از کجا بفهمیم کمبود پروتئین داریم؟!

پروتئین بخش مهمی از رژیم غذایی ما را تشکیل می دهند و باید همواره در رژیم غذایی موجود باشند زیرا بدن برای ادامه فعالیت های روزانه خود به منابع پروتئین احتیاج دارد.منابع اصلی پروتئین گوشت ها، تخم مرغ، ماهی و لبنیات هستند که وجود هرکدام در رژیم غذایی ضروری است. کمبود پروتئین برای سلامت بدن خطراتی را به همراه دارد به همین دلیل باید نشانه های کمبود پروتئین در بدن را بشناسیم. در ادامه این مطلب شما را بانشانه های کمبود پروتئین در بدن آشنا می کنیم.

اهمیت پروتئین برای بدن

 پروتئین‌ها برای ادامه‌ی فعالیت بدن‌ به‌صورت روزانه ضروری هستند، زیرا در رشد و سلامتِ تقریبا همه‌ی اعضای بدن نقش دارند. از پوست و مو گرفته تا آنزیم‌های گوارشی و پادتن‌های دستگاه ایمنی همگی تحت تأثیر پروتئین‌ها هستند. اینها به‌طور مداوم تجزیه می‌شوند و باید به کمک پروتئین دریافتی جایگزین شوند.

اندام‌های حیاتی، عضلات، بافت‌ها و برخی هورمون‌ها از پروتئین ساخته شده‌اند. علاوه‌بر این پروتئین‌ها در تشکیل هموگلوبین و پادتن‌های ضروری بدن نقش مهمی بازی می‌کنند. پروتئین‌ها در اغلب عملکردهای بدن از کنترل قند خون گرفته تا بهبود زخم‌ها و مبارزه با باکتری‌ها نقشی اساسی دارند. 

برای اطلاع بیشتر از اهمیت پروتئین در بدن به بررسی علایم و مشکلات ناشی از کمبود پروتئین در بدن می پردازیم.

تغییرات بی دلیل وزن

دو نوع مختلف از کمبود پروتئین وجود دارند: کواشیورکور زمانی رخ می دهد که فرد پروتئین بسیار کم، اما کالری کافی مصرف می کند، و ماراسموس زمانی رخ می دهد که هم مصرف پروتئین و هم کالری بسیار پایین است. اگر به میزان کافی پروتئین مصرف نکنید، احتمالا به معنای آن است که کالری کافی مصرف نمی کنید، یک رژیم غذایی ناسالم و عجیب را دنبال می کنید، یا عدم تعادل گوارشی دارید. اگر کالری بسیار اندک مصرف کنید، بدن شما از پروتئین مصرفی برای کسب انرژی به جای عضله سازی استفاده می کند. در مقابل، برخی افراد ممکن است دچار اضافه وزن شوند، زیرا بدن در واکنش به کمبود سوخت برای تولید انرژی آهنگ سوخت و ساز را کند می سازد.

ضعف عضلانی یا هدررفت عضلانی

افراد مسن ممکن است شرایطی به نام کم ماهیچگی را تجربه کنند که شامل از دست دادن طبیعی توده عضلانی به واسطه افزایش سن است. آنها ممکن است در صورت عدم دریافت پروتئین کافی از رژیم غذایی روزانه خود شاهد از دست دادن هرچه بیشتر عضله باشند.

تورم

هنگامی که بدن با کمبود پروتئین مواجه است، امکان تورم در برخی بخش های بدن وجود دارد. پروتئین نقشی کلیدی در پیشگیری از تجمع مایعات در بافت ها، به ویژه در پاها و مچ پاها ایفا می کند.

پوست خشک 

کمبود پروتئین می تواند به خشک، شکسته و فَلسی شدن، تغییر رنگ و ایجاد لکه هایی شبیه به آفتاب سوختگی روی پوست منجر شود. آسیب دیدن پوست راه ابتلا به عفونت های قارچی مانند Candida را باز می کند.

ابهام ذهنی 

کمبود این ماده ضروری به کند شدن عملکرد مغز و افت عملیات شناختی منجر می شود. پروتئین در کمک رسانی به ارتباطات نورونی در مغز و در سراسر بدن نقشی اساسی دارد. خواب آلودگی در طول روز یا عصر که در واقع یک خستگی غیرمعمول تلقی می شود. این نوع خستگی تنها یک حالت جسمی نیست بلکه فقدان انگیزه ذهنی نیز می تواند با کمبود پروتئین مرتبط باشد.

احساس سستی 

احساس خستگی مفرط و سطح انرژی پایین علائم دیگر کاهش پروتئین است. وعده های غذایی غنی از پروتئین شامل سطوحی از آمینواسیدی به نام تیروسین هستند که انتقال دهنده های عصبی را که فعالیت، هوشیاری و انرژی را تقویت می کنند، ارتقا می دهند. وقتی بدن با کمبود پروتئین مواجه می شود، ماهیچه ها توانایی لازم را برای ترمیم و بازیابی توان خود بعد از انجام فعالیت ندارند.

فشار خون و ضربان قلب پایین

هنگامی که با کمبود پروتئین مواجه هستید، پروتئین های خون بدن انسان و فشار خون افت می کنند. این شرایط می تواند بر عملکردهای دیگر در بدن تاثیرگذار باشد زیرا بافت های حیاتی به میزان کافی مواد مغذی دریافت نمی کنند. اگر درصد چربی بدن بیش از اندازه پایین باشد یا به میزان کافی پروتئین مصرف نکنید، امکان مواجهه با شرایطی به نام کندکاری قلب وجود دارد. در نتیجه کاهش ضربان قلب احتمال تنگی نفس، سبکی سر، و حتی غش وجود دارد.

سوء جذب غذایی

اگر به میزان کافی پروتئین مصرف نکنید، بدن می تواند با شرایطی دشوار برای دریافت و جذب مواد مغذی دیگر مانند نیاسین، آهن، روی، و کلسیم مواجه شود.

ضعف سیستم ایمنی

کمبود پروتئین می تواند سیستم ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار دهد و بیمار شدن مدوام و روند طولانی‌تر بهبودی را موجب شود. سلول های ایمنی بدن از پروتئین ها ساخته شده اند، از این رو، یک رژیم غذایی نامتعادل اثری دومینویی را به همراه خواهد داشت.

هوس های غذایی

هوس های غذایی دائمی و گرسنگی افزایش یافته می توانند به یک کمبود در بدن اشاره داشته باشند. نیاز به مصرف میان وعده بین وعده های غذایی اصلی ممکن است پیامد یک رژیم غذایی سرشار از کربوهیدارت و قند و کم پروتئین باشد. پروتئین در نوسان قند خون نیز تاثیرگذار است و از این رو، می تواند گرسنگی را تنظیم کند.

موهای ظریف 

ظرافت موها علاوه بر علل ژنتیکی می تواند به خاطر کمبود پروتئین باشد. در این صورت بدن شروع به«حفظ منابع» می کند و جلوی رسیدن پروتئین ارزشمند به موها و ناخن ها را می گیرد. به همین خاطر علائم مربوط به مو و ناخن شاخص های مهمی در تشخیص کمبود پروتئین به حساب می آیند.

علاوه بر این ارتباط ریزش مو با کمبود پروتئین شاید در ظاهر عجیب به نظر برسد ولی زمانی که با کمبود این ماده مواجه می شوید، بدن در حالت مقاومت و صرفه جویی قرار می گیرد و سعی می کند کمترین مقدار پروتئین را مصرف کند.

درد عضله و مفصل

ضعف عضلانی، درد، یا سستی ممکن است نشانه ای از این باشد که عضلات یا مایع مفصلی برای تامین کالری تجزیه می شوند، به جای این که از پروتئین مصرفی برای ساخت عضله، بافت و سلول ها استفاده شود.

بهبودی کند جراحات

زمانی که سیستم ایمنی تحت تاثیر قرار می گیرد، توانایی بدن برای بهبود و بازسازی سلول های جدید، بافت، و پوست نیز می تواند به واسطه کمبود پروتئین افت کند.

عواقب کمبود پروتئین و سوء تغذیه

اگر کمبود پروتئین دارید این خوراکی ها را مصرف کنید