سلامت دستگاه گوارش با مصرف سبوس

سبوس که یکی از غنی‌ترین منابع الیاف گیاهی (فیبر) مورد استفاده در برنامه غذایی شمرده می‌شود، پوسته خارجی هضم نشدنی گندم، جو دوسر، برنج و سایر دانه‌های غلات را شامل می‌شود که عمدتا این دانه‌ها آسیاب می‌شدند و سبوس آنها دور ریخته می‌شد.

خاصیت بر روی پوست و مو

دکتر جلیل صداقت پیشه در همین خصوص می‌گوید: مواد غذایی‌ای که شامل سبوسند به بدلیل داشتن ویتامین B می‌تواند در رشد مو و ترمیم عصب‌های پوستی نقش مهمی را ایفا کند البته بر خلاف عقیده بسیاری از مردم که اعتقاد دارند اگر سبوس را بصورت موضعی مصرف کنند بهتر است، باید در نظر داشت که مصرف آن بصورت خوراکی بیشتر موثر است. سبوس موجود در مواد غذایی می‌تواند از چین و چروک‌های پوست جلوگیری کند و بر روی عصب‌ها و حس‌های پوست موثر است. روغن سبوس برنج دارای ۱۵ تا ۲۰ درصد از اسیدهای چرب اشباع شده و ۸۰ تا ۸۵ درصد اسید میریستیک، ۱۲ تا ۱۸ درصد اسید پالمیتیک، یک تا ۳ درصد اسید استئاریک، ۴۰ تا ۴۵ درصد اسید لینولئیک، ‌به مقدار یک درصد اسید لینولئیک، ۰. ۲ تا ۰. ۴ درصد اسید پالمیتولئیک است. روغن سبوس برنج، به رنگ زرد طلایی است و به سختی، رنگ سفید و روشن پیدا می‌کند و از مشخصات این روغن آن است که تحت اثر گرما تا حرارت ۱۶۰ درجه، فاسد نمی‌شود و حاوی ویتامین‌های E وB است که باعث تقویت پوست و مو سر می‌شود.

لوازم آرایشی- بهداشتی

روغن سبوس برنج، در تهیه صابون، شامپو و فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مشروط بر آنکه مقدار اسیدهای چرب آزاد آن کم باشد: یعنی لیپاز فعال و موجود درآن، کاملا به‌صورت غیر فعال درآمده باشد. عصاره سبوس برنج با تشکیل یک لایه بر روی پوست بعد از شست و شو از خشک شدن پوست جلوگیری کرده و از پوست محافظت می‌کند، در ژاپن نیز مدت‌ها از سبوس برنج برای اعمال آرایشی و بهداشتی استفاده می‌شد، زیرا سبوس برنج رطوبت را در خود حفظ می‌کند و پوست را روشن‌تر می‌کند و از اثر صاف‌کنندگی پوست برخوردار است.

تنظیم قند خون

دکتر پیام فرحبخش متخصص تغذیه در همین خصوص می‌گوید: اگر شخصی اضافه وزن داشته باشد به علت دریافت سبوس کمتر گرسنه می‌شود، زیرا سبوس حجم زیادی در معده را اشغال می‌کند و می‌تواند از یبوست در افراد هم جلوگیری کند و باعث تنظیم قند خون در افراد دیابتی می‌شود و دامنه نوسان قند نیز در آنان کاهش می‌یابد. وی افزود: بهتر است افراد به جای استفاده از نان سفید، از نان‌های سبوس‌دار استفاده کنند، همچنین فایده‌آی که سبوس‌ها می‌توانند، داشته باشند، سلامتی دستگاه گوارش است زیرا مواد غذایی سبوس‌دار از خانواده فیبرها هستند و در نهایت از سرطان دستگاه گوارش جلوگیری می‌کند. فرح‌بخش مطرح کرد: افراد می‌توانند به دو روش از مواد سبوس‌دار استفاده کنند، آنها می‌توانند از نان‌ها و بیسکویت‌های سبوس‌دار استفاده کنند یا می‌توانند سبوس برنج و گندم را آسیاب کنند و روزانه در غذاهای خود استفاده کنند، اما باید در نظر داشت که استفاده از سبوس باید درحد متعادل باشد و اگر روزانه بیش از یک قاشق غذا خوری استفاده کنند، به دلیل رقابت سبوس با جذب عناصر دو ظرفیتی مثل آهن و کلسیم و منیزیم مانع جذب این عناصر و در نهایت پوکی استخوان و ریزش مو می‌گردد. فرحبخش اظهار کرد: مواد سبوس‌دار در آردهای کامل وجود دارد که می‌توان به نان سنگک و بربری اشاره کرد و می‌توان این آردهای کامل را آسیاب کرد و به غذاها اضافه نمود. سبوس جزو خمیرهای غیر محلول است که عموما حاوی ویتامین‌هایی مانندB۱، B۲، B۳، B۶ است که در نهایت باعث حجیم شدن توده‌ مواد زاید در بدن و درمان یبوست می‌شود و همچنین مواد غذایی که حاوی سبوس هستند در صورت منظم مصرف کردن، باعث کاهش وزن نیز می‌شود.

کاهش نارسایی انسولین با نخوردن سبوس

خوردن نان سفید، سیب‌زمینی و برنج بدون سبوس در افزایش قند خون و کاهش نارسایی انسولین نقش زیادی دارد و باید دانست که مواد الیاف یا سلولزی موجود در پوسته گندم دارای ۱۲ نوع اسید آمینه مورد لزوم بدن است که ما به سادگی آن را در کارخانه‌های تهیه آرد گندم، از گندم جدا ساخته و دو دستی تقدیم چهارپایان می‌کنیم و فقط نشاسته گندم را مصرف می‌کنیم و در پی آن به ترشی و نفخ معده و روده و افزایش قند خون و کاهش انسولین و بدتر از همه گرفتار یبوستی می‌شویم که سایر مواد غذایی را درون روده‌ها نگه می‌دارد و عوارض وخیم دیگر را به بار می‌آورد.

خطرهای احتمالی

باید دانست که مصرف بیش از اندازه سبوس مانند هر چیز دیگری می‌تواند مضر باشد زیرا اگر تعادل در مصرف مواد غذایی سبوس‌دار رعایت نکنیم، بیماری روده ملتهب، وخیم‌تر می‌شود و در نهایت اسید فیتیک موجود در سبوس خام، بدن را از جذب کلسیم، ‌آهن، روی، منیزیم و کانی مهم باز می‌دارد. گفتنی است که یک برش نان سبوس‌دار ۷۰ کالری انرژی دارد، با وجود باورهای متداول، ‌این نان ابدا چاق‌کننده نیست و افرادی که روزانه کمتر از دو برش نان مصرف می‌کنند، پنج کیلوگرم بیشتر از اشخاص حسابی نان خور وزن اضافه می‌کنند.

منبع: روزنامه آرمان

خواص و زیان سبوس را بدانید و شگفت زده شوید