زیبایی مساله مهمی است که حتی انسان‌ها در هزاران سال پیش به آن اهمیت می‌داده‌اند؛ چه برسد به انسان امروز که تمام ابزار و امکانات زیبایی را هم در اختیار دارد و حتی قادر است با جراحی از نو شکلی را بیافریند! اما داشتن ظاهری خوب و پوستی سالم تنها به زیبایی مربوط و محدود نمی‌شود.
از آنجا که رنگ رخساره خبر می‌دهد از سر درون، سلامت ظاهری پوست می‌تواند نشانه‌ای باشد از تندرستی فرد. بنابراین هر علامت غیر طبیعی روی پوست را باید جدی گرفت. یکی از مشکلاتی که می‌تواند هم زیبایی و هم تندرستی را تهدید کند، داشتن منافذ تنگ یا باز پوستی است. دکتر قدیر محمدی، متخصص طب سنتی هر کدام از این نوع منافذ را از دیدگاه طب سنتی موشکافی می‌کند.
منافذ پوست و مزاج‌ها
پوست انسان برای تنفس و دور ریختن مواد زائد درون بدن منافذی دارد. درواقع پاکسازی سطح و عمق پوست یکی از وظایف اصلی این منافذ به شمار می‌رود. وجود این منافذ کاملا طبیعی است و برای هیچ فردی و تحت هیچ شرایطی مشکلی ایجاد نخواهد کرد اما در صورتی که تنگ‌تر یا بازتر از حد نرمال باشند، یعنی مشکلی به وجود آمده است و باید برایش چاره‌ای اندیشید.
در یک دسته‌بندی کلی:
* مزاج‌های سرد و خشک یا سوداوی‌ها و مزاج‌های گرم و خشک یا صفراوی‌ها در معرض تنگی منافذ پوست هستند.
* مزاج‌های سرد و تر یا بلغمی‌ها و مزاج‌های گرم و تر یا دموی‌ها در معرض بازی منافذ پوست قرار دارند.
منافذ تنگ
اگر منافذ پوست تنگ‌تر از حد معمول باشد، نوعی سفتی و سختی در سطح منافذ ایجاد می‌شود. سلول‌ها نزدیک به هم قرار می‌گیرند و به مواد زائد سطح پوست و درون بدن اجازه خروج از بدن نمی‌دهند. در نتیجه فضولات پوستی در یک‌جا تجمع پیدا می‌کند و ناهمواری‌هایی روی پوست تشکیل می‌شود. شاید بشود این ناهمواری‌ها را به حفره‌های روی سطح ماه تشبیه کرد. علاوه بر این تنگی منافذ پوست باعث به وجود آمدن بثورات جلدی هم می‌شود؛ یعنی انواع جوش‌های چرکین و آکنه هم تحت تاثیر تنگی منافذ پوست ممکن است به وجود بیاید.
یک ماسک مناسب
دو قاشق غذاخوری‌گل‌ختمی و پنیرک و یک قاشق غذاخوری بابونه را پودر کنید. سپس با یک یا دو لیوان آب بجوشانید. وقتی آب آن کاملا تبخیر شد، بگذارید خمیر قدری خنک شود. بعد به مدت نیم‌ساعت آن را به شکل ماسک روی صورت قرار دهید. تا زمانی که وضعیت منافذ بهبود نسبی پیدا کنند می‌توانید روزی یک‌بار از این ماسک استفاده کنید. اما بعد هفته‌ای دو تا سه بار استفاده از این ماسک کافی است. در صورت تمایل می‌توانید مقدار مواد را به دلخواه خودتان چندبرابر کنید اما یادتان باشد مقدار بابونه باید نصف مقدار ختمی و پنیرک باشد. حتما باید این تناسب بین مواد رعایت شود.
منافذ باز
بازبودن منافذ پوست هم درست مثل تنگی آن می‌تواند باعث بروز مشکلات پوستی و غیر پوستی شود. اگر منافذ در محل رویش موها باز شوند، قطعا باعث ریزش مو می‌شود. اما در غیر از این نواحی مشکلات دیگری به وجود می‌آورد. از بدن بخاراتی به شکل حرارت متصاعد می‌شود که باید از این منافذ باز عبور کند. اگر اخلاط چسبنده در اطراف پوست وجود داشته باشد، باعث چسبیدن لایه‌لایه مواد در منافذ پوست می‌شود. وقتی این مواد خشک شد، ناراحتی‌های پوستی به شکل دمل و چرک روی پوست ظاهر می‌شود.
یک ماسک مناسب
گلنار، تاج‌ریزی و پنیرک را به مقدار مساوی پودر و با هم مخلوط کنید. (مثلا اگر یک قاشق پودر گلنار دارید، حتما مقدار تاج‌ریزی و پنیرک هم باید یک قاشق باشد.) پودر به دست آمده را با یک یا دو لیوان آب بجوشانید. وقتی آب کاملا تبخیر شد، اجازه دهید خمیرتان خنک شود. بعد آن را به شکل ماسک روی پوست قرار دهید. اوایل تا زمان حاصل شدن بهبودی نسبی منافذ، روزی یک‌بار لازم است، ماسک بگذارید ولی بعد از آن استفاده از ماسک دو یا سه بار در هفته کفایت می‌کند.
اپیلاسیون با موم باعث بازشدن منافذ پوست می‌شود؟
معمولا خانم‌ها و برخی آقایان با استفاده از روش‌های مختلف موهای زائد بدن را از بین می‌برند. ماده‌ای که اپیلاسیون با آن انجام می‌شود، می‌تواند بر تنگ یا باز شدن منافذ پوست تاثیر بگذارد. یک‌سری از روش‌ها مثل اپیلاسیون با موم از زمان‌های قدیم مرسوم بوده و هنوز هم که هنوز است کاربرد و طرفداران خاص خودش را دارد. امروزه اپیلاسیون با موم یکی از رایج‌ترین انواع رفع موهای زائد است که به نوعی بی‌ضررتر از روش‌های دیگر به نظر می‌رسد. با این حال برای اینکه مانع باز شدن بیش از حد منافذ پوست شوید، بهتر است قبل از اپیلاسیون با استفاده از کیسه آب گرم یا دوش آب گرم بدن را گرم و راحت کنید. بعد از اپیلاسیون هم بدن را با آب سرد بشویید تا باکتری‌ها و ویروس‌ها مجال ورود به بدن را پیدا نکنند.
لیزر دائم، منافذ پوست را تنگ می‌کند؟
این روزها رفع موهای زائد با لیزر، بازار گرمی دارد. در این روش موهای زائد به صورت دائمی و برای همیشه با بسته شدن راه رویش‌شان از بین می‌رود. پیش از هرچیز باید بدانید بخشی از سموم درون بدن و پوست همراه با مو از بدن خارج می‌شود. وقتی موهای زائد را به صورت دائمی لیزر می‌کنید، درواقع راه را بر رویش مو و خروج سموم بسته‌اید؛ مثلا سموم قلب به وسیله موهای زیر بغل دفع می‌شود. کسی که موهای زیر بغل را لیزر می‌کند، در طولانی‌مدت دچار بیماری‌های قلبی خواهد شد یا در یک مثال دیگر سموم کبد و کلیه از طریق موهای کشاله ران از بدن دفع می‌شود و طبیعتا کسی که موهای این قسمت را به صورت دائمی لیزر می‌کند در آینده درگیر مشکلات کبدی و کلیوی خواهد شد.
آرایش باعث تنگی منافذ پوست می‌شود؟
تماس مواد خارجی با پوست تغییراتی را درپی دارد. مواد آرایشی وقتی روی سطح پوست و منافذ آن قرار می‌گیرد به مرور تجمع پیدا می‌کند و باعث تنگ‌تر شدن منافذ پوستی می‌شود. کرم‌های بهداشتی مثل کرم‌های مرطوب‌کننده یا نرم‌کننده‌های ملایم نه آرایشی! این مشکل را ایجاد نمی‌کنند چون از مواد ریز و سالمی تهیه می‌شوند که از طریق منافذ پوستی جذب می‌شوند. اما سایر کرم‌ها مانند کرم‌پودرها یا کرم‌های گریم و کرم‌های سنگین آرایشی دیگر باعث بسته شدن منافذ پوست و آسیب‌های بعدی می‌شوند. توصیه اکید این است که مواد آرایشی تنها برای مدت کوتاهی روی پوست باقی بمانند. سعی کنید یکی، دو ساعت بعد از آرایش آنها را کاملا از روی پوست صورت پاک کنید.
شست‌وشو چه تاثیری بر منافذ پوست می‌گذارد؟
افرادی که منافذ پوست‌شان باز یا تنگ‌تر از حد معمول است، گاهی خیال می‌کنند با شست‌وشو می‌توانند مشکل را برطرف کنند بنابراین یا تماس آب با پوست را محدود می‌کنند یا روزانه چندین بار پوست را شست‌وشو می‌دهند. بعد از استحمام که منافذ پوست باز می‌شود میتوان پوست را در حد آبکشی با آب سرد شست‌وشوی مختصری داد تا قدری منافذ تنگ‌تر شود اما کسانی که روزی چند بار با مواد شوینده پوست را می‌شویند باید بدانند خشکی پوست باعث تنگی منافذ آن خواهد شد. توصیه می‌شود این افراد با روغن بادام شیرین و روغن بنفشه پوست‌شان را چرب کنند تا دچار خشکی نشود. همچنین روزی یک‌بار شستن پوست با آب برنج به سلامت آن کمک می‌کند.
تابش تند آفتاب، تنگی منافذ پوست
دمای محیط به صورت طبیعی باعث تنگی و باز شدن منافذ پوست می‌شود. به عنوان مثال در فصل زمستان منافذ خود به خود تنگ‌تر می‌شود تا حرارت بدن در داخل باقی بماند و در فصل تابستان منافذ بازتر می‌شود تا حرارت به شکل تعریق از بدن خارج شود. اما منافذ تحت تاثیر حرارت خارجی آسیب می‌بیند. حتما دیده‌اید سوختگی باعث چروک و جمع شدن پوست می‌شود. اگر حرارت خورشید آن‌قدر زیاد باشد که سبب سوختگی پوست شود، طبیعتا منافذ پوست هم جمع و تنگ‌تر یا بسته می‌شود؛ البته سرمای بسیار شدید هم می‌تواند همین سوختگی و عوارض را برای پوست ایجاد کند.
بیماری، منافذ پوست را باز می‌کند
درست است که حرارت خارجی به عنوان عوامل محیطی می‌تواند بر تنگی و گشادی منافذ پوست اثر بگذارد ولی گاهی عوامل محیطی نیست که باعث تنگی منافذ پوست می‌شود بلکه یک عامل درونی باعث این مشکل می‌شود. اگر اندام‌های حیاتی و مهمی مانند کبد و کلیه دچار سوء‌مزاج شوند و مزاج‌شان گرم‌تر از حد طبیعی شود، منافذ پوست بازتر می‌شود بنابراین میتوان در یک حالت گشادی بی‌دلیل منافذ پوست را نشانه سوء‌مزاج کبد یا کلیه دانست بنابراین افرادی که علتی برای بازبودن منافذ پوست‌شان نمی‌یابند باید برای بررسی عملکرد اندام‌های داخلی‌شان به پزشک متخصص مراجعه کنند.
منبع: مجله سیب سبز
مطلب مرتبط:
6 راه درمان درباره منافذ باز پوست…
برای درمان پوست چرب چه کاری باید کرد؟