محققان گروه روانشناسی در دانشگاه نیومکزیکو به تازگی دریافته اند که وقتی افراد احساس می کنند شریک زندگی شان دارد علاقه اش را به رابطه از دست می دهد، سطح هورمون اکسی توسین رو به کاهش می گذارد.
اکسی توسین هورمونی است که در غده هیپوفیز یعنی درست زیر هیپوتالاموس در مغز مخفی شده است. این هورمون نقش های اثرگذار زیادی دارد، از مسئولیت واردکردن انقباض ها در زمان زایمان گرفته تا پیوند میان مادر و فرزند و برانگیختگی جنسی. حالا محققان می گویند اکسی توسین در اوقاتی که رابطه دچار بحران می شود نیز آزاد می شود و احتمالاً دلیل این امر تلاش برای «سروسامان دادن» به رابطه است.
آن‌ها با آزمایش روی دو گروه به این نتیجه رسیدند. از شرکت کنندگان خواسته شد تا در مورد شریک زندگی خود فکر کنند و اینکه دوست دارند او با آن‌ها چگونه رابطه برقرار کند. میزان اکسی توسین هم پیش و پس از این تکلیف اندازه گیری شد. محققان به این نتیجه رسیدند که شرکت کنندگانی که حس می کردند سرمایه گذاری شخصی و قوی در رابطه شان کرده اند سطح اکسی توسین بیشتری نشان دادند که نقش اکسی توسین در پیوند اجتماعی را تأیید می کند. نتیجه جالب دیگر این بود که در میان زوج هایی که یکی از آن‌ها سرمایه گذاری بیشتری در رابطه می کرد میزان اکسی توسین بیشتری را به هنگام فکر کردن به رابطه شان آزاد می کرد. به گفته محققان این افزایش سطح اکسی توسین می تواند به دلیل تلاش برای بازسازی پیوند یک رابطه باشد. شاید بتوان چنین گفت که این هورمون توجه و انگیزه برای «مراقبت کردن» از رابطه را تقویت می کند.
اما دانشمندان می گویند اکسی توسین نمی تواند رابطه هایی را که محکوم به فنا هستند سروسامان دهد. در آن دسته از زوج هایی که رابطه شان رو به شکست بود، آن طرفی که سرمایه گذاری بیشتری در رابطه کرده بود سطح بالایی از اکسی توسین را به طور معنادار نشان نداد.
درمجموع، محققان بر این باور هستند که این یافته ها نظریه «هویت و سرمایه گذاری» را در ارتباط با رابطه عاشقانه تأیید می کند، یعنی زمانی که مغز رابطه آسیب پذیر را شناسایی کرده و تلاش می کند تا آن را تقویت کند. ما با این درک می توانیم بفهمیم چرا اکسی توسین در دیگر انواع روابط اجتماعی وابسته مانند عشق های جدید، روابط مادر و نوزاد مهم است. روابطی که شاخص عاطفی و هیجانی بالایی دارند به ویژه هنگامی که آسیب پذیر هستند، سیستم اکسی توسین را برای ترشح و آزاد سازی فعال می کنند.