سنگ کلیه (Kidney stones) به سنگ ریزههای کوچکی گفته میشود، که از موادمعدنی و نمک که بمرور زمان در کلیه رسوب میکنند، تشکیل میشود. سنگ کلیه میتواند به اندازه شن و سنگ ریزه کوچک بوده و یا دراندازه یک توپ گلف باشد. سنگ های کلیه بدلایل متعددی ایجاد میشوند و میتوانند بخش ها مختلف دستگاه ادراری از کلیه تا مثانه را تحت تاثیر قراردهند. این سنگها ممکن است از طریق دستگاه ادراری دفع شده و یا در کلیه باقی بماند. دستگاه ادراری به سیستمی شامل کلیه، لولههایی که کلیه را به مثانه وصل میکنند، مثانه و در آخر لولههایی که ادرار را از مثانه به خارج از بدن انتقال میدهند، گفته میشود. این دستگاه وظیفه تولید و دفع ادرار را برعهده دارد. زمانیکه یک سنگ در دستگاه ادراری حرکت میکند، ممکن است باعث درد شدید شده و یا اصلا دردی ایجاد نمیکند. بسته به شدت بیماری برای بعضی افراد فقط آرام بخش و مصرف زیاد آب برای دفع سنگ کلیه تجویز میشود، اما در دیگران ممکن است نیاز به جراحی برای درمان بیماری باشد. همچنین شما باید از درمان پیشگیرانه برای جلوگیری از تشکیل دوباره سنگ کلیه استفاده کند. سنگ کلیه بیماری است که باعث درد در پهلوی سمت چپ یا راست بدن میشود. سنگ دستگاه ادراری یکی از ناراحتکنندهترین بیماریها است. اغلب بیماران مبتلا به سنگهای کلیه معمولاً در سالهای اولیه بلوغ مراجعه میکنند و حد اکثر شیوع سنی آن در حدود ۲۸ سالگی است. یک قله دیگر در ۵۵ سالگی وجود دارد که تقریباً مختص به سنگهای عفونی در خانمها است. بطور کلی سنگهای کلیه در مردان ۴ برابر زنان است ولی اگر تنها سنگهای عفونی را در نظر داشته باشیم نست مرد به زن ۲ به ۳ است. انواع مختلف سنگ ادراری وجود دارد ولی اغلب سنگها از جنس کربنات کلسیم هستند. سایر انواع: استروایت یا عفونی، اگزالاتی، سیستئینی، اسیداوریکی. سنگها در لگنچه، میزنای، مثانه و در پیشابراه دیده میشوند. رژیم غنی از کلسیم - سدیم - پروتئین و همچنین عدم تحرک افراد مبتلا به هیپر کلسیوری نوع دو - افراد مبتلا به بیماریهای گوارشی مثل التهاب روده یا ایلئوستومی، سابقه ابتلا به عفونت ادراری و بیماریهای متابولیک، نقرس، عدم تحرک در ابتلا به سنگ نقش دارند. اولین گزارشهای سنگ ادراری شاید مربوط به سنگهایی باشد که بین اسکلت یک مصری که در ۴۸۰۰ سال قبل از میلاد مسیح می زیسته باشد. همین طور جراحیهایی که برای سنگ ادراری انجام شدهاند نیز جزو اولین اعمال جراحی محسوب میشوند.
در اکثر موارد، پزشک درمان خانگی را به شما توصیه میکند، این درمان شامل افزایش نوشیدن آب و سایر مایعات است. همچنین پزشک میتواند دارویی برای کمک به شما در دفع سنگ کلیه تجویز نماید. اگر سنگ کلیه بزرگتر از آنی باشد که خودبخود دفع شود و یا در دستگاه ادراری گیر کند، شما نیاز به سایر درمان ها دارید. حدود 1 یا 2 مورد از هر 10 مورد سنگ کلیه نیاز به درمان بیشتری از درمان خانگی دارند. بعضی از سایر روشهای درمان شامل:
پیشگیری از ابتلا به سنگ کلیه ترکیبی از تغییرات سبک زندگی و دارویی است. تغییرات سبک زندگی شامل:
زمانی شما دچار سنگ کلیه میشوید که توازن آب، نمک، موادمعدنی و سایر چیزهای درون ادرار بهم میریزد. شایعترین دلیل ابتلا به سنگ کلیه کم نوشیدن آب است. سعی کنید که مقدار کافی آب بنوشید، مقدار کافی یعنی مقداری که ادرار شما زردروشن و یا شفاف شفاف(بی رنگ) باشد. این مقدار معمولا بین 8 تا 10 لیوان در روز میباشد. بعضی افراد بخاطر ابتلا به سایر بیماریها از جمله نقرس به سنگ کلیه دچار میشوند. سنگ کلیه بعضی از اوقات ارثی و ژنتیکی بوده و درصورتیکه در خانواده شما افراد مبتلا به سنگ کلیه وجوداشته باشد، خطر ابتلای شما هم افزایش مییابد. بعضی از مواردی که خطر ابتلا به سنگ کلیه را افزایش میدهد شامل:
ممکن است سنگ کلیه تا زمانیکه در کلیه و یا حالب(لولهای که کلیه را به مثانه وصل میکند) تکان نخورده، نشانهای نداشته باشد. در هنگامیکه علایم سنگ کلیه ظاهر شود، نشانهها شامل:
هدف فوری درمان درد و هدف طولانی جلوگیری از تخریب نفرون است. نفرون نام واحدهای ساختاری کلیه است که لوله پیچیدهای متشکل از یک لایه بافت پوششی است و در یک انتها بسته و در انتهای دیگر به درون لگنچه باز میشود. سنگ کلیه میتواند کشنده باشد.