گرفتگی عضلات و تکنیک‌های رفع سریع آن
گرفتگی عضلات عارضه‌ی است که همه‌ی ما بدون شک تا‌کنون آن را تجربه کرده‌ایم. اغلب گرفتگی عضلات بر اثر بلند کردن ناگهانی اشیا، ورزش کردن و یا حتی در خواب اتفاق می‌افتد و ماهیچه‌های گردن، کتف، ران، کمر و پشت پا را درگیر می‌کند.
فشار عصبی و استرس
بسیار اتفاق می افتد که فشارهای عصبی منجر به گرفتگی عضلات پشت پا در خواب بشود.این اتفاق حتی طی بارداری نیز به دنبال بروز استرس، برای خانم باردار در ماه پایانی بارداری و کاهش فعالیت وی اتفاق می افتد.حتی در بسیاری افراد گرفتگی های عضلانی با ریشه عصبی در ناحیه معده و روده اتفاق می افتد که در قالب درد معده و کولیت های روده ای بروز پیدا می کند.
کمبود مواد معدنی
گرفتگی عضلات در بسیاری موارد به بروز اختلال در تعادل مواد معدنی و آنزیم ها در بدن مربوط می شود کاهش یا افزایش منیزیم، کلسیم، سدیم و پتاسیم در خون منجر به انقباض عضله و جلوگیری از بازگشت آن به حالت اول می شود.
کم آبی بدن
کم آبی منجر به بالا رفتن میزان اسید لاکتیک در عضلات و بروز درد عضلانی می شود. در واقع از دست دادن آب بدن مهم ترین عامل نرسیدن خون کافی به عضلات و گرفتگی آن است.به بیان دیگر در فعالیت طولانی مدت همچون ورزش های سنگین در هوای گرم، مقدار زیادی از مایعات بدن دفع می شود، در این حالت حجم خون کاهش یافته و مقدار کافی خون برای رساندن اکسیژن به تمام عضلات در حال ورزش وجود ندارد.در نتیجه عضلات در حال فعالیت، خون کافی دریافت کرده و به سمت اسپاسم یا گرفتگی پیش می روند.با نوشیدن آب قبل از فعالیت و هر 15 دقیقه یک بار در حین فعالیت می توان از بروز چنین گرفتگی هایی پیشگیری کرد.
کاهش جریان خون
باریک شدن رگ هایی که خون را به پاها می رساند (در اثر تصلب شرایین) می تواند گرفتگی عضلات را بوجود آورد و درست مانند گرفتگی پاها و دست ها در هنگام ورزش می باشد. این گرفتگی ها معمولا بعد از ورزش از بین می روند.
تحت فشار بودن عصب
فشردگی اعصاب در ستون فقرات (تنگی کانال نخاعی) می تواند موجب گرفتگی و درد پاها شود. این درد معمولا هنگامی که به مدت طولانی راه می روید، بدتر می شود. پیاده‌روی با پشت کمی خمیده، می تواند علائم درد را یا بهبود دهد و یا به تاخیر بیندازد.
متخصصان طب فیزیکی معتقدند که در موارد نادری قرار گرفتن در پوزیشن یا موقعیت غلط هنگام کار و فعالیت روزانه مثل نشستن ها و ایستادن طولانی و برداشتن اجسام سنگین به طریقه اشتباه از روی زمین به گرفتگی عضلانی منجر می شود.
زمانیکه دچار گرفتگی عضلات شدید، می‌توانید چندین کار از قبیل ماساژ، نرمش، گذاشت کمپرس یخ برروی ماهیچه، گذاشتن کمپرس گرم برروی عضله و یا حمام با نمک سولفات منیزیم استفاده نمایید. سعی کنید مصرف آب را افزایش دهید و درصورتیکه زیاد در خواب دچار گرفتگی عضلانی می‌شوید، از پزشکتان بخواهید دارویی برای آرامش ماهیچه ها تجویز نماید. راههای زیر نیز می‌تواند کمک کننده باشد:
- کشش و ماساژ: ماهیچه گرفته را بکشید و آن را به آرامی مالش دهید تا به ریلکس کردن ماهیچه شما کمک نماید. در گرفتگی عضلات پا، وزن خود را برروی پای گرفته انداخته و به آرامی زانوی خود را خم نمایید. اگر قادر به ایستادن نیستید، برروی زمین یا روی یک صندلی نشسته و پای گرفته رادراز نمایید. سعی کنید نوک پایی که عضله آن گرفته است را گرفته و در حالیکه پا صاف است، به آرامی آن را بکشید. اینکار به بهبود گرفتگی و آزاد شدن عضله کمک می‌کند.
- استفاده از سرما و گرما: از حوله ای گرم و یا پارچه های گرم برروی ماهیچه خشک و گرفته استفاده نمایید. یک وان آب داغ و یا هدایت بخار به سمت پای گرفته به آرام شدن آن کمک نمایید. همچنین ماساژ ماهیچه گرفته با کمپرس یخ نیز می‌تواند به شما کمک کند.
در این نوع درمان پیشنهاد می‌شود که از مکمل های ویتامین ب کمپلکس برای کاهش گرفتگی عضلات استفاده نمایید. بااینحال تحقیقات بیشتری برای اثبات این موضوع لازم می‌باشد.
- اجتناب از کم آبی بدن: نوشیدن مقدار کافی مایعات در هر روز به پیشگیری از کم آبی بدن کمک می‌نماید. مقدار دقیق مورد نیاز شما بسته به فعالیتتان، غذایی که می‌خورید، جنسیت شما، سلامتی تان، سن شما، وضعیت آب و هوایی منطقه شما و داروهایی که مصرف می‌کنید، متفاوت می‌باشد. مایعات به ریلکس کردن و آرامش ماهیچه های شما کمک می‌نماید. در حین ورزش و فعالیت با نوشیدن آب، آب از دست رفته بدن را جبران نمایید.
- ماهیچه های خود را بکشید: نرمش بعد و قبل از هر فعالیتی که برروی ماهیچه ها تاثیر شدید می گذارد به پیشگیری از گرفتگی عضلات کمک می‌نماید. ورزش های آرام همچون استفاده از دوچرخه ثابت قبل از خواب نیز به پیشگری از گرفتگی عضلات پیش از خواب کمک می‌نماید.
درمان شو
نوجوانان، افراد با با سن بالاتر از 65 سال، افراد بیمار، چاق، کسانی که فعالیت بدنی شدیدی داشته اند و ورزش های استقامتی مثل دو ماراتن انجام می دهند و کسانی که از بعضی داروهای خاص استفاده میکنند بیشتر در معرض گرفتگی عضله هستند.گرفتگی ممکن است چند ثانیه، یا چندین دقیقه و ساعت طول بکشد.در این میان سرما و گرماهای موضعی برای رفع درد و گرفتگی به شدت کمک کننده هستند.