لوپوس نوعی بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم دفاعی بدن، علیه ارگان‌ها و بافت‌های پیوندی خودی عمل کرده و به‌آن‌ها آسیب می‌رساند. زنان در مقابل این بیماری ده‌برابر بیشتر از مردان آسیب‌پذیرند. این بیماری اغلب پوست و چندین اندام داخلی را درگیر می‌کند و با وجود اتوآنتی بادی در خون همراه است. سلنا گومز یکی از مشهورترین چهره های جهان است که چندین سال است با این بیماری دست و پنجه نرم می کند. در ادامه بیشتردرباره بیماری لوپوس می خوانیم.
لوپوس چیست؟
بیماری لوپوس نوعی بیماری با درگیری چند عضو از بدن است که به‌طور واضح پوست و مخاط‌ها را مبتلا می‌کند، ولی احتمال ابتلای دستگاه‌های عصبی، کلیه، چشم، مفاصل، خون و سیستم ایمنی بدن هم در آن زیاد است.
اولین توصیف این بیماری در قرن نوزدهم در محافل پزشکی ارائه شد و به علت تغییر شکل ظاهری و پوست بیماری، به آن اصطلاح «لوپوس» گفته شد. این واژه به معنای «گرگ» یا «گرگ آسا» است و با توجه به وجود خرافاتی مبنی بر اینکه انسان هایی گرگ نما وجود داشتند که در برخی اوقات از قبیل شب ها به گرگ تبدیل می شدند و خلق و خوی درنگی پیدا می کردند، به همین دلیل این واژه پدید آمد. اما باید گفت که بیماری لوپوس صرفاً یک بیماری با طیف گستردگی وسیع است و هیچ ارتباطی با «انسان گرگ نما» و خرافات پیشین ندارد و در گذشته این بیماری به شکل خرافات در بین مردم رواج داشته اما با گذشت زمان و پیشرفت علم پزشکی، پزشکان اطلاعات بیشتری در این زمینه از بیماری به دست‌آوردند.
کدام نوع لوپوس شیوع بیشتری دارد؟
در صورتی که بیماری لوپوس محدود به پوست و مخاط فرد بیمار باشد از واژه DLE و در صورتی که همراه با درگیری اعضای داخلی باشد، به آن SLE گفته می شود. اما باید به این نکته اشاره کرد که بیماری SLE بیماری نسبتاً شایع‌تری است که افراد قابل توجهی را در جوامع درگیر می سازد.
زن ها بیشتر مراقب این بیماری باشند!
مهم ترین عامل مستعد یا « ریسک فاکتور» ابتلا به این بیماری جنسیت است و این بیماری در زنان شش برابر مردان مشاهده شده است. عوامل هورمونی در زنان از عوامل مستعد کننده در آنها برای ابتلا به این بیماری یعنی لوپوس است. به علاوه این بیماری در زنان نژاد آفریقایی-آمریکایی (سیاهپوستان) چهار برابر شایعتر از زنان سفیدپوست است و زنان سیاهپوست در معرض خطر بالاتری به گرفتاری کلیه، ریه و پوست هستند و مرگ و میر در آنان هم بیشتر است.
چرا به بیماری لوپوس دچار می شویم؟
هنوز علت واضحی برای بیماری لوپوس اثبات نشده است؛ ولی آن چه مشخص و اثبات شده این است که این بیماری سیستم ایمنی را مورد هدف قرار می دهد و جزء بیماری‌های «خودایمنی» از قبیل دیابت، بیماری تیروئید یا بیماری پیسی پوست محسوب می شود. ژنتیک نقش بسیار بارز و مهمی در ابتلا به بیماری دارد. علاوه بر ژنتیک محققان عوامل محیطی از قبیل تماس با نور خورشید و آلودگی‌های میکروبی را هم در ایجاد بیمار لوپوس دخیل دانسته اند.
علائم پروانه ای شکل را جدی بگیرید!
در صورتی که بیماری لوپوس محدود به پوست و مخاط ها باشد نوع آن DLE است. این بیماری با یک حالت واضح خود را نشان می دهد، اما روی پوست به شکل پروانه ای ظاهر می‌شود. این ضایعات پروانه شکل در واقع ضایعات پوستی سرخ رنگ، پوسته‌دار، خارش دار و برجسته‌ای هستند که بینی و دو گونه را درگیر می‌سازند و شکل پروانه‌ای را تداعی می‌کند که تنه پروانه روی بینی قرار گرفته و بال های پروانه روی دو گونه فرد گسترش پیدا می‌کنند. گاهی محدوده این ضایعات تا گردن، سینه یا زیر چشم‌ها هم گسترش پیدا می‌کند.
اگر مبتلا شدیم، چه کار کنیم؟
اولین نکته این است که تماس با آفتاب به وضوح بر سرخی و التهاب این ضایعات می افزاید، بنابراین افرادی که به این بیماری دچار هستند باید تا جایی که امکان دارد پرهیز کنند.همچنین اگر این ضایعات پوستی در اسرع وقت درمان نشوند، احتمال دارد که « اسکار» یا جوشگاه در این اماکن ایجاد شوند یا رنگ پوست کم رنگ یا پر رنگ تر شود. اغلب موارد تظاهر بالینی دیگری به جز درگیری پوستی یا مخاطی ندارند، ولی به ندرت ممکن است درد مفاصل هم داشته باشند یا در 5 الی 10 درصد موارد بیماری آنها پیشرفت کند و به SLE تبدیل شود.از دیگر تظاهرات پوستی بیماری لوپوس می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- ضایعات گرد و سکه ای سرخ رنگ و پوسته دار روی بازوها، سینه، کمر یا سایر نقاط بدن
- حساسیت شدید به نور خورشید
- زخم های دهانی به شکل خراشیدگی
- زخم های بدون درد مخاط دهان
چطور از شر این بیماری خلاص شویم؟
درمان لوپوس پوستی یا همان DLE به نسبت ساده تر و مؤثرتر از بیماری لوپوس چند سیستمی یا SLE است. البته با توجه به احتمال کم تبدیل لوپوس پوستی به نوع گسترده، بهتر است درمان آن در اسرع وقت و بی معطلی انجام شود تا از عوارض آینده بیماری پیشگیری شود.
درمان لوپوس پوستی شامل موارد زیر است:
- محافظت از آفتاب با پوشیدن لباس های پوشیده، استفاده از شیشه های دودی در اتومبیل منزل محیط کار و مصرف مکرر و متوالی ضد آفتاب با فاکتور محافظتی حداقل 30 و تکرار آن هر سه ساعت یک بار
- مصرف داروهای کورتیکوستروئیدی موضعی یا تزریقی در درون پوست برای فرد مبتلا ، البته طبق نظر و تجویز پزشک متخصص
- مصرف داروهای موضعی تنظیم کننده ایمنی پوست
- داروهای خوراکی از قبیل کلروکین و هیدروکسی کلروکین، مشتقات ویتامین D به شکل خوراکی، املاح طلا یا داروهای کورتیکوستروئیدی خوراکی یا داروهای تنظیم کننده سیستم ایمنی به شکل خوراکی یا تزریقی.
منبع: برترین ها