یک تیم تحقیقاتی از شاگردان پروفسور محمد اسماعیل اکبری ــ رئیس مرکز تحقیقات سرطان در یادداشتی با موضوع کبد چرب آورده‌اند: کبد چرب شیوع قابل توجهی دارد و افراد و بیماران زیادی در خصوص این بیماری بیم، تردید و پرسش فراوان دارند. از نظر علمی، در افرادی که بیش از پنج تا 10 درصد وزن کبدشان را چربی‌ها تشکیل دهند، ابتلا به این بیماری معنا پیدا می‌کند.
کبد چرب به دو دسته تقسیم می‌شود:
1. کبد چرب الکلی؛ در بیماران و افراد مصرف‌کننده ماده حرام و مضر الکل دیده می‌شود و با میزان و مدت زمان مصرف الکل ارتباط دارد (گاهی در مصرف کوتاه‌مدت الکل نیز ایجاد می‌شود).
همچنین افراد چاق، دیابتی و کسانی که سطح بالایی از آهن دارند ریسک بالاتری از ابتلا به کبد چرب الکلی دارند.
2. کبد چرب غیرالکلی؛ در افراد چاق، بیماران مبتلا به دیابت و افراد با کلسترول خون بالا ایجاد می‌شود. همچنین مصرف داروهای استروئیدی و آنابولیک و مکمل‌ها و خوددرمانی در ایجاد کبد چرب نقش بسزایی دارند.
در زنان حامله به‌دلیل تغییرات هورمونی امکان ابتلا به کبد چرب وجود دارد که حتی می‌تواند منجر به افزایش احتمال عفونت‌ها، خونریزی و حتی نارسایی کبد شود. کبد چرب حاملگی طی چند هفته بعد از زایمان بهبودی قابل توجه می‌یابد.
تشخیص کبد چرب:
کبد چرب غالباً بدون علامت است و در بررسی‌های دوره‌ای و غربالگری مشخص می‌شود.
آزمایشات خون، سونوگرافی، ام‌آرآی و حتی نمونه‌برداری کبدی در مواقع لزوم، مبین کبد چرب خواهد بود.
انجام آزمایشات غیرضروری و انجام مکرر روش‌های تشخیصی همچون سونوگرافی فایده‌بخش نبوده لذا توصیه نمی‌شود!
کبد چرب چهار مرحله دارد که شایعترین حالت همان مرحله یک است که صرفاً افزایش نسبی چربی کبد وجود داشته و خطرآفرین نیست.
علائم:
این بیماری غالباً بدون علامت بوده اما می‌تواند به‌مرور زمان و با افزایش میزان چربی کبد با دل‌درد، بی‌اشتهایی، ضعف مفرط، تهوع، کاهش وزن، کاهش تمرکز و توجه و تیرگی پوستِ گردن و زیر بغل و ضایعات پوستی کدر تظاهر کند.
درمان:
ورزش منظم و به‌خصوص ورزشهای هوازی و استقامتی و رژیم‌های غذایی اساس درمان هستند. ورزشی که منجر به کاهش وزن و قند و چربی خون شود می‌تواند موجب کاهش چربی کبد شود.
مطالعات نشان داده‌اند که ورزش منظم حتی اگر منجر به کاهش وزن نشود می‌تواند چربی کبد را کاهش دهد!
بیماران مبتلا به کبد چرب باید از مصرف چربی‌های اشباع، شکر، نمک، سیگار و غذاهای حاوی کربوهیدرات زیاد مثل شیرینیها و برنج خودداری کنند.
مصرف سبزیجات و میوه‌های تازه در کبد چرب به‌شدت توصیه می‌شود.
داروها فقط بنا به ضرورت علمی و میزان محدود کاربرد دارند که صرفاً باید با تجویر پزشک صورت پذیرد.
گرچه ویتامین ای (E) به‌عنوان آنتی‌اکسیدان می‌تواند در درمان بیماری نقش داشته باشد اما مصرف بی‌جا و بی‌رویه آن به‌شدت زیان‌بار است.
در مجموع کبد چرب یک بیماری سهل و ممتنع است که قابل پیشگیری و درمان بوده و استرس مضاعف در خصوص این بیماری منطقی نیست و نیازی به پیگیری تشخیصی ــ درمانی با فواصل کوتاه‌مدت ندارد.