«زمانی که سرماخورده‌اید بهتر است لبنیات نخورید. شیر باعث تولید مخاط بیشتر می‌شود.» احتمالا یکی از این جملات را موقع سرماخوردگی شنیده‌اید. بسیاری از افراد بر این باورند که محصولات لبنی در زمان سرماخوردگی مخاط بیشتری تولید می‌کنند. اما آیا دلیلی در این زمینه و برای پشتیباتی این نظر وجود دارد؟
مخاط و سرماخوردگی
سرماخوردگی، آنفولانزا و سایر عفونت‌های تنفسی باعث می‌شوند که احساس ناخوشایندی داشته باشیم. در واقع این بیماری‌ها علائم مختلفی هم‌چون آبریزش بینی، گرفتگی بینی، سرفه، گلودرد و در پاره‌ای موارد تب به همراه دارند. بسیاری از این علائم در واکنش به ویروسی رخ می‌دهند که به بدن ما هجوم آورده است. در واقع این علائم به نوعی مکانیسم دفاعی بدن تلقی می‌شوند – روشی که بدن ما سعی می‌کند از طریق آن از شر ویروس راحت شود و منجر به مریضی ما خواهد شد. افزایش تولید مخاط یکی از راه‌هایی است که بدن از طریق آن با عفونت مبارزه می‌کند و هرچند که چندان وضعیت مطلوب و خوشایندی نیست، اما در از بین بردن عفونت بسیار مؤثر است.
بنابراین سؤالی که مطرح می‌شود این است که اگر بدن‌تان برای رهایی از دست عفونت یا سایر عوامل خارجی مانند عوامل آلرژی‌زا، مخاط تولید کرد آیا محصولات لبنی می‌تواند در این روند نقشی داشته باشد؟ 
تحقیقات زیادی این نظریه را مورد بررسی قرار داده که آیا محصولات لبنی باعث افزایش مخاط می‌شوند یا نه. نتایج این تحقیقات نشان می‌دهد که این‌طور نیست. نوشیدن شیر یا خوردن محصولات لبنی باعث ایجاد مخاط بیشتر نمی‌شود.
از افرادی که بینی‌شان گرفته بود پرسیده شد که وقتی بعد از این مشکل محصولات لبنی مصرف کردند چه اتفاقی برایشان افتاد، در پاسخ گفتند که تولید مخاط آنها بیشتر شد. با این حال، دلایل علمی از این گزارش، خوداظهاری افراد را پوشش نمی‌دهد.
در تحقیقی دیگر، تولید مخاط زمانی که افراد دماغ‌شان را می‌گرفتند و فین می‌کردند مورد ارزیابی قرار گرفت.  در یک تحقیق دیگر، این مسئله مورد ارزیابی قرار گرفت که افراد بعد از نوشیدن شیر گاو و شیر سویا چه وضعیتی داشتند و نتایج بسیار مشابه هم بود. شرکت‌کنندگان نمی‌دانستند که چه نوع شیری داشتند می‌نوشیدند اما علائم بسیار مشابهی گزارش شد. از نتایج مربوط به هر دوی این تحقیقات مشخص شد که هیچ شواهدی دال بر این‌که محصولات لبنی بر تولید مخاط تأثیر دارند در کار نبوده است.
چرا افراد به این مسئله باور دارند؟
نوشیدن شیر باعث غلیظ‌تر شدن مخاط شده و لایه‌ای را به طور موقت در دهان و گلو ایجاد می‌کند. این احتمال وجود دارد که این اثرات منجر به شکل‌گیری این باور شود که محصولات لبنی –و خصوصا شیر– باعث افزایش تولید مخاط در این وضعیت شده در شرایطی که اصلا این‌گونه نیست. ممکن است چنین احساسی داشته باشید که در گلویتان مخاط بیشتری ایجاد شده است؛ چرا که حس می‌کنید مخاط گلویتان غلیظ‌تر شده اما در واقع این‌طور نیست.
در برخی موارد، افرادی که نسبت به شیر یا محصولات لبنی حساسیت دارند، در قالب نوعی واکنش آلرژیک، دچار افزایش تولید مخاط می‌شوند. با این حال، ‌اکثر افرادی که آلرژی طبیعی نسبت به لبنیات دارند زمانی که محصولات لبنی مصرف می‌کنند به علائمی هم‌چون کهیر، استفراغ، درد معده، مدفوع خونی و یا آنافیلاکسی دچار می‌شوند.
چه کاری می‌توان برای مخاط انجام داد؟
بنابراین حالا که می‌دانیم محصولات لبنی هیچ تأثیری بر مخاط شما ندارد، احتمالا دوست دارید اطلاعات بیشتری درباره این مسئله داشته باشید که زمانی‌که در بینی یا سرتان احساس گرفتگی دارید، چه کاری می‌توانید انجام دیاد. هیچ دلیلی برای قطع مصرف محصولات لبنی وجود ندارد، اما کارهای دیگری هست که می‌توانید انجام دهید.
آب بیشتری بنوشید
هیدراته نگه داشتن بدن با نوشیدن آب فراوان باعث رقیق شدن مخاط شده و تخلیه آن را راحت‌تر خواهد کرد. اکثر افراد آب کافی در روز نمی‌نوشند. اما بهتر است بدانید زمانی که بینی یا سرتان دچار گرفتگی شده به آب بیشتری نیاز دارید. 
رطوبت‌ساز بخرید
همان‌قدر که نوشیدن آب زیاد در رقیق کردن مخاط تأثیرگذار است، به کار انداختن یک رطوبت‌ساز هم می‌تواند بسیار مؤثر باشد. رطوبت زیاد در هوا خصوصا زمانی که شب‌ها خواب هستید مانع از خشک شدن و حساسیت مجاری تنفسی‌تان خواهد شد. این دستگاه باعث روان شدن گرفتگی بینی شده و تخلیه آن را ساده‌تر خواهد کرد.
از داروهای بدون نسخه استفاده کنید
داروهایی مانند دکونژستانت‌ها  (یا ضدگرفتگی) و شربت‌های سینه می‌توانند در رفع گرفتگی بینی و گلو بسیار تأثیر گذار باشند؛ چرا که مخاط را تجزیه کرده و تخلیه آن را از سینوس‌ها آسان‌تر خواهند کرد.
اسپری آب‌نمک را امتحان کنید
اسپری‌ آب‌نمک در بسیاری از داروخانه‌ها در دسترس بوده و یکی از بهترین روش‌ها برای روان‌سازی مخاط در بینی و سینوس‌ها است. این اسپری‌ها نرم و ملایم بوده و استفاده از آنها ساده است. در ضمن هیچ ترکیب دارویی خاصی نداشته و استفاده از آنها عوارض جانبی به همراه ندارد.
منبع: health 

هنگام ابتلا به سرماخوردگی آنتی‌بیوتیک بخوریم یا نخوریم؟