قرص های ضدبارداری گاه مانند شمشیرهای دو لبه عمل می‌کنند و مصرف نادرست آنها می‌تواند با افزایش خطر سرطان سینه، اضافه وزن، سقط جنین بعد از قطع قرص و … همراه باشد.
قرص‌های ضد بارداری یا Ocp برای جلوگیری از باروری خانم‌ها ساخته شده و سیکل هورمونی را متوقف می‌کند از سال های قبل تا به امروز سعی شده میزان روز دارو کمتر شود تا دارو موثرتر عمل کند و همچنین عوارض کمتری نیز بر جای بگذارد با این وجود هر خانمی نسبت به این قرصها مانند هر دارو دیگر واکنشی متفاوت خواهد داشت و به همین دلیل بروز برخی عوارض غیر قابل اجتناب است چرا که اغلب خانم‌ها از مصرف این قرص های ضد بارداری شکایت دارند و آن را دلیلی برای بروز مشکلاتشان مثل مشکل عصبی و گوارشی و . . . می دانند.
از دیروز تا امروز قرص‌های ضد بارداری
دکتر چیت‌ساز، داروساز با اشاره به مشخصات کلی قرص های ضد بارداری می‌گوید، قرص‌های جلوگیری از بارداری اولین بار توسط کارخانه‌ای در آلمان در سال ۱۹۶۵ میلادی ساخته شدند این قرصها اصولا از دو هورمون زنانگی به نام استروژن و پروژسترون تشکیل شده که استروژن آنها تقریبا ۸۰ درصد قرصها از نوع اتینل استرادیول است و پروژسترونشان می‌تواند متفاوت باشد مثلا از نوع لوونوژرسترول .
وی افزود: از آنجایی که بخش اتینیل استرادیول معمولا در همه قرص ها ثابت است قرصها بر حسب اینکه حاوی چه مقدار از این ماده باشند به قرص هایی با دوز بالا یا پایین تقسیم بندی می شوند این قسمت ایتروژنی قرص های ضد بارداری بسیار عارضه زا هستند و می‌توانند عوارضی گذرا و یا حتی دائم را ایجاد کنند.
یک قرص و یک عملکرد با بازاری از برندها
انواع مختلفی از ترکیبات برای تولید قرص‌های جلوگیری در بازار ایران بصورت تجاری رایج تولید می‌شوند که تمامی این ترکیباتت با تغییر در انواع مختلف استروژن و پروژسترون و دوز آنها ساخته می‌شوند.
دکتر نوش‌آفرین ستاری متخصص زنان در خصوص انواعع مختلف قرص‌های پیشگیری از بارداری عنوان کرد: قرص‌های رایجی که در ایران وجود دارند به نام‌های اچ‌دی، ال‌دی، دی‌ئی، قرص‌شیر دهی،یاسمین، یاز و مارلون و . . . هستند که پایه همه آنها همان هورمون‌های استروژن و پروژسترون است و در غالب نام‌های تجاری مختلف وارد بازار شده اند.
وی گفت: نوع استروژن و نوع پروژسترون این قرصها می تواند از لحاظ فارماکولوژیکی دوز دارو فرق کند که درنهایت عملکرد همه آنها مشابه است و با توجه به میزان هورمون‌هایشان به نام‌های تجاری مختلف وجود دارند.
قرص های ضد بارداری چگونه مانع حاملگی می‌شوند؟
دکتر ستاری متخصص زنان بیان کرد: هورمون های کنترل کننده تخمک‌گذاری (LH,FSH)توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شوند.
قرص‌های ضد بارداری با بالا بردن سطح هورمون های زنانه باعث می شوند بدن تشخیص دهد چون به اندازه کافی هورمون زنانه وجود دارد نیازی به ترشح دو هورمون اصلی LH,FSH نیست بنابراین سطح آنها بسیار کاهش می یابد و تخمک‌گذاری متوقف میشود.
وی افزود: در واقع مکانیسم اثر بیشتر قرص‌های ضد بارداری همین توقف تخمک‌گذاری است، اما بخش پروژسترونی نیز باعث کاهش ضخامت لایه داخلی رحم( اندومتر) میشود که این حالت باعث میشود اگر هم تخمک گذاری انجام شد جنین به راحتی داخل رحم ننشیند و دفع شود.
ممنوعیت‌های مصرف قرص‌های ضدبارداری
پزشک و مامای هر فرد در هنگام انتخاب روش جلوگیری از بارداری سؤالاتی را در زمینه عادات، وضعیت سلامت، سابقه پزشکی خود و خانواده می‌پرسد تا مطمئن شود روشی که برای هر فرد انتخاب می‌کند مناسب و بدون خطر است.
دکتر ستاری، در این خصوص اظهار کرد: مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری برای افرادی که سیگاری هستند یا دیابت، فشار خون، ترمبوز و آمبولی ریوی، هپاتیت فعال و بیماری‌های کبدی، خون‌ریزی‌های نامشخص رحمی، بیماری‌های کیسه صفرا و … دارند و بدنشان مستعد برخی سرطان‌های حساس است، ممنوع می‌باشد، زیرا مصرف این قرصها بیماری آنها را تشدید می‌کند و وضعیت نامطلوبی را برایشان رقم می‌زند.
وی افزود: بهترین جایگزین این قرصها دستگاه آی یوری است که هورمون زیادی را به بدن اضافه نمی‌کنند، بستن لوله‌ها به دلیل ایجاد ناباروری دائم چه برای خانم‌ها و چه آقایان زیاد توصیه نمی‌شود.
ادامه دارد…
منبع: نی نی بان
مطلب مرتبط:
عوارض قرص های ضد بارداری چیست؟
خطر استفاده از قرص‌های ضد بارداری در زنان مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک