آلودگی صوتی برخی از مناطق تهران از مرز هشدار عبور کرده و هنوز دستورالعمل خاصی از نهادهای مربوطه برای حل این معضل جدی تهیه نشده است.
اینطور که مشخص شده منطقه ۹ بیشترین آلودگی صوتی در مناطق تهران را دارد و پس از آن مناطق 12، 11و 21قرار دارند. البته آنطور که کمیته پایش آلودگی صوتی در شورای شهر تهران و شرکت کنترل کیفیت هوای پایتخت اعلام کرده‌اند، در برخی از محله‌های پایتخت به واسطه حضور صنایع و مراکز خدماتی، میزان آلودگی صوتی بیشتر از میانگین آلودگی صوتی مناطق مذکور است. به‌طور نمونه در محله بعثت به‌خاطر حضور ترمینال جنوب اتوبوس‌های بین‌شهری، میزان آلودگی صوتی طی روز از 66دسی‌بل عبور میکند. این درصورتی است که حد استاندارد آلودگی صوتی برای مناطق مسکونی در روز 55دسی‌بل و در شب 45دسی‌بل تعیین شده است.
چرا منطقه 9 ؟
پی بردن به آنچه سبب شده تا منطقه 9در صدر مناطق آلوده صوتی قرار بگیرد چندان کار سختی نیست. حضور فرودگاه مهرآباد و واحدهای صنعتی ریز و درشت که مطمئنا باعث تردد بسیار زیاد خودروهای سنگین در معابر منطقه می‌شوند دلیل این مسئله است. اقبال شاکری که عضو کمیته پایش آلودگی صوتی شورای شهر تهران است در این رابطه می‌گوید:
«منطقه ۹ بیشترین آلودگی صوتی در مناطق تهران را دارد به همین دلیل بارها پیشنهادهایی درخصوص فرودگاه مهرآباد به وزارت راه و شهرسازی و مدیران فرودگاه مهرآباد ارائه شده که یکی از نتایج آن، ممنوعیت اجرای پرواز شبانه بوده است.» به گفته وی با وجود این اما در مقابل سایر پیشنهادها برای کاهش معضل آلودگی صوتی منطقه مقاومت شده است که بیشتر به منافع اقتصادی برمی‌گردد.
صحبت‌های شاکری در حالی بیان می‌شود که به‌خاطر تأخیرهای پروازی، ممنوعیت پروازهای شبانه نیز در بسیاری زمان‌ها اجرا نمی‌شود. اگرچه طبق برنامه روزانه، نخستین پرواز از فرودگاه مهرآباد تهران باید ساعت 5:15و آخرین پرواز هم باید ساعت 23:55انجام بپذیرد اما به‌خاطر تأخیرها، عملا بسیاری از هواپیماها خارج از این بازه زمانی به سمت مقصد خود می‌پرند.
از سوی دیگر، تعداد قابل توجهی هواپیما هم که از دیگر شهرهای کشور به سمت تهران پرواز می‌کنند، خارج از این محدوده زمانی به روی باند مهرآباد می‌نشینند. این باعث شده تا اهالی محله‌های تهرانسر، اکباتان، هاشمی، استاد معین، مهرآباد جنوبی، شمشیری، شهید دستغیب و دکتر هوشیار از آلودگی صوتی شدیدی به‌ویژه هنگام نشست و برخاست هواپیماها رنج ببرند. براساس مطالعات انجام شده درباره وضعیت آلودگی هوا و صدا در محدوده اطراف فرودگاه مشخص شده است که بسیاری از مراکز آموزشی و درمانی منطقه 9و همچنین محدوده تهرانسر از آلودگی صوتی رنج می‌برند و وضعیت بحرانی دارند.
آمار نشان می‌دهد که در منطقه تهرانسر آلودگی صوتی در روز بین 58تا 68دسی‌بل و درشب بین 53تا 63دسی‌بل است. همچنین این بررسی‌ها نشان می‌‌هد آلودگی صوتی ناشی از فرودگاه در روز برای منطقه 9بین 55تا 77دسی‌بل است. به بیان دیگر این منطقه حدود صفر تا 22دسی‌بل از حد استاندارد مناطق مسکونی انحراف دارد و در شب نیز تراز صوتی بین 45تا 70دسی‌بل است که حدود صفر تا 25دسی‌بل از حد استاندارد انحراف دارد.
همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد میزان آلودگی صوتی هنگام نشست و برخاست هواپیماها در محدوده منطقه 9بین 100تا 115دسی بل بوده و در محدوده تهرانسر به 90تا 110دسی‌بل نیز می‌رسد. این آلودگی صوتی در حالی به محله‌های اطراف تحمیل می‌شود که بررسی مقایسه‌ای میان آلاینده‌های تولیدی در فرودگاه مهرآباد و سایر فرودگاه‌های دنیا نشان می‌دهد فرودگاه مهرآباد با تعداد پرواز کمتر نسبت به بسیاری از فرودگاه‌ها، انتشار آلاینده بیشتری به‌طور روزانه دارد که یکی از دلایل آن عمر نسبتاً بالای ناوگان هوایی در ایران است.
با وجود همه اینها و البته این مسئله که ساکنان اطراف مهرآباد در معرض انواع و اقسام بیماری‌ها از ناراحتی‌های قلبی گرفته تا کاهش ضریب هوشی کودکان و مشکلات شنوایی اما به درستی مشخص نیست که طرح جابه‌جایی اغلب پروازهای فرودگاه مهرآباد به فرودگاه خارج از شهر تا چه حد امکان‌پذیر و عملیاتی است؛ موضوعی که به تکمیل فاز دوم فرودگاه امام منوط شده است.
موتورسیکلت‌ها؛ عامل ۴۹درصد از آلودگی صوتی پایتخت
مطابق آخرین بررسی‌های صورت‌گرفته در مورد وضع آلودگی صوتی پایتخت، آلوده‌ترین قسمت شهر‌ها از لحاظ آلودگی صوتی، مناطق مرکزی و پرترافیک هستند. وحید حسینی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در این‌باره هم گفته بود: «میزان آلودگی صوتی در مناطق مسکونی که در نزدیکی بزرگراه‌ها واقع شده‌اند، بین ۷۰ تا ۸۰ دسی‌بل بوده، این درحالی است که استاندارد آلودگی صوتی مناطق مسکونی در روز ۵۵ دسی‌بل و در شب ۴۵ دسی‌بل است.»
اگرچه عوامل زیادی در بحرانی‌شدن وضعیت صوتی تهران تأثیرگذار هستند، اما موتورسیکلت‌ها هم در ایجاد این معضل نقش فراوانی داشته‌اند. پیش از این حسین مهرآوران، مدیر واحد آلودگی صوتی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، موتورسیکلت‌ها را عامل ۴۹درصد از آلودگی صوتی پایتخت اعلام کرده بود. او همچنین نقش خودروهای سبک را ٣٠درصد، خودروهای سنگین را ٢٠ درصد و اتوبوس‌های شرکت واحد را یک‌درصد معرفی کرد. این نکته بعدا مورد تأیید مریم نادری، مدیر پایش و پیش‌بینی آلودگی هوا و صوتی فعلی این شرکت نیز قرار گرفت. در این میان با توجه به صحبت وحید حسینی در جدول زیر نگاهی به میزان آلودگی صوتی برخی از مناطق مرکزی تهران انداخته‌ایم.
اقداماتی که برای کاهش آلودگی صوتی انجام شده است
آبان‌‌ماه سال 94 اعضای شورای شهر تهران در دویست‌و‌چهارمین جلسه خود، برنامه عملیاتی کاهش آلودگی صوتی در پایتخت را تصویب کردند. رحمت‌الله حافظی، رئیس کمیسیون سلامت، محیط‌زیست و خدمات شهری در آن جلسه و در تشریح لایحه گفته بود: «این لایحه پس از بررسی، بازنگری و اعمال نظرات تمامی کمیسیون‌ها برای تصویب آماده و به صحن شورای شهر تهران ارائه شده است. نخستین بخش این طرح به اقدامات اجرایی که توسط مدیریت شهری باید انجام شود، می‌پردازد که ازجمله این اقدامات تشکیل کمیته آلودگی هوای شهر تهران است.»
براساس این مصوبه «اضافه‌کردن پهنه حساس» به جدول «حد مجاز صدا در هوای آزاد» برای مراکز درمانی و آموزشی مورد تأکید قرار گرفته و حد مجاز صدا برای این پهنه در روز ۵۰ دسی‌بل و برای شب به میزان ۴۰ دسی‌بل با حریمی به شعاع ۱۰۰ متری این مراکز تعیین شد. براساس این مصوبه شهرداری تهران برنامه‌هایی را در دستور کار قرار داده که البته هنوز به‌طور کامل اجرا نشده است. یکی از مهم‌ترین بخش‌های اجرایی در راستای این مصوبه هم نصب دیوار صوتی پیرامون برخی نقاط 20بزرگراه شهر تهران که حریم آنها فاصله کمی با مناطق مسکونی دارد، بوده است.
بدین‌منظور تاکنون دیوار صوتی به بیش از 16هزار متر و با مساحت بالغ بر 65هزار مترمربع در اطراف بزرگراه‌های شهر نصب شده است. بزرگراه‌های صدر، کردستان، حکیم، شیخ فضل‌الله، حدفاصل جناح تا ابتدای بلوار تیموری در هر دو سمت، مسیر شرق به غرب بزرگراه آزادگان باند کندرو محله خلیج‌فارس، بزرگراه بسیج حدفاصل بزرگراه شهید محلاتی تا ۴۵متری ده‌حقی، بزرگراه آزادگان ضلع شرقی حدفاصل شاهد تا شهید لشکری و بزرگراه شهید بابایی حدفاصل امام علی تا پل نیروی‌زمینی بخشی از محدوده‌هایی هستند که طی سال‌های اخیر صاحب دیوار صوتی شده‌اند.
منبع: همشهری آنلاین