خیلی از افراد عوارض سنگینی برای همین اختلال پرداخت کرده‌اند و حتی آینده شغلی یا زندگی‌شان تحت تاثیر چنین مشکلی قرار گرفته است. بی‌خوابی به هر دلیل به راحتی می‌تواند سلامت شما را به خطر بیندازد. درست است که علل بی‌خوابی متفاوت است اما دیدگاه طب سنتی درباره ریشه‌های بروز چنین مشکلی روی مغز متمرکز است و آن را مربوط به این عضو حیاتی می‌داند.
شکی نیست در صورتی که این اختلال به موقع تشخیص داده نشده و درمان نشود، می‌تواند عواقب خطرناکی برای سلامت فرد به همراه داشته باشد. به همین دلیل دکتر روشنک قدس، متخصص طب سنتی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران درباره برخی علل بی‌خوابی از دیدگاه طب سنتی و راهکارهای درمانی هر کدام از این علل توضیح می‌دهد.
استفاده از جوشانده مرکب از پنج گیاه سنبل‌الطیب، گل‌گاوزبان، اسطوخدوس، بابونه، بادرنجبویه و لیمو عمانی انتخاب بسیار خوبی برای افراد بی‌خواب است. این ترکیب تحت عنوان چای خمسه یا خماس از بعضی از مطب‌های طب سنتی به صورت آماده قابل تهیه است. مداومت به استفاده از این چای به مدت حداقل دو هفته، یک ساعت قبل از خواب نتایج رضایتبخشی را در بیماران مبتلا به کم خوابی به همراه داشته است.
بابونه برای افراد مسن
افراد بالای 60 سال به دلیل روند طبیعی افزایش سن، مزاج بدن‌شان به سمت خشکی می‌رود که نه ناشی از خلط است نه عامل خارجی. بنابراین باید تدابیر مرتب را در برنامه روزانه خود وارد کنند. حمام با آب نیمگرم قبل از خواب، روغن مالی بدن با روغن‌های مرطوب مانند روغن بنفشه و مصرف سالادکاهو از توصیه‌های معمول به این افراد است. خوردن عرق کاهو نیز یکی دیگر از پیشنهادهاست که البته باید توسط پزشک متخصص تجویز شود. دمنوش دم‌دستی و ساده بابونه هم آرامبخش است و می‌تواند به خواب آرام کمک کند.
سالاد کاهو به خواب خوب کمک می‌کند
استفاده از سالاد کاهو برای بی‌خوابی بسیار موثر است و یکی از خواب‌آورها به حساب می‌آید چون اثر رطوبت‌بخشی به مغز و بدن دارد. سالاد کاهو و کمی کلم همراه با برگ گشنیز و کمی روغن کدو می‌تواند به عنوان میان وعده، پیش غذا یا قبل از خواب میل شود. خوردن سوپ یا شوربایی که از گوشت جوجه پرندگان یا جوجه مرغ تهیه شده و در طبخ آن از مواد تری‌بخش مانند کدو، اسفناج و برگ کاهو استفاده شده، بسیار مفید و موثر است. بهتر است این سوپ یک ساعت قبل از خواب میل شود تا فرد راحت به خواب رود.
روغن بنفشه را به بینی بچکانید
اگر بی‌خوابی به صورت بیماری ظهور کند و مداخله پزشک را نیاز داشته باشد، چکاندن روغن‌های رطوبت‌زا به بینی از راهکارهای موثر به حساب می‌آید. روغن‌هایی مانند روغن تخم کدو و روغن بنفشه در بازار موجود است و اگر فردی از نحوه تهیه و استاندارد بودن آن مطمئن باشد و در ضمن این اطمینان را داشته باشد که علت بی‌خوابی‌اش خشکی مغز است، می‌تواند خود در خانه آن را استفاده کند. اما اگر علت مشخص و واضح نباشد ممکن است مصرف آن عوارضی در پی داشته باشد. بنابراین توصیه می‌شود حتما پیش از استفاده از هر نوع دارویی هر چند گیاهی با پزشک متخصص مشورت شود.
عرق بیدمشک بنوشید
افرادی که در نانوایی کار می‌کنند یا آنهایی که در معرض آفتاب شدید قرار دارند مستعد افزایش غیر طبیعی حرارت در سر هستند. مصرف بیش از اندازه ادویه بسیار گرم نیز می‌تواند در کنار خشک کردن رطوبت طبیعی مغز، سبب ایجاد حرارت زائد در آن شود. این بیماران معمولا با شکایت سوزش سر و عطش زیاد همراه با بی‌خوابی مراجعه می‌کنند. در لمس سر هم اغلب می‌توان گرما را حس کرد. وقتی علت بی‌خوابی غلبه حرارت بر مغز باشد، باید موادی استفاده شود که مزاج متضاد با آن داشته باشد یعنی سردکننده باشد. در ساده‌ترین حالت، ریختن آب تقریباخنک روی سر می‌تواند کمک‌کننده باشد. خوردن آب دوغ، دوغ یا نوشیدنی‌هایی مانند عرق بیدمشک، آب انار، آب آلو هم می‌تواند کمک کند.
وقتی مزاج مغز عوض می‌شود!
بی‌خوابی در طب سنتی با عنوان «سهر» شناخته می‌شود. به منظور تشخیص علت بی‌خوابی باید در ابتدا مزاج ارگان مهمی مانند مغز بررسی و تغییراتی که در کیفیت مغز ایجاد می‌شود، ارزیابی شود. از دیدگاه طب سنتی در اصل سوءمزاج مغز یکی از علل اصلی بی‌خوابی دانسته شده است. به همین خاطر لازم است ابتدا مزاج طبیعی مغز مشخص شود. از نظر مزاجی، مغز با دو کیفیت سردی و‌تری شناخته می‌شود. چنین مزاجی دقیقا مطابق با فعالیت مغز است زیرا ارتباطات بین اعضا از طریق اعصاب ورودی و خروجی بدن برقرار می‌شود و این فعالیت زیاد باعث تولید حرارت در سر می‌شود. وجود حرارت زیاد ایجاب می‌کند که مزاج طبیعی و پایه‌ای مغز سرد باشد تا عملکردش مختل نشود.
خشکی مغز، یکی از علت‌های بی‌خوابی
در میان سوء‌مزاج‌های مغز، غلبه خشکی یکی از علل شایع بی‌خوابی در طب سنتی شناخته شده است. مصرف ادویه زیاد، بالارفتن سن به ویژه بالای 60 سال و مصرف غذاهای فست فود یا سرخ کردنی می‌توانند سبب از بین رفتن رطوبت ذاتی مغز شوند. علائم سوءمزاج خشک مغز در بیمار با کم خوابی و خشک شدن چشم، دهان و بینی همراه است. در واقع اشک خشک شده، ترشح مخاط بینی نیز کم شده و ترشح بزاق کاهش پیدا می‌کند. هرچه شدت خشکی بیشتر باشد این علائم نیز شدیدتر هستند.
منبع: سیب سبز
مطلب مرتبط:
طب سنتی چه توصیه ای برای رفع بی خوابی کودکان دارد؟
درمان خانگی بی‌خوابی با کاهو و عسل
برای برطرف کردن مشکل بی خوابی چه کنیم؟