کنگر معمولی گیاهی است خودرو با برگهای خاردار و ساقههای ضخیم شبیه به کرفس که از آن در پخت سوپ، خورش و حتی بهصورت خام در سالاد استفاده میکنند در طب سنتی اروپا، برگ های کنگر به عنوان ماده افزایش دهنده ادرار ( دیورتیک ) و محرک کلیه ها ، محرک ترشح صفرا از کبد و انقباض کیسه صفرا مورد استفاده قرار می گرفت. این گیاه غنی از پتاسیم بوده، ولی از لحاظ انرژی محدود است کنگر طبیعتی گرم و خشک دارد و به همین علت آن را با ماست نیز میخورند و در ضمن برای آن دسته از افرادی که گرممزاج هستند، خوردن آن توصیه میشود. علاوه بر این، کنگر منبع غنی پتاسیم است
کنگر ضدعفونیکننده، اشتهاآور، تببر و هضمکننده غذاست و درضمن، مصرف آن باعث تقویت دستگاه گوارش میشود. کنگر دردرمان یرقان، سوءهاضمه، احساس ناراحتی در معده، نفخ، بیاشتهایی، تهوع، اسهال خفیف یا یبوستنارسایی کبد و کمخونی مؤثر بوده و از کبد در برابر سموم شیمیایی محافظت میکند. محققان معتقدند وجود مادهای به نام سینارین در عصاره برگ کنگر، باعث کاهش کلسترول و تریگلیسیرید خون میشود. در ضمن همین ماده به همراه ماده دیگری به نام اسید کافئیک موجود در کنگر، کبد را در برابر عفونت حفظ میکنند.
این سبزی خواص دارویی نظیر خاصیت آنتیاکسیدانی و کاهندگی کلسترول دارد. بنابراین احتمال بروز سرطان را کاهش میدهد.
اثرات دیگر آن شامل کاهش چربی خون، ضددرد، ضدالتهاب، کاهش قندخون است و از آنجایی که کنگر محتوی کربوهیدرات پیچیده غیرقابل هضم به نان اینولین است، خاصیت مسهلی دارد. از طرفی اینولین موجود در کنگر باعث افزایش باکتریهای مفید و کاهش باکتریهای مضر در مدفوع میشود. در حقیقت باعث حفظ سلامتی روده شده و احتمالاً میتواند خطر سرطان روده باریک را کاهش دهد. آنتیاکسیدان موجود در کنگر، پوست را در برابر سرطان محافظت میکند.
همچنین باید گفت که کنگر دارای اثراتی نظیر ضد تجمع پلاکتها (رقیق کردن خون)، ضدتهوع، ضدنفخ، خلطآور و مسهل است.
جالب است بدانید که یکی دیگر از استفادههای مهم کنگر در تولید پنیر است. زیرا این سبزی با آنزیمهایی که دارد میتواند با غلظت یک بر 150 هزار شیر را لخته و پنیر تولید کند.
دانه کنگر نیز حاوی روغنی است که از آن در تهیه صابون، شامپو و پولیشها استفاده میکنند. حمام کردن با عصاره تهیه شده از گیاه کنگر یا آرتیشو در درمان خارش پوست و برطرف کردن بوی عرق بدن موثر است. ضمن آنکه تماس جوشانده کنگر با بدن موجب از بین رفتن آلودگی ها از سطح پوست شده و احتمال ابتلا به بیماری های پوستی را نیز کاهش می دهد.
گنجاندن میوه کنگر در رژیم و برنامه غذایی افراد چاق به ویژه افراد مستعد ابتلا به بیماری کبد چرب می تواند احتمال ابتلا به این بیماری را به حداقل ممکن برساند. خوردن سوپ، خوراک یا خورش تهیه شده از کنگر در روزهای آغازین بهار موجب پیشگیری از تجمع و رسوب چربی ها در محیط کبد می شود. ضمن آنکه افرادی که مصرف کنگر را در برنامه غذایی هفتگی خود داشته باشند با کمک این رژیم غذایی می توانند احتمال ابتلا به چربی خون شان را نیز به صفر برسانند.
یکی از موثرترین نسخه های طبیعی برای درمان بی خوابی و بهبود کیفیت خواب مصرف ترکیبی از ماست و کنگر است. کافی است قطعه کوچکی از کنگر را درون یک کاسه ماست رنده کرده و این ترکیب را یک ساعت پیش از خواب میل کنید
یکی از ویژگی های کنگر، این سبزی بهاری خاصیت غیر قابل انکار آن در درمان تسکین بیماری نقرس و تصلب شرائین است. این گیاه در حقیقت با خاصیت پاکسازی عروق موجب تخلیه رسوب ها و اخلاط مزاحم از رگ های خونی می شود. ضماد ریشهکنگر برای سوختگی آتش و پیچیدگی عصب مفید میباشد.صمغ بوتهی کنگر ایجاد قی میکند و همراه با آن بلغم و صفرای اضافی بدن را دفع میکند.کنگر دارای هورمون های گیاهی بوده و ترشحات غدد را تقویت مینماید. شهرت آن در تقویت غرایز جنسی است. از دیگر خواص کنگر،معالجه برص است که در نتیجه بر هم خوردن تعادل ترشحی داخلی صورت میگیرد
نکات: افرادی که ناراحتیهای کلیوی و کبدی شدید دارند از مصرف برگ کنگر پرهیز کنند.
کنگر یکی از گیاهان دارویی است که موجب بروز انقباضاتی در کیسه صفرا می شود. از این رو مصرف این گیاه به افرادی که دچار التهاب کیسه صفرا یا مبتلا به سنگ کیسه صفرا هستند، توصیه نمی شود. این افراد بهتر است با مشاوره متخصص طب سنتی یا پزشک معالج شان از این گیاه دارویی استفاده کنند.
خانم های باردار و شیرده نیز بهتر است در این دوران از کنگر یا کنگر فرنگی استفاده نکنند زیرا این گیاه بر کیفیت و میزان شیر مادر تاثیر می گذارد.
برگ ها و میوه گیاه کنگر به دلیل داشتن ماده ای به نام سینارین، ممکن است در برخی از افراد مبتلا یا مستعد به آلرژی ها ایجاد حساسیت کند یا شدت حساسیت آنها را افزایش دهد بنابراین افرادی که مبتلا به انواع آلرژی هستند یا احتمال بروز این بیماری در آنها وجود دارد، بهتر است پیش از مصرف با پزشک مشاور یا متخصصشان مشورت کنند.