دارچین درختی کوچک و همیشه سبز به ارتفاع پنج تا هفت متر بوده که از تمام قسمت های آن بوی بسیار مطبوعی به مشام می رسد. این درخت با نام علمی (وروم) در فاصله ماه های بهمن تا اوایل فروردین گل های سفید رنگی می دهد.
این گیاه بومی سریلانکا و جنوب هند بوده و معمولا در غذا یا چای از آن استفاده می شود. این خوراکی فقط ادویه نبوده و خواص و فواید درمانی نیز دارد. در قرون وسطی دارچین برای درمان سرفه، ورم مفاصل و گلودرد استفاده می‌شد.
دارچین بعد از فلفل و زردچوبه یکی از پرمصرف ترین ادویه های معطر و مطبوعی است که طعم آن ابتدا در دهان ملایم و کمی شیرین و بتدریج تند و سوزان می‌شود و بسیاری از خانواده‌ها کنجکاو هستند که بدانند این گیاه چه خواص متمایزی دارد.
دارچین از نظر طب سنتی ایرانی، طبیعتی گرم و خشک دارد. در ادامه نگاهی به خواص شگفت انگیز این گیاه انداخته و چند توصیه کاربردی و مهم جهت استفاده هرچه بهتر از آن بیان می شود. در پایان نیز به مضرات و موارد منع مصرف آن اشاره می‌کنیم.
فواید دارچین برای بیماران دیابتی و کاهش وزن
تازه ترین تحقیقات نشان می‌دهد بیماران مبتلا به دیابت می توانند با افزودن کمی دارچین به رژیم غذایی خود به حفظ سلامت بدنشان کمک کنند. در یک مطالعه در مورد بیماران دیابتی که به مدت ۴۰ روز، روزانه یک گرم دارچین به رژیم غذایی معمول خود افزودند، میزان قند خون، کلسترول و چربی‌های خونشان تا ۳۰ درصد کاهش یافت.
دارچین حاوی ترکیباتی است که عمل انسولین در انتقال گلوکز به سلول ها را بهبود می بخشد و با کاهش تدریجی قند خون، از خستگی و تاری دید دیابتی ها می کاهد و چون تقریبا بدون کالری است، افراد چاق و مبتلایان به دیابت می توانند با نظر پزشک متخصص از آن در رژیم غذایی شان استفاده کنند.
مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی نشان داده که دارچین، سوخت و ساز گلوکز را تا حدود ۲۰ برابر بالا می برد. دارچین همچنین از بروز دیابت نوع دوم در افراد در معرض خطر جلوگیری می‌کند.
وقتی بدن حساسیت خود را نسبت به هورمون انسولین از دست می‌دهد، دیابت نوع دوم بروز می‌کند. انسولین قند را از خون به سلول های بدن منتقل می‌کند تا به عنوان انرژی مورد استفاده قرار گیرد، بنابراین وقتی بدن به انسولین پاسخ ندهد، مقدار قند یا گلوکز در خون بالا می‌رود و منجر به خستگی و تاری دید می‌شود.
تحقیقات نشان داده است که مصرف روزانه یک چهارم قاشق چایخوری دارچین، سوخت و ساز بدن را بالا می برد و در نتیجه می تواند چربی و کالری های مازاد را بسوزاند.
افرادی که مخلوط عسل و دارچین را نوشیده‌اند، کم‌اشتهایی و بی میلی نسبت به کربوهیدرات‌ها را تجربه کرده‌اند. اضافه‌کردن عسل و دارچین به رژیم غذایی می‌تواند راهی دلپذیر برای کنترل این عارضه و کمک خوبی برای کاهش وزن باشد.
از آنجایی که ممکن است این چای باعث کاهش قند خون شود، بهتر است بیماران در مورد مصرف آن با پزشک معالج خود مشورت کنند.
دارچین و پیشگیری از آلزایمر و ام اس
بر اساس تحقیقات جدید،مواد موجود در دارچین می‌تواند از ابتلا به بیماری آلزایمر پیشگیری کرده و یا سرعت پیشرفت این بیماری را کم کند.
دارچین فعالیت مغز را افزایش می‌دهد، از این رو برای تقویت این عضو می‌توان از آن استفاده کرد. پزشکان به تازگی دریافته‌اند که نوعی ترکیب موجود در دارچین می‌تواند کلید اصلی پیشگیری از آلزایمر باشد. این یافته بسیار جالب توجه است چون این ترکیب نه تنها نقش بازدارنده در برابر بیماری آلزایمر دارد، که یک ماده طبیعی و بدون عوارض جانبی است که تقریباً تمام افراد می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
همچنین دارچین می‌تواند پیشرفت بیماری ام اس را کاهش داده و بجای بعضی از داروهای گران قیمت که برای این بیماری استفاده می‌شوند، مصرف شود.
فواید دارچین برای مقابله با سرماخوردگی و تقویت سیستم ایمنی بدن
دارچین سرشار از «آلدئید سینامیک» است که یک آنتی باکتری، ضدویروس و ضدانگل بسیار قوی محسوب می شود.
این ادویه‌ی معطر سیستم ایمنی بدن را تحریک و تقویت می‌کند. یک قاشق مرباخوری پودر دارچین به اندازه یک لیوان آب انار حاوی آنتی اکسیدان است و به عنوان تب‌بر نیز استفاده می شود.
دارچین خاصیت عجیب دیگری دارد که آن هم تقویت مصونیت بدن در مقابل امراض است. حتی می‌توان گفت که اثری مشابه پنی سیلین و آنتی بیوتیک دارد و بدن را از حمله باکتری و ویروس محافظت می‌کند.
خواص دارچین در دستگاه گوارش
همان طور که گفتیم دارچین خواص ضد عفونی کنندگی دارد و برای همین از فلور روده محافظت می‌کند. دارچین گرفتگی عضلات معده و روده را برطرف می‌سازند، با نفخ مقابله و اسهال را رفع می‌کند.
یکی دیگر از فواید دارچین خاصیت ضدالتهابی آن است. این ماده مفید، گرفتگی عضلات را از بین برده و درد ناشی از آن را نیز تسکین می‌بخشد. دارچین با کمک به افزایش صحت و سلامت روده، ریسک ابتلا به سرطان روده را کاهش می‌دهد.
دارچین در بسیاری از غذاها استفاده می‌شود، زیرا علاوه بر عطر و طعم خوب به درمان سوءهاضمه نیز کمک می‌کند. دارچین برای رفع حالت تهوع، استفراغ و دل درد نیز مفید بوده و سرشار از کلسیم، آهن، ویتامین، منگنز و فیبر است.
افرادی که آلرژی دارند لازم نیست از مصرف دارچین در غذاهای خود پرهیز کنند، زیرا به هیچ وجه موجب تشدید آلرژی نمی شود.
این ادویه خوش‌عطر نیرو بخش و مقوی است و برای خفقان، وسواس، وحشت و جنون و تقویت معده و کبد و رفع بدبویی دهان، قطع سرفه و تنگی نفس بسیار مفید است. ضماد آن برای رعشه و رفع تب و لرزهای بلغمی و سوداوی و تسکین درد آن مفید است.
مضرات مصرف زیاد دارچین
دارچین به دلیل داشتن طبیعت گرم می‌تواند در افراد گرم مزاج با عوارضی چون خشکی پوست، خارش بدن، گرگرفتگی، خارش گوش و گلو و … همراه باشد، لذا باید با توجه به مزاج مصرف شود.
اثرهای مضر مصرف زیاد دارچین، عبارت است از التهاب یا ورم کردن پوست، زخم ها و ترک های گوشه دهان و سوزش معده.
دارچین از لخته شدن خون جلوگیری می کند اما زیادی آن در خون باعث بروز مشکل های خونی و گردش خون می شود به ویژه اگر با داروهایی مانند آسپرین که باعث رقیق شدن خون می شود مصرف شود مشکل را ۲ برابر می کند.
اکثر متخصصان زنان و زایمان توصیه می کنند زنان باردار از مصرف دارچین و فرآورده های آن در طول دوران بارداری، حتی به مقدار خیلی کم خودداری کنند، چرا که می تواند منجر به زایمان زودرس شود.
به طور کلی مصرف ادویه ها از جمله دارچین در دوره شیردهی باعث ناراحتی معده نوزاد می شود و باید محدود شود. معده درد، اسهال یا استفراغ در کودکان را می‌توان نشانه‌ای برای حساسیت سیستم گوارشی آنان به این ماده غذایی دانست.