یائسگی یک فرآیند بیولوژیک طبیعی و گذر از مرحلهای
به مرحله دیگر است.
اغلب زنان در سنین 47 تا 51 سالگی و با توجه به
شرایط محیطی و فردی، یائسه میشوند. اما اگر یائسگی در زمانی زودتر از موعد طبیعی رخ
دهد (قبل از 40 سالگی)، یائسگی طبیعی محسوب نمیشود. در این حالت تخمدانها قادر به
ساخت هورمون نیستند و به تحریکات غده هیپوفیز که تنظیمکننده تخمدانهاست، پاسخی نمیدهند.
یائسگی زودرس معمولا در یک درصد زنان اتفاق میافتد.
علائم :
با کاهش میزان هورمون استروژن، بافت پوششی واژن
و پیشآب راه خشکتر و شکننده میشود و خاصیت ارتجاعی خود را از دست میدهد و سوزش
و خارش همراه با افزایش خطر عفونت مجاری ادراری واژن به وجود میآید. فرد ممکن است
دچار بیاختیاری ادرار شود.
عوامل یائسگی زودرس:
– هیستروکتومی کامل (برداشتن رحم و تخمدانها)
باعث یائسگی میشود، ولی در هیستروکتومی (برداشتن رحم)، تخمدانها برداشته نمیشود
و معمولا باعث یائسگی نمیشود.
– شیمیدرمانی که برای درمان سرطانها به
کار میرود. معمولا روند یائسگی، به صورت تدریجی رخ داده و ممکن است قبل از این که
خانمی به دوران یائسگی برسد، ماهها و یا سالها علائم دوران یائسگی را داشته باشد.
– اختلالات کروموزومی که علت آن اختلال مادرزادی
در کروموزوم x میباشد.
– اختلالات خود ایمنی: در این حالت بدن بر
ضد تخمدانها و رحم شروع به ساخت پادتن میکند که در نهایت باعث از کار افتادن تخمدانها
میشود.
– سابقه خانوادگی ابتلا به یائسگی زودرس
– عفونتهای ویروسی مثل ویروس عامل اوریون
بروز اشکال در قاعدگی در هر سنی، ممکن است آغازی
برای یائسگی زودرس به حساب بیاید. پس به همه زنان و دختران توصیه میشود در صورت مشاهده
چنین اختلالاتی، بلافاصله به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند
توصیههای پزشکی:
طی چند سال اول پس از یائسگی، تراکم استخوانها
با سرعت بیشتری کاهش مییابد. این کاهش میتواند منجر به پوکی استخوان شود. پوکی استخوان
باعث شکنندگی و ضعف استخوانها میشود.
تغذیه سالم به خصوص مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم،
ویتامین D همچنین رژیم غذایی سالم که شامل میوهجات، سبزیجات، غلات و کاهش مصرف
چربیهای اشباع و قندها میباشد میتواند کمک زیادی در پیشگیری از پوکی استخوان و کاهش
علائم یائسگی داشته باشد.
ورزش منظم و حداقل روزانه 30 دقیقه و به صورت ملایم
مانند پیادهروی، شنا و… میتواند باعث کاهش علائم یائسگی شود.
در مرحله اولیه یائسگی، برای کاهش علائم آن و حفظ
سلامتی فرد معمولا پزشک هورمون استروژن و پروژسترون را به صورت دورهای تجویز میکند
تا سیکل قاعدگی ایجاد شود. اما این زنان حتما باید تحت نظر پزشک باشند و هورمون درمانی
را اجرا کنند.(تبیان)