مکیدن انگشت آرامشبخش است
مکیدن انگشت در نوزادان طبیعی، و برای کودکان یکی از روشهای رایج برای رسیدن به آرامش است. در چند ماه نخست پس از تولد و حتی زودتر، نوزاد برای آرام شدن، بهخواب رفتن یا شاید فقط لذت بردن شروع به مکیدن انگشت میکند.
در این مرحله، مکیدن انگشت نهتنها رایج و بیضرر است بلکه در رشد کودک و تقویت توانایی گفتاری او اثر مثبت دارد. پرسش مهم برای پدر و مادرها این است که مکیدن انگشت تا چه زمانی میتواند طول بکشد؟ آیا اشکالی ندارد کودک پیشدبستانی انگشتش را بمکد؟
کودکانی که مکیدن انگشت را ترک نمیکنند
معمولا کودکان در ۲ تا ۴ سالگی شروع به فراگیری مهارتهای دیگری برای کنار آمدن با شرایط میکنند، مانند تقویت و توسعهی دایرهی واژگان و کاربرد آنها. این مهارتها جایگزین نیاز کودک به مکیدن انگشت میشوند. اما برخی بچهها نمیتوانند بهسادگی مکیدن انگشت را رها کنند و این باعث مشکلاتی در روند رشد دهان و دندان میشود.
در گذشته باور این بود که اگر کودک تا پیش از رشد دندانهای دائمی مکیدن انگشت را کنار بگذارد، این مسئله تأثیر چندانی بر دهان و آروارهها ندارد. اما اکنون پژوهشها نشان دادهاند مکیدن انگشت حتی در سنین پایین ۲ تا ۴ سالگی، میتواند بر روند رشد اثرگذار باشد.
بنا بر نظر آکادمی دندانپزشکان اطفال آمریکا، مکیدن انگشت به آروارهی بالایی و تودهی نرم کام فشار وارد میکند و درنتیجه منجر به نازک شدن آروارهی بالایی کودک و تغییر شکل دندانها میشود. هرچند این مشکل با ارتودنسی رفع میشود اما مشکل احتمالی دیگر نوکزبانی صحبت کردن است که به درمان پیوسته و شاید درازمدت نیاز دارد.
آثار بلندمدت مکیدن انگشتها به این موارد خلاصه نمیشود. در کودکانی که دچار «کراس بایت» هستند یعنی دندانهای بالا و پایینشان بهشکل هماهنگ روی هم قرار نمیگیرند، مکیدن دندان وضیعت را بدتر میکند. مکیدن انگشت ممکن است در کام بالا حفره ایجاد کند که باعث میشود بیشترِ فشار جویدن به دندانهای عقبی وارد شود. این مسئله باعث ناهماهنگی بیشتر دندانها میشود و طی رشد کودک بر ساختار دهان و دندان او اثر میگذارد.
باید با کودک وقت بگذرانید و به او کمک کنید وابستگیاش را به مکیدن انگشتها کاهش بدهد و از تبدیل شدن آن به عادت جلوگیری کند.
کشیدن انگشت کودک پیشدبستانیتان از دهانش کار بدی نیست، بهویژه که از آثار منفی این کار بر رشد دهان و دندان جلوگیری میکند، اما بهتر است مقاومت کودک را هم در نظر بگیرید و به روش مؤثرتری فکر کنید.
فراموش نکنید که مکیدن انگشت راهی برای رسیدن به آرامش است و سرانجام روزی به پایان میرسد.
افراد بالغ معمولا درک نمیکنند که بزرگشدن در کودکان اضطراب ایجاد میکند و مکیدن انگشتان آنها را آرام و این اضطراب را فرو مینشاند. برای کنار آمدن با این مشکل و ترک تدریجی آن توصیههای زیر را به کار بگیرید:
سعی کنید مکیدن انگشتان را به زمانهایی که کودک در خانه یا اتاق خواب است محدود کنید. به او توضیح دهید که مکیدن انگشتان در مقابل دیگران کار زشتی است و مخصوص زمان خواب و چرتزدن است.
مشکل را به جنگ و مقابله تبدیل نکنید. «دیگه حق نداری انگشتتو تو دهنت کنی!» اصلا جملهی مناسبی نیست. نشان بدهید که متوجه او هستید و به جای انتقاد از مکیدن انگشتانش، وقتی انگشتش را نمیمکد از او بهخاطر این کار تعریف کنید.
با کودک دراینباره صحبت کنید. به او اطمینان بدهید که هر زمان آماده بود، در کنارش هستید و کمکش میکنید. سرانجام روزی میرسد که پسر کوچولویتان خودش به شما میگوید دیگر نمیخواهد انگشتش را بمکد چون شما قدرت و اعتمادبهنفس لازم را به او دادهاید.
اگر کودک پس از آسیب دیدن یا زخمی شدن شروع به مکیدن انگشت کرد، مانع نشوید. او نیاز دارد در دایرهی اَمنش قرار بگیرد و با این کار شما دچار اضطراب و هراس میشود.
به کودک کمک کنید خودآگاهی را تمرین کند. وقتی میبینید کودک انگشتش را میمکد از او بپرسید «حواست هست داری انگشتتو میمکی؟!» اگر پاسخ منفی بود، او را متوجه کارش کنید و روشی جایگزین برای آرام کردن او پیدا کنید. میتوانید پتویی دور او بپیچید یا عروسکی برایش بیاورید.
از مواد و داروهای تلخ و بدمزه برای ترک عادت مکیدن انگشت استفاده نکنید. این کار منصفانه نیست و به این میماند که فرش زیر پای کودک را بیهوا بکشید و زیر پایش را خالی کنید.
به دنبال راههایی خلاقانه باشید که به کودک نشان بدهید بزرگ شده است و دیگر نباید انگشتش را بمکد. میتوانید اینطور بگویید: «تا حالا دیدی مرد عنکبوتی انگشتشو بمکه؟» این باعث میشود کودک دربارهی این کار و اینکه آیا میخواهد آن را ادامه بدهد فکر کند.
به استفاده از دستکش بهعنوان راهی سریع و دمدستی روی نیاورید چون باعث کلافگی کودکان و افزایش اضطرابشان میشود. بههرحال آنها بزرگ میشوند، میتوانند خودشان را از دستکش رها کنند و به کارشان ادامه بدهند.
به یاد بسپارید که کودک هر زمان آماده باشد مکیدن انگشت را کنار میگذارد. هرچند برای پدر و مادرها آسان نیست ولی بهتر است کودک را بهحال خودش بگذارند. او سرانجام از این کار دست میکشد.