمی‌توان عوامل محیطی و ژنتیکی را به راحتی جدا کرد ولی با بررسی ملل مختلف، نژادها و سرزمین‌های گوناگون این نتیجه به‌دست آمده که عوامل محیطی مانند تغذیه و رژیم غذایی مناسب و سالم بسیار مهم‌اند. از نظر ژنتیکی پس از اتمام دوران بلوغ افزایش قد متوقف می‌شود. در این نقطه، فعل و انفعالات پیچیده ژن‌ها، مواد مغذی و هورمون‌ها به اوج خود می‌رسد.
هدف نهایی رشد رسیدن به نقطه تولید مثل و انتقال وراثت به نسل‌های بعد می‌باشد که در اینجا رشد قدی هم به اوج خود می‌رسد. تغذیه مناسب بیشترین اثر را در مراحل رشد دارد. دوران بلوغ آخرین فرصت برای افزایش قد است. علاوه بر هورمون رشد که از هیپوفیز ترشح شده و مسئول افزایش قد است، ترشح بعضی هورمون‌ها نیز در رشد قد تاثیر دارد به عنوان مثال هورمون‌های جنسی زنانه و مردانه در مقدار بالا باعث تکمیل زودهنگام رشد استخوانی و غضروف‌ها شده و عملکرد هیپوفیز را مهار می‌کند، همچنین کم کاری تیروئید می‌تواند باعث اتصال زودهنگام غضروف‌های مفصلی و توقف رشد شود.
رشد قدی با سلامت استخوان و رشد استخوانی همسو می‌باشد. بسیاری از مکمل‌ها و مواد مغذی و هورمون‌ها ضروری برای این منظور به صورت طبیعی و صنعتی وجود دارند که در فرآیند رشد استخوان و افزایش قد موثر هستند.
۱– کلسیم
کلسیم برای رشد و افزایش تراکم استخوان‌ها ضروری است چون ماده معدنی اصلی استخوانی می‌باشد. در دوران کودکی و نوجوانی استخوان‌ها در حال رشد هستند، حتی پس از توقف رشد، هنوز استخوان‌سازی ادامه دارد اما باعث رشد طولی استخوان و افزایش قد نمی‌شود. کلسیم در محصولات لبنی مانند شیر، پنیر، ماست و… تخم‌مرغ، گیاهان برگ سبز تیره مانند اسفناج، ماهی ساردین، مغزجات یافت می‌شود. بعضی غذاها مهارکننده جذب کلسیم‌اند و بر روی رشد اثر منفی دارند. این غذاها شامل نوشیدنی‌های حاوی کربوهیدرات‌ها، نمک، چربی، شکر و قهوه می‌باشند.
۲–منیزیم
مصرف آن باعث افزایش تراکم استخوانی می‌شود. منیزیم محرک غده تیروئید برای ترشح هورمون کلسیتونین است، این هورمون میزان کلسیم در خون و فعالیت سلول‌های استخوان‌ها را تنظیم می‌کند. با افزایش منیزیم و کلسیم در خون ساخت و رشد طولی استخوان‌ها افزایش پیدا می‌کند. رژیم‌های غذایی حاوی منیزیم و مکمل‌های حاوی آن باعث افزایش دانسیته استخوانی و تحریک رشد قدی می‌شود.
۳–ویتامین‌های گروهB+
از بین ویتامین‌های گروه B ویتامین B۱ و B۲ در رشد قد و جلوگیری از کوتاهی قد نسبت به بقیه موثرتر هستند.
۴– روی
عنصر روی با تاثیر بر ترشح برخی هورمون‌ها از غدد جنسی و تاثیر مثبت بر غده تیروئید و ترشح کلسیتونین و همچنین با تاثیر بر افزایش تولید ویتامین D و در نتیجه جذب کلسیم در رشد استخوانی و افزایش قد موثر است. از طرفی روی با تاثیر بر فعالیت هورمون سوماتومدین که توسط هورمون رشد ترشح آن تحریک می‌شود، باعث ایجاد بافت غضروفی و استخوان شده و عامل موثری بر رشد بدن و رشد اسکلت استخوانی است. بنابراین کمبود آن باعث مشکلات حاد از جمله کوتاهی قد خواهدشد.
۵– ویتامینD
حداکثر تاثیرگذاری آن بر سلامت استخوان و بافت‌های همبند موثر بر افزایش قد و جلوگیری از کوتاهی قد در استفاده همزمان با کلسیم است. ویتامین D با افزایش جذب کلسیم و نشست آن در استخوان باعث تحریک رشد اسکلت استخوانی و بلندتر شدن قد می‌شود
۶– ویتامینC
یکی از ویتامین‌های اساسی برای رشد و نیز افزایش قد و رشد اسکلتی ویتامین C است. این ویتامین باعث افزایش ساخت بافت همبند و تاندون‌ها و سایر اجزای بافت اسکلتی شده و استحکام بیشتر آن را موجب می‌شود. منبع این ویتامین میوه‌های تازه از جمله مرکبات، زردآلو، توت فرنگی، انبه، سیب، موز، گوجه فرنگی و سبزیجات می‌باشد.
لطفا ادامه مطلب را در «12 عامل موثر در افزایش قد- (قسمت دوم)» بخوانید
منبع: سلامت نیوز
مهم ترین عامل موثر در رشد قد چیست؟