واریس سیاهرگ های بیضه را واریکوسل می گویند که علت ایجاد کننده واریکوسل به صورت قطعی نامشخص می باشد ولی به نظر علت های مختلفی از قبیل: ضعف مادرزادی در دریچه های لانه کبوتری وریدی، زور زدن های زیاد و سرپا ایستادن های زیاد از علل احتمالی هستند. ۹۰ درصد واریکوسل در طرف چپ بیضه ایجاد می شود. ممکن است کاملاً بی علامت باشد. درد بیضه از علامت های شایع واریکوسل می باشد که مخصوصاً در کسانی که زیاد سرپا می ایستند به صورت ورم و درد ممکن است خود را نشان دهد. ورزش های سنگین و بدن سازی ممکن است با فشار روی رگهای بیضه که زمینه واریکوسل را دارند را تشدید نماید ولی عموماً ورزش باعث ایجاد واریکوسل نمی شود.
عموماً واریکوسل از دوره جوانی شروع می شود و اغلب پس از ازدواج و به علت ناباروری مردان در معاینه کشف می شود. اغلب هیچ علامتی ندارد و گهگاهی باعث ایجاد درد در بیضه می شود و در موارد شدید باعث کوچکی بیضه نیز می گردد. به علت در دسترس بودن بیضه ها، بهترین و قطعی ترین روش تشخیص واریکوسل معاینه با دست و توسط جراح کلیه و مجاری ادراری می باشد. سونوگرافی رنگی دومین وسیله تشخیص است. واریکوسل باعث تشکیل بچه معیوب و سقط زودرس و یا در تعیین جنسیت بچه هیچ تأثیری ندارد.ولی باعث می شود که نطفه های مرد اختلال پیدا کند که عبارتند از :
۱- تعداد اسپرم ها کاهش پیدا می کند ۲- حرکتشان کم می شود ۳- شکل های اسپرم غیرطبیعی می شود و در نهایت باعث ناباروری مردان می گردد.