هپاتیت به معنای تورم کبد است و به دلایل مختلفی می‌تواند ایجاد شود که بعضی از آنها قابل سرایت هستند.
انواع هپاتیت
5 نوع هپاتیت وجود دارد که هر کدام به دلایل متفاوتی رخ می دهند.
اما چیزی که در همه آنها مشترک است، عفونی و متورم شدن کبد است.
هپاتیت A
هپاتیت A معمولا با نوشیدن یا خوردن چیزی که به ویروس هپاتیت آلوده است، به وجود می آید.
این نوع هپاتیت نسبت به انواع دیگر هپاتیت خطر کمتری دارد. و بیشتر مواقع خودش به مرور درمان می شود و کبد را دچار تورم طولانی مدت نخواهد کرد.
با اینحال 20 درصد افرادی که به این نوع هپاتیت مبتلا می شوند، مجبورند در بیمارستان بستری شوند.
برای پیشگیری از این نوع هپاتیت می توان واکسن زد.
هپاتیت B
این نوع هپاتیت به روش های مختلفی به وجود می آید.
از رابطه جنسی با فرد مبتلا گرفته تا استفاده از سرنگ مشترک میان معتادان به مواد مخدر.
ویروس این نوع هپاتیت می تواند از مادر به نوزاد، هنگام تولد و یا حتی زمان جنینی، منتقل شود.
بیشتر بزرگسالان مبتلا، درمان می شوند اما برخی از آنها به صورت حامل باقی می مانند.
بدین منظور که با وجود اینکه علایم بیماری در آنها از بین رفته، می توانند دیگران را مبتلا کنند.
هپاتیت C
این نوع هپاتیت در اثر تماس با خون یا سرنگ های آلوده منتقل می شود. همچنین سوزن های آلوده هنگام خالکوبی نیز می توانند هپاتیت C به وجود آورند.
گاهی اوقات بیماران مبتلا به این نوع هپاتیت ممکن است علایمی نداشته باشند یا علایم بسیار ملایم باشند.
اما هپاتیت C در برخی موارد منجر به سیروز کبدی می شود. در این بیماری کبد دچار التهاب شدید می شود.
این نوع هپاتیت هرسال جان بیش از 16000 نفر را در ایالات متحده می گیرد و حدود 85 درصد از مبتلایان به بیماری مزمن کبدی مبتلا می شوند.
هپاتیت D
این هپاتیت در افرادی که مبتلا به هپاتیت B هستند، رخ می دهد و وضعیت بیماری آنها را بدتر می کند.
این هپاتیت هم از مادر به نوزاد و هم از راه ارتباط جنسی منتقل می شود.
هپاتیت E
این نوع هپاتیت بیشتر در آسیا، مکزیک، هند و آفریقا رخ می دهد و مانند هپاتیت A با خوردن و نوشیدن مواد غذایی آلوده به ویروس به وجود می آید.
هپاتیت F
محققان بنا بر بررسی هایشان، احتمال وجود ویروسی را می دهند که فرد را به هپاتیت مبتلا می کند.
این ویروس از هیچ یک از ویروس های شناخته شده نبوده و البته تحقیقات بیشتری لازم است تا وجود آن کاملا ثابت شود.
هپاتیت G
بررسی هایی نشان داده است که این نوع عفونت از طریق انتقال خون و تزریق منتقل می شود.
این نوع هپاتیت نسبتا ملایم است و معمولا میان افرادی که دریافت کننده خون هستند، دیده می شود.
گاهی اوقات این نوع هپاتیت به همراه هپاتیت C در فرد مبتلا مشاهده می شود.
علایم بیماری هپاتیت
بیماری هپاتیت ممکن است شبیه آنفلوانزا بروز کند و از علایم معمول آن می توان به تب، ضعف، تهوع، استفراغ، سردرد، بی اشتهایی، درد عضلانی، درد مفاصل و خواب آلودگی اشاره کرد.
از دیگر علایم هشدار دهنده تیرگی ادرار، مدفوع روشن و شبیه رنگ خاک رس، نارحتی شکمی و یرقان، زرد شدن سفیدی چشم ها و یا پوست به دلیل تجمع بیلی روبین، یکی از رنگدانه های زرد رنگ صفراوی.
اقدامات لازم در صورت ابتلا به هپاتیت
اگر فردی به بیماری هپاتیت A یا B مبتلا شده باشد، در بیشتر موارد با مراقبت و درمان های پزشک بدون معالجات ضدویروسی خاصی درمان می‌شود.
اما هپاتیت C زندگی افراد را بیش از بیماری های دیگر به خطر می اندازد که البته با درمان های به موقع می توان آن را تحت کنترل درآورد.
اگر کسی از اعضاء خانواده به هپاتیت مبتلا بود باید اقدامات لازم جهت سرایت نکردن بیماری به دیگر افراد خانواده انجام شود.
برای هپاتیت A، شستن مرتب دست ها بسیار مهم است. در مورد هپاتیت های B و C باید مراقب بود که با خون فرد آلوده در تماس نبود.
حتی مقدار کم و میکروسکوپی خون موجود روی مسواک و یا تیغ ریش تراشی می تواند بیماری را منتقل کند.
درمان به موقع می تواند هپاتیت را سرکوب و یا حتی از بین ببرد.
درمان های قدیمی تر برای بیماری هپاتیت C ترکیبی از درمان ضدویروسی با دو داروی پگ انترفرون Peg-Interferon و ریباویرین ribavirinاست.
این داروها عوارض بسیار شدیدی دارند و فقط برای 40 تا 80 درصد از بیماران، بسته به میزان شدت هپاتیت C، موثرند.
داروهای جدیدتر که در سال های 2013 و 2014 از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا به تایید رسیده است، موثرتر هستند و می توانند بیش از 90 درصد از بیماران را درمان کنند.
این داورها عبارتند از: سیمپریور (اولیزیو)- simeprevir (Olysio)، سوفوبوویر (سووالدی)- sofosbuvir (Sovaldi)، داروی هارونی- Harvoni – که ترکیبی از دو داروی سوفوبوویر و لدیپاسویر- ledipasvir است و همچنین داروی ویه کایرا پاک-Viekira Pak.
مراحل آزمایش و تشخیص هپاتیت
از دیگر نکات مهم در مورد این ویروس این است که به تدریج به کبد آسیب می‌رساند.
یک کبد سالم مواد شیمیایی مورد نیاز بدن را می‌سازد و مواد سمی را از خون خارج می‌کند.
اما وقتی فردی به این بیماری مبتلا می شود، کبد ملتهب شده و بافت طبیعی آن تخریب شده و به جای آن بافت فرسوده باقی می ماند.
پس از تشخیص پزشک آزمایش کبد انجام می‌گیرد. این کار از طریق آزمایش‌های خون، سونوگرافی و نمونه برداری از کبد انجام می شود و کار بسیار آسانی است.
فرد را به صورت موضعی بی حس کرده و با استفاده از سوزن، نمونه گیری انجام می شود. البته بیمار باید حداکثر یک روز در بیمارستان بستری شود.
پیشگیری از هپاتیت
* برای افرادی که در معرض خطر ابتلا هستند مانند کارمندان خدمات درمانی، واکسن هپاتیت A و B دردسترس است.
افرادی که در کنار فرد مبتلا به هپاتیت B زندگی می کنند و یا از یک مادر مبتلا به هپاتیت متولد شده اند و یا همسران شان مبتلا هستند باید واکسن هپاتیت بزنند.
اما متاسفانه هپاتیت C واکسن ندارد و افراد باید احتیاط های لازم را درنظر بگیرند.
* بهترین روش پیشگیری برای انواع هپاتیت، اجتناب از رابطه جنسی با فرد مبتلا و نیز نداشتن تماس خونی با او است.
* زخم و بریدگی های جدی پوست را حتما پانسمان کنید و اگر از کسی کمک می خواهید، باید از دستکش استریل استفاده شود.
* اگر به این بیماری مبتلا هستید، خون، پلاسما و اعضای بدن و بافت اهداء نکنید.
*از ریش تراش، مسواک، لوازم آرایش و لوازم شخصی دیگران به طور مشترک استفاده نکنید.
لینک مرتبط: باورهای غلطی که درباره هپاتیت داریم؟