از 230 سال پیش تا به امروز انتخابات ریاست جمهوری آمریکا هر 4 سال یکبار در اولین سه شنبه بعد از اولین دوشنبه ماه نوامبر برگزار شده است که به آن «سه شنبه بزرگ» می گویند و در آن روز میلیون‌ها شهروند آمریکایی آراء خود را در صندوق‌ها می‌اندازند. رقابت انتخاباتی تقریباً یکسال قبل از رای‌گیری آغاز می‌شود.
هر کس که در آمریکا به دنیا آمده باشد و ۲۰ سال متوالی در آمریکا زندگی کرده باشد، می‌تواند در انتخابات نامزد شود؛ ولی اگر شخصی بخواهد از طرف حزبی نامزد شود، باید ابتدا در پروسه درون حزبی انتخابات مقدماتی آن حزب که بر طبق قوانین درونی آن حزب است شرکت کند و در صورت موفقیت در آن پروسه، به عنوان نامزد آن حزب معرفی می‌شود
فرآیند کاندیداتوری نهایی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا شامل دو مرحله است: انتخابات مقدماتی و نامزدی در کنوانسیون های حزبی.
منظور از انتخابات مقدماتی رقابت های درون حزبی است که افراد برای کسب حداکثر حمایت های اعضای حزب و همچنین رهبران حزب به رقابت می پردازند. فرآیند های رقابت هم متفاوت است. در برخی ایالت ها بدون رای اعضای حزب، صرفا رهبران ایالتی حزب بعد از جلسات زیاد کاندیدای خود را از میان کاندیداهای مطرح هر حزب، انتخاب می کنند و به کنوانسیون ملی حزب که در تابستان سال انتخابات برگزار می شود معرفی می کنند. این روش اکنون تنها در تعداد انگشت شماری ایالت اجرا می شود.
روش مصطلح تر که از سال 1900 آغاز شده است، رای گیری از همه اعضای حزب ایالتی و نه فقط رهبران را شامل می شود که در آن از طریق فرآیند انتخابات کاندیدای آن ایالت مشخص می شود. در انتخابات مقدماتی به غیر از معرفی کاندیدا، اعضای هیات انتخابی ایالت )آرای الکترال) جهت شرکت در کنوانسیون ملی حزب نیز انتخاب می شوند. این اعضای هیات انتخابی وظیفه دارند که با شرکت در کنوانسیون ملی حزب، به صورت رسمی اعلام کنند که ایالت مزبور آنان از چه کاندیدایی در انتخابات ریاست جمهوری حمایت می کند؟
هیات های انتخاب هم بسته به جمعیت هر ایالت اعضای آن متغیر است. مثلا ممکن است یک ایالت 100 عضو هیات انتخابی داشته باشد و ایالت دیگر 30 عضو هیات انتخاب. با این حال شیوه تخصیص آرای الکترال به کاندیداها در فرآیندهای حزب جمهوری خواه و دموکرات فرق می کند.
در انتخابات مقدماتی حزب جمهوری خواه هر کاندیدایی که بتواند اکثریت آرای اعضای حزب را تصاحب کند تمام اعضای هیات انتخابی (الکترال) نیز از آن او می شوند و در کنوانسیون ملی حزب به او رای خواهند داد. برعکس در انتخابات مقدماتی حزب دموکرات بسته به میزان رای هر کاندیدا تعداد مشخصی از اعضای هیات انتخابی به آن کاندیدا اختصاص داده می شود.
انتخابات مقدماتی در بیش از نیمی از ایالت ها در یک سه شنبه در نیمه دوم ماه مارس برگزار می شود که به “سه شنبه بزرگ” معروف است. معمولا در سه شنبه بزرگ تقریبا تا حدود زیادی تکلیف کاندیدای حزب مشخص خواهد شد. از این رو بسیاری از ایالت ها تلاش می کنند که انتخابات مقدماتی خود را قبل از سه شنبه بزرگ برگزار کنند چون بعد از سه شنبه بزرگ تقریبا انتخابات های باقی مانده اهمیت کمتری خواهند داشت.
در مرحله بعد و در کنوانسیون ملی حزب که در تابستان سال برگزاری انتخابات برگزار می شود بیش از 5500 نماینده (دارای رای الکترال) در حزب دموکرات و بیش از 2300 نماینده (دارای رای الکترال) در حزب جمهوری خواه شرکت می کنند. معمولا این نماینده ها عینا همان رایی که در ایالت های خود به کاندیداهای مختلف داده شد، به کنوانسیون ملی منتقل می کنند.
در نهایت فردی به عنوان کاندیدای نهایی هر حزب معرفی خواهد شد که بتواند اکثریت به علاوه یک این آرای الکترال را به دست آورد.. البته معمولا هر کاندیدایی که در انتخابات مقدماتی ایالت ها بیشتر از باقی کاندیداها مورد اقبال قرار گرفته و رای آورده باشد در کنوانسیون ملی حزب به عنوان کاندیدا انتخاب خواهد شد.
کاندیدای انتخاب شده توسط این هیات های انتخاب و یا الکترال که از سراسر ایالت های مختلف در کنوانسیون ملی حزب شرکت می کنند برای رقابت با کاندیدای رقیب خود از حزب مخالف وارد کارزار انتخاباتی می شوند که نزدیک به 4 ماه طول خواهد کشید.
در طول این 4 ماه هر یک از کاندیداها با تشکیل کمپین ها و کاروان های انتخاباتی تلاش خواهد کرد هم حمایت های مالی برای هزینه های انتخاباتی کسب کند، هم اعضای حزب خود را به پای صندوق های رای بکشاند و هم حمایت آرای غیر حزبی که در مواقع انتخابات بسیار با اهمیت است را به دست آورد.
در روز برگزاری انتخابات، رای دهندگان مانند انتخابات های مقدماتی باید هم رای خود را به کاندیدای ریاست جمهوری و معاون وی بدهند و هم هیات های انتخابی خود را برای انتخاب رئیس جمهور معرفی کنند. در نهایت فردی که موفق شود بیشتر از رقیب خود آرای هیات انتخابی و یا الکترال را از آن خود کند، برنده انتخابات ریاست جمهوری خواهد شد.