سرطان مثانه در ایران چهارمین سرطان شایع مردان و هشتمین سرطان شایع زنان می باشد. محدوده سنی ابتلا به سرطان مثانه در جهان ۷۰- ۶۰ سال است ، اما در ایران به دلیل استعمال قلیان و دخانیات در جوانان ، سن شیوع سرطان مثانه کاهش یافته است. میزان بروز سرطان مثانه در مردان بیشتر است. در ایران، مردان چهار برابر بیشتر از زنان به سرطان مثانه مبتلا می‌شوند.
عوامل موثر بر سرطان مثانه
عامل اصلی ایجادکننده ی سرطان مثانه مشخص نیست. سیگار کشیدن مسئول ۵۰ درصد تمامی سرطان های مثانه در آقایان و خانم ها می باشد. عوامل زیر ممکن است باعث افزایش احتمال سرطان مثانه شوند:
• قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سرطان زا
• عفونت های مزمن مثانه
• کمبود مایعات بدن
• جنس مذکر
• نژاد سفید پوست
• افزایش سن (اکثر سرطان های مثانه در افراد بالای ۵۵ سال اتفاق میفتد)
• مصرف غذاهای چرب
• وجود سابقه ی خانوادگی
• تحت درمان قرارگرفتن با داروی شیمی درمانی ای به نام سیتوکسان
• سابقه پرتو درمانی در ناحیه لگن
علائم سرطان مثانه
معمول‌ترین و در بیشتر مواقع، اولین نشانه‌ی بیرونی سرطان مثانه وجود خون در ادرار است. میزان این خون ممکن است اندک یا به‌حدی باشد که رنگ ادرار را کاملا تغییر بدهد و آن را به رنگ‌هایی مانند صورتی، قرمز تیره یا نارنجی دربیاورد. گاهی اوقات خون در ادرار دیده می‌شود، اما دیگر تکرار نمی‌شود. این اتفاق نشانه‌ی سرطان مثانه نیست. برای احتمال ابتلا به سرطان مثانه، وجود خون در ادرار باید بارها تکرار می‌شود.
گاهی اوقات نیز وجود خون در ادرار نمود محسوسی ندارد و فقط پزشک معالج و کارشناسان در آزمایشگاه با میکروسکوپ قادر به مشاهده‌ی آن خواهند بود. اگر نشانه‌ها و علائم زیر را در خود می‌بینید، حتما به پزشک مراجعه کنید:
• تعداد دفعات دفع ادراتان زیاد شده است.
• رنگ ادرارتان تغییر کرده است.
• در هنگام ادرار احساس درد و سوزش می‌کنید.
• علی‌رغم خالی‌بودن مثانه احساس دفع ادرار دارید.
• نمی‌توانید ادرار کنید یا به‌ندرت ادرار می کنید.
اگر این علائم را در خود مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید، اما به‌هیچ‌وجه وحشت نکنید؛ بررسی این موارد اگرچه ضروری است، لزوما به‌معنای ابتلا به سرطان مثانه نیست. ممکن است این نشانه‌ها خبر از عفونت مثانه یا مجاری ادراری بدهند. با گسترش سرطان مثانه شاهد موارد زیر خواهید بود:
• احساس دفع ادرار دارید، اما نمی‌توانید ادرار کنید.
• در قسمت پایین‌تنه احساس درد می‌کنید.
• بدون هیچ اقدامی از وزن‌تان کاسته می‌شود.
• مانند گذشته گرسنه نمی‌شوید.
• در پای‌تان تورم دیده می‌شود.
• در استخوان‌ها احساس درد و ناراحتی دارید.
• سر کار و… بیش‌ازحد احساس خستگی می‌کنید.
با دیدن چنین علائمی به پزشک مراجعه کنید و این مسائل را پیگیری کنید. هرچند ممکن است این علائم نشان از مشکلات دیگری در بدن شما داشته باشند.
پیشگیری از سرطان مثانه
بعضی عوامل دخیل در بروز این بیماری مانند قومیت، جنسیت و نژاد از کنترل افراد خارج‌اند. اما با ایجاد تعییراتی ساده در سبک زندگی خود، می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی کاهش بدهید:
• اگر سیگاری هستید، بی‌معطلی ترک کنید: پزشکان معتقدند بیش از نیمی از خطر ابتلا به سرطان مثانه ناشی از مصرف فراورده‌های تنباکویی است.
• زیاد مایعات بنوشید: وقتی ادرار می‌کنید، بسیاری از مواد شیمیایی مضر از این طریق از بدن‌تان خارج می‌شوند. پس سعی کنید با نوشیدن مقدار زیادی مایعات به‌ویژه آب، مایعات سالم را جایگزین کنید و از این طریق از سرطان مثانه جلوگیری به‌عمل بیاورید.
• تا می‌توانید میوه و سبزیجات مصرف کنید: مصرف میوه‌ها و سبزیجات با برگ سبز و تازه تا حد زیادی از ابتلا به امراض و انواع سرطان‌ها ازجمله سرطان مثانه جلوگیری می‌کند.
عوامل دیگری نیز در ابتلا به سرطان مثانه نقش دارند. مثلا قرارگرفتن در معرض مواد شیمیایی، آرسنیک، برخی مکمل‌های گیاهی یا داروهای درمان دیابت و… احتمال ابتلا به بیماری مذکور را زیاد می‌کنند. درنتیجه سعی کنید در محل کار، نکات ایمنی را رعایت کنید و با مشورت پزشک از سایر عوامل تهدیدکننده‌ی سلامت نیز باخبر شوید.
کی به پزشک مراجعه کنیم؟
سرطان مثانه پر سر و صدا و نشانه دار است و برخلاف سرطان پروستات با مشاهده خون در ادرار، سوزش، درد و تکرر ادرار همراه است.
بنابراین افراد در صورت مواجه شدن با این مشکلات هرچه سریع تر باید به پزشک مراجعه کنند.باید توجه داشت که رنگ ادرار با خوردن غذاهای رنگی و مواردی همچون لبو تغییر نمی یابد و قرمز شدن رنگ ادرار زنگ خطری برای ابتلابه سرطان مثانه به شمار می رود. به بیان دیگر، پیگیری علائم مهمی همچون خون در ادرار بخصوص در آقایان بالای 40 سال که مواد دخانی و مخدر مصرف می کنند، چه خون دیده شود و چه در آزمایش معلوم شود، توصیه می گردد.
وجود خون در ادرار را جدی بگیرید!!